Η μετάβασή μας στη Νορβηγία για την Πέμπτη Συνάντηση Δραστηριοτήτων Μάθησης, Διδασκαλίας και Κατάρτισης του σχεδίου ERASMUS+/KA229 με τίτλο HYPATIA IN PRESCHOOL ACTIVITIES, μας βρήκε στη δίνη της εμφάνισης του κορωνοϊού στην Ευρώπη. Με ενήμερη την Πρεσβεία της Ελλάδας στο Όσλο και τον ΕΟΔΥ για το ταξίδι αυτό και αφού λάβαμε τις απαραίτητες οδηγίες και μέτρα σύμφωνα με τις οδηγίες της Περιφερειακής Διεύθυνσης ΠΕ και ΔΕ Κρήτης και της Δεύθυνσης ΠΕ Χανίων, φτάσαμε στο Levanger της Νορβηγίας στις 24 Φεβρουαρίου 2020.
Η εμπειρία αυτή όμως, παρά το φόβο της πανδημίας, αποδείχθηκε μοναδική. Άλλωστε τα στοιχεία δηλώνουν μόνα τους την ποιότητα της ζωής και εκπαίδευσης στη Σκανδιναβική αυτή χώρα.
Η προσχολική εκπαίδευση παρέχεται στις ηλικίες από 1-5 χρόνων. Στα νηπιαγωγεία, η αναλογία εκπαιδευτικών και νηπίων είναι:
-Στα βρέφη έως 2 ετών:
7 βρέφη με 1 εκπαιδευτικό
ή
9 βρέφη με 1 εκπαιδευτικό και 2 βοηθούς.
-Στα νήπια έως 5 ετών:
14 νήπια με 1 εκπαιδευτικό
ή
18 νήπια με 1 εκπαιδευτικό και 2 βοηθούς.
Περίπου το 50% των νηπιαγωγείων είναι ιδιωτικά, αλλά χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση. Τα τέλη που πληρώνονται από τους γονείς είναι μέτρια και ρυθμίζονται από την κυβέρνηση. Τα τέλη είναι τα ίδια για τα δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα. Τα νηπιαγωγεία στη Νορβηγία υιοθετούν μια ολιστική προσέγγιση στην εκπαίδευση και τη φροντίδα παιδιών ηλικίας κάτω των σχολικών ετών. Τα νορβηγικά νηπιαγωγεία αποσκοπούν στην προώθηση της ευημερίας και της απόλαυσης μέσω του παιχνιδιού και της μάθησης και στην καλλιέργεια της φυσικής δημιουργικότητας των παιδιών, της περιέργειας και στην ανάπτυξη της γλώσσας και των κοινωνικών δεξιοτήτων τους. Τα νηπιαγωγεία προετοιμάζουν επίσης τα παιδιά για τη δημοτική εκπαίδευση. Η πρόσβαση σε παιδικούς σταθμούς υψηλής ποιότητας θεωρείται (δικαίως) ότι ωφελεί τα παιδιά, τις οικογένειες και την κοινωνία ως σύνολο.
Οι Νηπιαγωγοί είναι Πανεπιστημιακής τριετούς φοίτησης και υπάρχει μεγάλη έλλειψη αυτών (άμεση επαγγελματική αποκατάσταση σε όσες ή όσους ενδιαφέρονται).
Το Νορβηγικό Εκπαιδευτικό Σύστημα αυτή τη σχολική χρονιά, επικαιροποιείται με την εισαγωγή νέων μαθησιακών αντικειμένων που οι καιροί επιτάσσουν όπως η κλιματική αλλαγή και η πολιτειότητα.
Η υποχρεωτική εκπαίδευση παρέχεται στις ηλικίες από 6-16 ετών. Το σχολικό έτος διαρκεί 38 εβδομάδες και το ημερήσιο σχολικό πρόγραμμα ξεκινά από τις 8.30 πμ έως τη 1.30 ή τις 2.15 μμ με τρία διαλείμματα.
Οι επισκέψεις στα νηπιαγωγεία Momarka και Ekne Barnehage μας έπεισαν για την ποιότητα της προσχολικής και μας εξέπληξαν με τις δραστηριότητες στη φύση με όποιο καιρό και συνθήκες. Υπάρχουν νηπιαγωγεία όπως το Ekne, που κάνουν μάθημα στη φύση τέσσερις (!) φορές της εβδομάδα και η Διερευνητική Μάθηση (Inquiry Based Learning) ως στρατηγική διαδικασία που μετατρέπει το μάθημα σε ευκαιρία για μάθηση μέσω σχεδίου (project-based learning opportunity) καλλιεργεί δεξιότητες του 21ου αιώνα, όπως η περιέργεια, η επιμονή, η συνεργασία, η κριτική σκέψη και η δημιουργικότητα.
Στην έξοδό μας στη χιονισμένη ύπαιθρο, για συμμετέχουμε σε δραστηριότητες, ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η ενασχόληση των μικρών παιδιών με μαχαίρι ώστε να αφαιρούν ρόζους από κλαδιά που θα τα χρησιμοποιούσαν σε κάποια κατασκευή, το κόψιμο των λαχανικών για μια υπέροχη σούπα που ετοίμασαν για εμάς, το ψήσιμο φαγητών σε φωτιά, το ψάρεμα και ένα σωρό άλλες δραστηριότητες που αποτελούν ευκαιρίες μάθησης. Πραγματικά κάθε ευκαιρία στη φύση αποτελεί για αυτά τα παιδιά ευκαιρία μάθησης. Με φυσικά υλικά πειραματίζονται, διδάσκονται και μαθαίνουν.
Η επίσκεψή μας από κοινού σε κατασκευαστική εταιρία απέδειξαν ότι οι εκπαιδευτικές δράσεις επιδιώκουν την ενεργό εμπλοκή των νηπίων σε δραστηριότητες αληθινής ζωής. Εκεί κατανόησαν κάθε στάδιο του χτισίματος ενός σπιτιού με βιωματικό τρόπο. Δημιούργησαν με μπετόν αλλά και σίδερα διάφορες κατασκευές αφού είχαν μυηθεί στον τρόπο κατασκευής.
Σε κέντρο Επιστημών διδάχτηκαν μαθηματικά μέσω βιωματικών καταστάσεων και σε δομή του Δήμου Levanger τα παιδιά συμμετέχουν σε extra curricula δραστηριότητες εκπαιδευτικής ρομποτικής και Φυσικών Επιστημών. Και αποτελεί τιμή για το σχέδιο HYPATIA IN PRESCHOOL ACTIVITIES η οργάνωση και λειτουργία ενός χώρου για παιδιά νηπιαγωγείων εμπνευσμένο από τις δραστηριότητες των συναντήσεων του σχεδίου όπως το υλικό numicon από την Ισπανία, τα μικροσκόπια ΤSS και το ανακυκλωμένο, άχρηστο υλικό από τη Σουηδία και η μεγάλη τιμή για το 11ο Νηπιαγωγείο Χανίων τα bee bots που τους παρουσίασαν πέρυσι οι μαθητές μας με σενάριο εκπαιδευτικής ρομποτικής.
Οι εκπλήξεις δεν είχαν τέλος για αυτήν την προηγμένη κοινωνία της μικρής αυτής πόλης όπου οι κάτοικοί της καλούνται με πινακίδες να χαιρετούν ο ένας τον άλλον.
Η δανειστική δομή εξοπλισμού δραστηριοτήτων άθλησης οποιουδήποτε αθλήματος BUA μας άφησε έκπληκτους. Οι κάτοικοι του Δήμου μπορούν να δανειστούν από ποδήλατα έως εξοπλισμό σκι ή βάρκες για να αθλούνται ή να περνούν στιγμές στη φύση. Και όλα αυτά χρηματοδοτούμενα από εθνικό πρόγραμμα της χώρας και με τη χορηγία πολλών ιδιωτών.
Η συμπερίληψη αποτέλεσε μέρος της επιμόρφωσής μας αποδεικνύοντας ότι τίποτε δεν αφήνεται στην τύχη του στη χώρα αυτή. Με πρόγραμμα, εξοπλισμό και μέριμνα το νορβηγικό κράτος παρέχει την απαραίτητη στήριξη στους μαθητές με ιδιαίτερες ικανότητες.
Το Πανεπιστήμιο Nord ως εταίρος στο σχέδιο και η καθηγήτρια Mona Rosenlund μας επιμόρφωσε στη Διευρευνητική Μάθηση και τη μέθοδο Μάθηση μέσω Προβλήματος. Ενώ η Συντονίστρια του Δήμου σε θέματα Δημόσιας Υγείας και υποψήφια διδάκτορας των Κοινωνικών Επιστημών μας έκανε κοινωνούς ενός σχεδίου του Πναεπιστημίου που υλοποιείται στα νηπιαγωγεία του Levanger και στοχεύει στην κοινωνική αλλαγή και ενεργό γονεϊκή εμπλοκή, με τίτλο “It takes a village”- Co creation of social inclusion amongst families with children in kindergartens.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πόλη του Levanger είναι μία πόλη 180 ετών που ιδρύθηκε ως εμπορικό κέντρο και αυτή τη στιγμή εξάγει και εφοδιάζει χαρτί εφημερίδας πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Είναι προστατευόμενη πόλη της Unesco με 157 διατηρητέα ξύλινα σπίτια σε art nouveau στυλ και αυστηρή νομοθεσία για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Φυσικά παντού υπάρχει η μέριμνα για το μεγάλο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής και όλα γύρω σου είναι μελετημένα για την προστασία του πλανήτη μας. Η ανακύκλωση και η ευρεία χρήση ανακυκλώσιμων υλικών, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, η ιδιαίτερη μέριμνα για την ελάττωση χρήσης του πλαστικού, η προστασία των ζώων και ένα σωρό αμέτρητες άλλες κινήσεις και δράσεις για το περιβάλλον.
Η συμμετοχή μας στην Πέμπτη Συνάντηση Δραστηριοτήτων Μάθησης, Διδασκαλίας και Κατάρτισης του σχεδίου ERASMUS+/KA229 με τίτλο HYPATIA IN PRESCHOOL ACTIVITIES θεωρείται επιτυχής καθώς ακολουθήθηκε η ανταλλαγή διδακτικών στρατηγικών και καλών πρακτικών στην προσχολική εκπαίδευση στα Μαθηματικά και την Εκπαιδευτική Ρομποτική ενώ προωθήθηκε η διεθνής συνεργασία στα πεδία της εκπαίδευσης, της επιστήμης και του πολιτισμού, ενισχύοντας τον επιστημονικό διάλογο με τη συμμετοχή, την προσφορά και τη συνδιαλλαγή και την ποιότητα στην εκπαίδευση με την υλοποίηση και εφαρμογή των καινοτόμων δράσεων της διοργανώτριας χώρας.
Η παιδαγωγική ομάδα του 11ου Νηπιαγωγείου Χανίων για το σχέδιο
Σκορδύλη Μαρία, Βλησίδη Ελένη, Φωτάκη Μαρία
