Το «θαύμα της εκπαίδευσης» στην Εσθονία, όπως αποκαλείται διεθνώς, είχε για άλλη μία φορά να διαπιστώσει το 11ο Νηπιαγωγείο Χανίων κατά την επίσκεψη και συμμετοχή στην Συνάντηση Δραστηριοτήτων Μάθησης, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης του σχεδίου ERASMUS+/KA229 “The Power of Reading” από τις 22-26 Νοεμβρίου 2022.
Η Εσθονία συγκαταλέγεται στην πρώτη δεκάδα της έκθεσης αξιολόγησης εκπαιδευτικών συστημάτων του ΟΟΣΑ και ηγείται όλων των ευρωπαϊκών χωρών. Οι μαθητές της Εσθονίας εμφανίζονται να έχουν τις καλύτερες επιδόσεις στην Ευρώπη και ανάμεσα στις καλύτερες του κόσμου. Είναι οι 4οι καλύτεροι στον κόσμο στις φυσικές επιστήμες, 5οι στις δεξιότητες ανάγνωσης και 8οι στα μαθηματικά τη στιγμή που ο προϋπολογισμός της χώρας για την εκπαίδευση ανέρχεται στο 30% του μέσου όρου των χωρών του ΟΟΣΑ.
Με το σχέδιο ERASMUS+/KA229 “The Power of Reading” να αφορά τη φιλαναγνωσία, διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι, το μυστικό της επιτυχίας. Και αυτό είναι η τήρηση μιας βασικής αρχής, αυτής της ισότητας των ευκαιριών. Στο σχολείο ισχύει το ίδιο για όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά: ίσες ευκαιρίες για όλους και φυσικά δωρεάν. Η σχετική νομοθεσία που χρονολογείται από το 1992 διασφαλίζει τις ίδιες δυνατότητες και για όλες τις μειονότητες καθώς και για όλους τους Εσθονούς, τη δια βίου μάθηση.
Οργανισμός φιλοξενίας μας ήταν το ιδιωτικό νηπιαγωγείο KalliKalli στο Ταλλίνν όπου φοιτούν 86 παιδιά 1,5 έως 7 ετών σε πέντε τμήματα των 24 μαθητών με δύο εκπαιδευτικούς ανά βάρδια όλες Πανεπιστημιακής κατάρτισης. Στην Εσθονία η προσχολική εκπαίδευση δεν είναι υποχρεωτική. Όμως φοιτούν το 94% των παιδιών 4-7 ετών. Ο εκπαιδευτικός έχει την αυτονομία απόφασης ώστε το παιδί στην ηλικία των 7 ετών να έχει αναπτύξει όλες τις δεξιότητες- ορόσημα της ηλικίας των 7 ετών. Tο αναλυτικό πρόγραμμα δηλ. περιλαμβάνει αδρή περιγραφή των διδακτικών στόχων και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να εφαρμόσουν διδακτικές μεθόδους και προσεγγίσεις με μεγάλη ελευθερία. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν το μαθησιακό ενδιαφέρον, οι γνωστικές δεξιότητες και το παιγνίδι ενώ δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στο εκπαιδευτικό περιβάλλον και την εσωτερική κινητοποίηση. Η άνεση των χώρων, ο εξοπλισμός και το πλούσιο παιδαγωγικό υλικό πρωταγωνιστούν.
Κατά την τριήμερη παραμονή μας στο Εσθονικό νηπιαγωγείο είχαμε την ευκαιρία να δούμε σχέδια φιλαναγνωσίας, όπως το “Roule galette”, που υλοποιήθηκε εξ Αποστάσεως με ενεργή τη συμμετοχή των γονέων και με τελικό παραγόμενο έντυπο βιβλίο. Eνώ στο συστεγαζόμενο Δημοτικό Σχολείο Emily School είχαμε την ευκαιρία να επιμορφωθούμε πώς υλοποιούνται σχέδια εργασίας Διερευνητικής μάθησης στην τάξη, να δούμε στην πράξη το πρόγραμμα της ημέρας αλλά και να διαπιστώσουμε ότι οι μαθητές δεν μεταφέρουν βιβλία και εργασίες στο σπίτι. Μοναδική υποχρέωση το βιβλίο λογοτεχνίας που φέρνουν καθημερινά στο σχολείο. Με την κίνητρα βραβεύσεις, συνεργασίες με βιβλιοθήκες και έπαθλα, οι Εσθονοί μαθητές καλλιεργούν τη φιλαναγνωσία στο μέγιστο βαθμό. Η γονεϊκή εμπλοκή είναι προτεραιότητα ενώ με μία πληθώρα στρατηγικών και μεθόδων, ο μαθητής κινητοποιείται στη φιλαναγνωσία.
Στο εργαστήριο “How to support teachers adopt innovative methods” που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Ταλλίνν, στο Eduspace Lab με τη μεταδιδακτορική ερευνήτρια κα Janika Leoste, αρχικά επιμορφωθήκαμε στη μέθοδο ROBOMATH ενώ είχαμε την ευκαιρία να δημιουργήσουμε σενάριο ρομποτικής το οποίο και εκτελέσαμε με το ρομπότ που διαλέξαμε από μία πληθώρα τελευταίων μοντέλων για την προσχολική και δημοτική εκπαίδευση (στη δική μας ομάδα με τα ozobots).
Η επίσκεψη στο Εσθονικό Κέντρο Παιδικής Λογοτεχνίας έδωσε την ευκαιρία να εμβαθύνουμε στην προώθηση της φιλαναγνωσίας. Το συγκεκριμένο κέντρο αναπτύσει την Παιδική Λογοτεχνία, συλλέγει και διατηρεί βιβλία της ως μέρος της Πολιτιστικής Κληρονομιάς ενώ την ίδια στιγμή εισάγει και προωθεί τη φιλαναγνωσία. Υλοποιεί πλήθος διαγωνισμών ανά ηλικιακές ομάδες ενώ πλήθος εργαστηρίων στο παραμυθένιο χώρο του Κέντρου κινητοποιούν και ενεργοποιούν εκατοντάδες παιδιά. Εκδίδει και βιβλία όπως το πρόσφατο Βιβλίο για νεογέννητα (!), προωθεί μικρές βιβλιοθήκες (book carοussels) σε νοσοκομεία ενώ διαθέτει σφραγίδα αναγνώρισης που επιβραβεύει τα καλύτερα βιβλία ανά έτος. Στο εκεί εργαστήριο που συμμετείχαμε, με workshop leader την εκπαιδευτικό Eeva Keett, είχαμε την ευκαιρία να μάθουμε πως δημιουργούνται οι «φωλιές διαβάσματος» (reading nests) σε τάξεις που διαμορφώνονται σύμφωνα με τις προτάσεις των παιδιών και πλήθος άλλων δραστηριοτήτων που καλουμαστε να εφαρμόσουμε στην τάξη.
Με την ολοκλήρωση της Συνάντησης Δραστηριοτήτων Μάθησης, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης του σχεδίου ERASMUS+/KA229 “The Power of Reading”, δόθηκαν οδηγίες για τα επόμενα βήματα του σχεδίου που θα παρουσιαστούν την άνοιξη στην ανάλογη συνάντηση της Ιταλίας.
Η Παιδαγωγική ομάδα του 11ου Νηπιαγωγείου Χανίων για το σχέδιο
Σκορδύλη Μαρία, Βλησίδη Ελένη, Κωστούρου Δήμητρα, Σαλαγκούδη Τζένη
