Όταν η ιστορία γίνεται βίωμα, επικοινωνία, τροφή για σκέψη, ανατροφοδότηση
και μάθηση, τότε η επικοινωνία του χθες με το σήμερα επιτυγχάνεται με τον καλύτερο τρόπο
Τελευταίες μέρες μίας δύσκολης, απαιτητικής και ψυχοφθόρας σχολικής χρονιάς και με τα εναπομείναντα παιδιά του Γ2 τμήματος του 4ου ΓΕΛ Χανίων, τη Δευτέρα 24 Μαΐου 2021, επισκεφθήκαμε την έκθεση-εικαστικό δρώμενο του εικαστικού Δημήτρη Αστερίου, με τίτλο “Ματωμένα πορτραίτα”, στο Γιαλί Τζαμισί. Φαινομενικά ήταν μία έκθεση αφιερωμένη στην επέτειο των 80 χρόνων από τη Μάχη της Κρήτης. Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για κάτι πολύ περισσότερο, για τη συνεχή πάλη του ανθρώπου κατά του φασισμού και οποιασδήποτε μορφής φασισμού–ρατσιστικής, φυλετικής, ομοφοβικής, διεμφυλικής—τη συνεχή πάλη κατά της βίας, πολιτικής ή κοινωνικής.
Με την είσοδό τους, οι μαθητές με απορία κοίταζαν την εικαστική παρέμβαση του καλλιτέχνη. Μία κυκλική εγκατάσταση με αναφορά στη σκηνή του αρχαίου θεάτρου , όπως μας εξήγησε ο κ. Αστερίου. Στη μέση ήταν τοποθετημένες 30 μεταλλικές στήλες, οι 15 από τις οποίες απεικόνιζαν «ματωμένα πορτραίτα» αγωνιστών της μάχης της Κρήτης (οι οποίοι δεν κατονομάζονται) ενώ οι υπόλοιπες 15 έφεραν ένα κόκκινο ένδυμα ως σύμβολο του αίματος, της απώλειας. Πίσω ακριβώς από αυτό το σκηνικό ήταν τοποθετημένα τα ματωμένα πορτραίτα ατόμων από όλη την ανθρωπότητα τα οποία έχουν υποστεί κάποια μορφή βίας.
Μία σύντομη αναφορά στη ζωή τους μπορούσε κανείς να τη διαβάσει στην είσοδο της έκθεσης. Τα παιδιά ήδη γνώριζαν κάποια από αυτά τα πρόσωπα και τα περιεργάστηκαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Λογική ήταν η απορία την οποία εξέφρασαν. «Πώς συνδέονται όλα αυτά με τη Μάχη της Κρήτης;» Ο κ. Αστερίου τους εξήγησε τον τρόπο σύλληψης του έργου του «Έχουμε ξεχάσει τις φασιστικές επιθέσεις που έχει δεχθεί ο ΄Ελληνας, κάθε λογής επίθεση. Με αφορμή τους γνωστούς ή άγνωστους ήρωες της μάχης της Κρήτης , θέλω να ανασύρουμε από τη μνήμη μας τα πρόσωπα θύματα της φασιστικής – ρατσιστικής βίας.» Ο κυκλικός χώρος καταλήγει σε μία βιντεοεγκατάσταση, μια θάλασσα από στάχυα. Η μάνα γη που προσφέρει την αγκαλιά της σε όλους τους «αγωνιστές» αλλά και στους «καθημερινούς μάρτυρες», με συνοδό το βουητό της μέλισσας , της ψυχοπομπού της μινωικής παράδοσης, αλλά και τη φωνή της μάνας του Παύλου Φύσσα, να διαβάζει τα ονόματα των θυμάτων αυτής της βίας.
Οι μαθητές μας, κοίταζαν, άκουγαν, αναρωτιούνταν , αναζητούσαν πληροφορίες. Για αρκετή ώρα ο εικαστικός ( και τον ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτό) τους μίλησε, τους εξήγησε, τους ανέλυσε τον τρόπο σύλληψης του έργου του, τις απόψεις του, τα πιστεύω του. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η επίσκεψη αυτή , όντας τελευταία της σχολικής τους ζωής, θα γίνει η αφορμή περαιτέρω αναζητήσεων και σκέψης.
Οι καθηγήτριες
Στεφανία Αρχοντάκη,
Ρούλα Κονσολάκη
