Η 10η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί από το 1992 κατόπιν πρωτοβουλίας της Παγκόσµιας Οµοσπονδίας Ψυχικής Υγείας, ως ‘‘Παγκόσµια Ηµέρα Ψυχικής Υγείας’’ κι έχει σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού για τις ψυχικές ασθένειες και την κινητοποίηση της κοινωνίας για την υποστήριξη της ψυχικής υγείας, που αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωµα. Οι ψυχικά ασθενείς δεν πρέπει να είναι ‘‘αόρατοι’’, αλλά να συνυπάρχουν ως ισότιµα µέλη µιας κοινωνίας.
Σύµφωνα µε την Παγκόσµια Οµοσπονδία Ψυχικής Υγείας, πολύ συχνά εµφανίζονται προβλήµατα ψυχικής υγείας στην εργασία, όπως κατάθλιψη και άγχος, που εµποδίζουν την παραγωγικότητα, την συµµετοχή και την συνολική απόδοση του εργαζόµενου. Για το έτος 2024, το µήνυµα για την προάσπιση της ψυχικής υγείας είναι ‘‘Προτεραιότητα η ψυχική υγεία στον χώρο εργασίας’’ (It is Time to Prioritize Mental Health in the Workplace).
Αυτά µε τις ανακοινώσεις των φορέων.
Ας πάµε στην πραγµατικότητα.
Οι κυβερνητικοί άρχοντες πανηγυρίζουν για το ότι η ανεργία έχει πέσει στο 10%. Για τα άτοµα µε ειδικές ανάγκες όµως τα ποσοστά παραµένουν δυσθεώρητα ψηλά, κι απ’ αυτούς, οι ψυχικά πάσχοντες έχουν ακόµα µεγαλύτερα ποσοστά. Τους ζητούν λοιπόν να µην είναι «αόρατοι», αυτοί που µε το παραµικρό τους στιγµατίζουν και τους αποµονώνουν.
Παγκοσµίως, ένας στους οκτώ ανθρώπους (έφηβοι και ενήλικες) νοσεί ψυχικά. Η Ελλάδα των επιδοµάτων ωθεί νεαρούς πάσχοντες να ζήσουν µε τα ψίχουλα της Πρόνοιας, καταδικάζοντάς τους σε µόνιµη αναπηρία δίχως ελπίδα ίασης. Πώς να σταθείς στα πόδια σου και να σπουδάσεις, να τελειώσεις το στρατιωτικό, να ενταχθείς στην αγορά εργασίας µε ένα κράτος ανάλγητο δίπλα σου. Παλαιότερα, τα φάρµακα για τους ψυχικά πάσχοντες δίδονταν δωρεάν µε απλή ιατρική συνταγή. Τώρα όχι µόνο απαιτείται από τους ανήµπορους πάσχοντες να πληρώνουν, αλλά έγινε και τεράστια, δυσβάσταχτη αύξηση στα σκευάσµατα. Αναφορικά ένα σπουδαίο φάρµακο που κυκλοφορεί στην αγορά πάνω από µισό αιώνα, και έχει βελτιώσει κατά πολύ τη ζωή των ασθενών, και για το οποίο δεν απαιτούνταν η ταλαιπωρία της συνταγογράφησης, από 1,37 ευρώ ανέβηκε χωρίς αιτία στα 4,81 ευρώ.
Συν τοις άλλοις οι κρατικές δοµές ψυχικής υγείας είναι υποστελεχωµένες. Στην πόλη µας για ένα ραντεβού στα εξωτερικά ιατρεία απαιτούνταν αναµονή οκτώ µηνών, τώρα είµαι στη δυσάρεστη θέση να σας ανακοινώσω, ότι πλέον δεν λειτουργούν εξωτερικά ιατρεία, καθώς ο µοναδικός ειδικευµένος γιατρός του νοσοκοµείου της πόλης στην ψυχιατρική κλινική, δεν δύναται να ανταπεξέλθει στο πιεστικό φόρτο εργασίας, τον οποίο λίγο πριν την σύνταξη κι αυτός έχει επωµιστεί.
Καθώς έχω περάσει ως πάσχων από όλους αυτούς τους χώρους, και φροντίζω να διατηρώ µια επαφή τα τελευταία δεκατέσσερα χρόνια που αισθάνοµαι καλά, γιατί ποτέ δεν ξέρεις, θλίβοµαι γι’ αυτό που µας περιµένει, και που αν δεν αντιδράσουµε προµηνύεται µεγάλο κακό σε οικογενειακό, κοινωνικό και επαγγελµατικό περιβάλλον για όλους.
Το µόνο που µπόρεσα να κάνω προσωπικά, είναι να γράψω «Το ασήκωτο άχθος µιας αλήθειας» Εκδόσεις Σµίλη 2020, και να περιγράψω προσωπικά βιώµατα αφήνοντάς τα ως παρακαταθήκη στους σηµερινούς δοκιµαζόµενους έφηβους, γιατί όπως έλεγε κι ένας πολιτικός στους διώκτες του, Scripta manent, τα γραπτά µένουν.
*Ο Αριστείδης Γ. Αρχοντάκης είναι συγγραφέας, φυσικός.
