Κύριε διευθυντά,
Την Παρασκευή το απόγευµα 19 Ιουλίου, παραµονή του Προφήτη Ηλία, γιόρτασαν τα Παχιανά, για 17η χρονιά το οµώνυµο εικονοστάσι που βρίσκεται στη συµβολή των οδών Παχιανών και Περιβολίων.
Φέτος, είχαµε την χαρά να καλύψει τηλεοπτικά τον εσπερινό και να τον παρουσιάσει η Νέα Τηλεόραση στα δελτία ειδήσεων της, την οποία ευχαριστούµε δηµόσια και απ’ αυτήν τη θέση.
Όµως πολλοί γνωστοί, φίλοι και γείτονες, άκουσαν για το γεγονός, δεν έτυχε όµως να δουν τα συγκεκριµένα δελτία ειδήσεων και µου ζήτησαν να γράψω δυο λόγια στην έγκριτη εφηµερίδα σας για την ιστορία του διµάρτυρου αυτού εικονοστασιού.
Το σχολείο µας, το 17ο ∆ηµοτικό, από τη δεκαετία του 1970 στεγαζόταν σε διπλή βάρδια µε το 16ο ∆ηµοτικό στα Παχιανά. Γύρω στο 1998 διχοτόµησαν τις αίθουσες και πήγαν και τα δυο σχολεία σε πρωινή µόνο βάρδια, ό,τι χειρότερο µπορεί να συµβεί σε ένα σχολείο.
Το σχολικό έτος 2002-2003 τοποθετούµαι ∆/ντής στο συγκεκριµένο σχολείο και µαζί µε το «αδελφό» σχολείο το 16ο αρχίζουµε σύσσωµη η σχολική κοινότητα και των δυο σχολείων, ένα συνεχή αγώνα ενηµέρωσης των αρµοδίων για τα πολλά και οξυµµένα προβλήµατα παιδαγωγικής και διδακτικής πράξης στις διχοτοµηµένες αίθουσες.
Θερµό συµπαραστάτη στον αγώνα µας είχαµε τον νοµάρχη κ. Γ. Κατσανεβάκη και τον αρµόδιο αντινοµάρχη κ. Γ. Αγοραστάκη και από τη ∆/νση Τεχνικών Υπηρεσιών της Νοµαρχίας την υπεύθυνη µελέτης του σχολείου µας την κα Αναστ. Καυκά.
Έτσι µετά από συνεχή αγώνα και τρεξίµατα µια στον ∆ήµο και µια στη Νοµαρχία, επιτέλους στις 20 Ιουλίου 2006 εντάχθηκε η ανέγερσή του στο Γ’ ΚΠΣ µε το ποσό των 3.582.931,00 ευρώ.
Μειοδότης και ανάδοχος του έργου αναδείχθηκε ο κ. Μιχάλης Τσόντος, εργολάβος δηµοσίων έργων και οι εργασίες ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 2007.
Υπόψη ότι το οικόπεδο του σχολείου προήλθε από εισφορά γης του κτήµατος των αδελφών Εµµανουήλ και Θεοφάνη Βροντάκη, δρόµοι δεν υπήρχαν, µόνη επαφή µε το οικόπεδο ήταν το παλιό µπαζωµένο ρέµα που οδηγούσε τα νερά του κάµπου στο Βαρούσι και µετά στη θάλασσα.
Το µπαζωµένο ρέµα ήταν πολύ στενό, µετά βίας περνούσαν τα µηχανήµατα έργου του εργολάβου, επί πλέον στη συµβολή του ρέµατος µε την οδό Περιβολίων ήταν ένα χτιστό µε πέτρες εικονοστάσι που εµπόδιζε την κίνηση.
Κάποια στιγµή, χτυπήθηκε και έπεσε το πέτρινο εικονοστάσι, το είδα και είπα στον επιβλέποντα να το βάλει στο εργοτάξιο σε µια άκρη, γιατί κρύβει µια τραγική και θλιβερή ιστορία.
Η µικρή µαρµάρινη επιγραφή έγραφε:
ΙΑΚΩΒΟΣ ΕΜΜ. ΠΛΑΝΑΣ ΕΤΏΝ 65
Ε∆ΟΛΟΦΟΝΗΘΗ ΤΗΝ 12 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1949.
Ποιος ήταν άραγε ο Ιάκωβος Πλανάς και γιατί δολοφονήθηκε;
ΜΑΡΤΥΡΙΑ 1η. Του αείµνηστου Θεοφάνη Βροντάκη, γειτόνου του Πλανά, περίπου 30 ετών τον χρόνο της δολοφονίας του, όπως µου αφηγήθηκε σχετικά πριν από αρκετά χρόνια.
– ∆άσκαλε, ο Πλανάς έλειπε χρόνια στην Αµερική, γύρισε και αγόρασε εδώ µια µεγάλη έκταση. Στην Κατοχή βοηθούσε όπως όλος ο κόσµος τους αντάρτες, µετά την Κατοχή υπήρχαν κάποιοι επικηρυγµένοι αντάρτες που κρύβονταν εδώ κι εκεί. Φαίνεται πως κρύβονταν και στο περβόλι του και έπεσαν στην αντίληψη των ΜΑΥδων (ΜΑΥ =Μονάδες Ασφαλείας Υπαίθρου) και τότε πήραν την απόφαση να τον δολοφονήσουν.
Βάλανε, λοιπόν, ένα γνωστό του, νύχτα νύχτα στις 12 του Γενάρη του 49 και του φώναξε από τον δρόµο: «Γιακουµή, Γιακουµή, έλα που σε θέλω». Κατέβηκε ο Γιακουµής, τον πήγαν πενήντα µέτρα πιο πέρα και στην ελιά του Κοκολογιάννη τον ντουφέκισαν.
«Ξηµερώµατα ήρθε η Χωροφυλακή, είχαµε µαζευτεί κι εµείς οι γειτόνοι και άρχισε και ρωτούσε διάφορα ένας αξιωµατικός. Με ρώτησε κι εµένα, αν άκουσα κάτι, αν είδα κάτι. Του λέω κι εγώ «τι ρωτάτε; ποιος τον σκότωσε; δεν βλέπετε τις ροδιές του τζιπ;» Υπόψη ότι ο δρόµος τότε ήταν χωµάτινος και αυτοκίνητο ιδιωτικό δεν είχε σχεδόν κανείς. Θύµωσε µε την απάντησή µου και µε πήρε στο τµήµα κι είδα κι έπαθα να ξεµπλέξω».
ΜΑΡΤΥΡΙΑ 2η: Του Σταύρου Πλανάκη, καθηγητή, εγγονού του αδελφού του δολοφονηµένου, σε προχθεσινή τηλεφωνική συνοµιλία µας.
«Ο Ιάκωβος Εµµανουήλ Πλανάκης γεννήθηκε το 1884 στο Χορδάκι Ακρωτηρίου, το 1910 περίπου έφυγε για την Αµερική όπου εργάστηκε σκληρά δηµιουργώντας και δικές του επιχειρήσεις και το 1936 επέστρεψε στα Χανιά. Αγόρασε µια µεγάλη έκταση, από έναν Τουρκοκρητικό, στην περιοχή του Αγίου Νεκταρίου που έφτανε µέχρι τα χωράφια του Μάνο στην Πελεκαπίνα.
Παντρεύτηκε και απέκτησε 3 αγόρια. Έζησε και γνώρισε τον χαρακτήρα των Άγγλων που έµεναν στην περιοχή και που είχαν έρθει να υπερασπιστούν δήθεν την Κρήτη. Ο Πλανάκης ήξερε τα Αγγλικά, µιας και είχε κάνει 25 και πλέον χρόνια στην Αµερική, αυτό δεν το διατυµπάνιζε και έτσι άκουγε από τους Άγγλους τι και τι λόγια έλεγαν εις βάρος της Κρήτης και των Κρητικών, στις µεταξύ τους συνοµιλίες, ιδίως όταν ήταν µεθυσµένοι.
Όταν οι Άγγλοι είδαν ότι θα πέσει η Κρήτη, πέταξαν πολλά τουφέκια και πυροµαχικά σε δυο πηγάδια που ήταν µέσα στο κτήµα του Πλανά.
Αυτά τα όπλα και πυροµαχικά, κατά διαστήµατα, και µε ένα πολύ πρωτότυπο τρόπο τα έστελνε στον ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) στα Κεραµειά. Πρωταγωνιστής στη µεταφορά ένα εκπαιδευµένο γαϊδουράκι που έκανε το δροµολόγιο, δίχως αγωγιάτη και µόνο νύχτα. Κοµµουνιστής δεν πιστεύω να ήταν, µιας και είχε ζήσει και πλουτίσει στην Αµερική, πατριώτης ήταν. Προς το τέλος του εµφυλίου µπήκε στο µάτι των ΜΑΥδων και τον δολοφόνησαν.
Η οικογένειά του µετά τη δολοφονία του ανέγειρε στη µνήµη του το υπόψη εικονοστάσι, πούλησε την περιουσία του, ξανάφυγαν στην Αµερική και δεν ξαναγύρισαν.
Το «στραπατσαρισµένο» εικονοστάσι το πήρα στο Χορδάκι και το τοποθέτησα σε ιδιοκτησία του σογιού των Πλανάδων».
Χτυπήθηκε και έπεσε λοιπόν το εικονοστάσι που έστεκε εκεί αµίλητο από το 1949, αλλά µε την επιγραφή του φώναζε κραυγάζοντας τα πολλά δεινά του εµφυλίου.
Έτσι, προσωπικά ο υποφαινόµενος, ως ∆/ντής του Σχολείου, µετά από σχετική ενηµέρωση, στην πρωινή προσευχή, πρότεινε στα παιδιά, όποιο επιθυµεί, να φέρει ένα ευρώ να αγοράσουµε ένα εικονοστάσι και να το ξαναστήσουµε στο σηµείο και επί πλέον να το αφιερώσουµε και στον Προφήτη Ηλία που την ηµέρα της χάρης του εγκρίθηκε η πίστωση των 3.582.931,οο ευρώ για την ανέγερση του Σχολείου.
Το εικονοστάσι αγοράστηκε, τοποθετήθηκε σε ασφαλές σηµείο, µπήκαν οι κατάλληλες επιγραφές και γιορτάζεται ανελλιπώς τώρα και 17 χρόνια και µαρτυρεί τη µοίρα της φυλής µας, τη διχόνοια µε όλα τα κακά και την οµόνοια µε ό,τι καλύτερο.
Γεώργιος Μανιαδάκης,
πρώην ∆/τής του Σχολείου
