Το Δορύλαιον!

(Το σημερινό Εσκί Σεχίρ στη Μικρά Ασία)

Στους Βιγλάτορες του Ελληνισμού!

ΕΝ’ ΑΠ’ ΤΑ ΠΑΛΑΙ ΠΟΤΕ ΚΑΣΤΡΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ!

Α΄ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ!
Ο Αμερικάνος δημοσιολόγος και Ιστορικός Will Durant (+)
Για την ΕΛΛΑΔΑ ΩΣ ΜΗΤΡΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Ο Will Durant στον πρόλογο του β΄ τόμου του πολύκροτου έργου του «Παγκόσμιος Ιστορία του Πολιτισμού» με θαυμαστή σαφήνεια και χάρη μας λέει: «Εκτός των μηχανημάτων δεν υπάρχει σχεδόν τίποτε αιωνόβιον εις τον πολιτισμόν μας, που να μην προέρχεται από την Ελλάδα: Σχολεία, γυμναστήρια, αριθμητική, γεωμετρία, ιστορία, ρητορική, φυσική, βιολογία, ανατομία, υγιεινή, θεραπεία, διακοσμητική, ποίησις, μουσική, τραγωδία, κωμωδία, φιλοσοφία, θεολογία, σκεπτικισμός στωϊκότης, επικούρειος, φιλοσοφία, ηθική, πολιτική, ιδεαλισμός, φιλανθρωπία, κυνισμός, τυραννία, πλουτοκρατία, δημοκρατία. Υπάρχουν εις όλας τας γλώσσας του κόσμου Ελληνικαί λέξεις, που αντιπροσωπεύουν μορφάς πολιτισμού, αι οποίαι σπανίως εγεννήθησαν εις την Ελλάδα, αλλά κατά πρώτον ωρίμασαν από την πληθωρικήν δραστηριότητα των Ελλήνων… Δεν υπάρχει τίποτε εις τον Ελληνικόν πολιτισμόν που να μην φωτίζει τον ιδικόν μας πολιτισμόν!!!»

ΠΩΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΔΙΑΔΟΘΗΚΕ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η διάδοση και η μεταλαμπάδευση του θαυμαστού αρχαιοελληνικού Πολιτισμού, σε χώρες του τότε γνωστού κόσμου, άρχισε πολύ νωρίς και πολλούς αιώνες π.Χ., με τις αποικίες και την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κι ας δούμε όμως το πώς και γιατί, με ποιητικά λόγια:

1.
ΕΛΛΑΣ, Χώρα της Μεσογείου,
βορειοανατολική πλευρά,
ολοχρονίς με φως Ηλίου
και με κρυστάλλινα νερά!
Μη ποταμούς θολούς μεγάλους,
κροκόδειλους ανθρωποφάγους….

2.
Όχι πανύψηλα βουνά,
μήτε χαοτικές χαράδρες
απρόσιτες παντοτινά.
Όρη σκιερά με πρασινάδες!
Το κλίμα εύκρατο και ζωογόνο,
μη πολικό ή τροπικό και δολοφόνο…

3.
Οι Έλληνες δεν είν’ Εσκιμώοι,
ντυμένοι μ’ αγριμιών προβιές
ούτε από πυγμαίων σόι
κανίβαλοι στις ερημιές.
ΕΛΛΑΣ, δεν έχεις Συ μουσώνες,
Βόρειον Σέλας, Παγετώνες!

4.
Δε λάτρεψες μονομερώς την Ύλη,
μήτε το Πνεύμα μοναχά.
Η πίστη σου είναι ποικίλη,
Πνεύμα και Ύλη αγκαλιαστά!
Ύλη και πνεύμα μονιασμένα
ποίησαν έργα ξακουσμένα…

5.
Δεν ήσουν Μεσοποταμία,
Κήπος Εδέμ, Παράδεισος,
να ’χεις γεμάτα τα ταμεία,
να μην πικραίνεται φτωχός.
Η φτώχεια σ’ έκαμε να ταξιδεύεις,
γνώσεις και πλούτη να μαζεύεις.

6.
Όχι σε Μεγαλιθικά Μνημεία,
Πύργους Βαβέλ, τιμητικά,
πρόσκαιρης δόξας μεγαλεία,
μνήματα όμως μνήμης νεκρικά…
Εμεγαλούργησες ΕΛΛΑΔΑ
από Θεού ταλέντο κι εξυπνάδα!

7.
ΕΛΛΑΣ, δε γέννησες θηρία,
φίδια σε ζούγκλες τέρατα,
ανθρωποφάγα εργαλεία
στου χωροχρόνου πέρατα.
Τον Άνθρωπο με Λογική, Δικαιοσύνη,
Πίστη Θεού και Ομιλίας αξιοσύνη!

8.
Πρώτοι ιδρύσαμε Σχολεία,
Θέατρο και Πολιτική,
Σάτιρα και Φιλοσοφία,
Ποιητική, Ρητορική,
Ιατρική, Γεωμετρία, Ιστορία!

Η φτώχεια λοιπόν έκανε τους Έλληνες να ταξιδεύουν, όχι μόνο για εμπορικούς λόγους, αλλά και αμφίδρομη ανάπτυξη του πολιτισμού. Κι αυτά τα τελευταία έγιναν και με εμπορικά ταξίδια και με την ίδρυση αποικιών σε όλες τις όχθες της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου, αλλά και στην ενδοχώρα της αλλοδαπής. Όμως η διάδοση του Ελληνικού Πολιτισμού ετελεσιουργήθηκε με την εκστρατεία του Μέγα Αλεξάνδρου στην Ασία, όπου αυτός έφθασε μέχρι τον Ινδό ποταμό, εκπολιτίζοντας βαρβάρους και ιδρύοντας Ελληνικές Πολιτείες! Αλλά η ίδρυση των Ελληνικών αποικιών, εκτός του Ελληνικού χώρου, δεν έγινε με στρατεύματα κατοχής και με την πολιτική των κανονιοφόρων, όπως έγιναν στους νέους χρόνους οι αποικίες της Καθολικής Δύσης (Αγγλία, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία), που αφ’ ενός μεν εκούρσεψαν τον πλούτο των Εθνών, αφ’ ετέρου δε, εξαφάνισαν από προσώπου της γης αυτόχθονες λαούς και πολιτισμούς (Ίνκας, Αζτέκους, Μάγιας, Ινδιάνους κ.λπ.) Γι’ αυτό και τα Μεγάλα Μουσεία της Ευρώπης (Λονδίνου, Λούβρου της Γαλλίας, Ρώμης, κ.λπ.) είναι γεμάτα από αρχαιολογικά αριστουργήματα, τα οποία έκλεψαν κι ελήστεψαν από άλλους λαούς και τα οποία η Καθολική Ευρώπη αναιδώς μοστράρει στους επισκέπτες, εισπράττοντας αθέμιτα μπόλικο παραδάκι! Όμως οι Έλληνες αλλιώτικα έπραξαν, και παντού, στις όχθες της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου, αλλά και στην ενδοχώρα της αλλοδαπής υπάρχουν ερείπια και σπασμένες κολώνες από πάλαι ποτέ μεγαλοπρεπή κτήρια, άφωνοι μάρτυρες ενός πολιτισμικού μεγαλείου, που χάθηκε με το κύλισμα των αιώνων και που για όλους εμάς είναι χαμένοι παράδεισοι….

Και για του λόγου το αληθές, αναφέρουμε δύο παραδείγματα: α) Όλη η κάτω Ιταλία, στην αρχαιότητα, ονομάσθηκε ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΣ, όχι βέβαια για την εκεί εγκατάσταση και εισβολή πλήθους κατακτητικών στρατευμάτων, αλλά από τη μόνιμη μετοικεσία ανδρών φιλοσόφων (Πυθαγόρας, Πυθαγόρειο κ.ο.κ.)! β) Το 146 π.Χ. ολοκληρώθηκε η κατάκτηση της Ελλάδας από τους Ρωμαίους και η χώρα μεταβλήθηκε σε Ρωμαϊκή Επαρχία. Αλλά ο θαυμαστός πολιτισμός των Ελλήνων απορρόφησε τον υποδεέστερο Ρωμαϊκό και οι Ρωμαίοι μιμήθηκαν (και ενίοτε ατεχνώς) τον Ελληνικό Πολιτισμό σε όλα, γράμματα, τέχνες, καθημερινή ζωή κ.α.π.

Και το θαυμάσιο αυτό γεγονός έκαμε τον μεγάλο Λατίνιο ποιητή Οράτιο να πει και να γράψει (Επιστολές Β΄ 1156 – 1157): τους περίφημους στίχους «Graecia capta ferrum victorem cepit et artes intulit agrestic Latio»
(Η κατακτημένη Ελλάδα τον άγριο νικητή υπόταξε και τις τέχνες (τα γράμματα και τις καλές τέχνες) μεταλαμπάδευσε στο άξεστο Λάτιο (δηλαδή στη Ρώμη)
Ένας τέτοιος φάρος και Κάστρο του Ελληνισμού ήταν και το Δορύλαιο.

Β΄) ΤΟ ΔΟΡΥΛΑΙΟΝ

Το Δορύλαιον (Τουρκικά Eski Sehir) είναι Πόλη της Βορειοδυτικής Τουρκίας και πρωτεύουσα της ομώνυμης περιφέρειας. Έχει πληθυσμό 746.000 (απογραφή του 2018). Η πόλη είναι κτισμένη δίπλα στον ποταμό Τέμβριο (Πορσούκ) και σε υψόμετρο 790 χλμ. Δυτικά της Άγκυρας και 350 χλμ. Νοτιοανατολικά της Κωνσταντινούπολης.

Η πόλη πήρε το όνομά της από τον μυθικό Δορύλαιο, απόγονο του ημίθεου Ηρακλή. Και ιδρύθηκε, καθώς φαίνεται, από Φρύγες το 1000 π.Χ., πολλά αρχαιολογικά ευρήματα της περιόδου εκείνης βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Πόλης.

Το Δορύλαιον ήταν γνωστόν από τον 4ο αιώνα π.Χ., εποχή αντιπαραθέσεως του Αντίγονου του Μονόφθαλμου ή Κύκλωπα (382-301 π.Χ.) και του Λυσίμαχου (355-281 π.Χ.). Στη Ρωμαϊκή εποχή ανήκε στην Φρυγία, Επίκτητη Ομοσπονδία έξι (6) πόλεων, η οποία έκοβε δικό της Ομοσπονδιακό νόμισμα! Κατά τη Βυζαντινή εποχή το Δορύλαιον ήταν Προπύργιον του θέματος (περιοχής) του Οψικίου και ένα ισχυρότατο φρούριο άμυνας των από Ανατολή επιθέσεων των βαρβάρων κατά της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Και κατά τον 11ο και 12ο αιώνα μ.Χ. το Δορύλαιο φιλοξενούσε το δεύτερο σημαντικότερο «ά π λ η κ τ ο ν» (στρατόπεδο) της Αυτοκρατορίας. Και δεν είναι τυχαίο πως από το Δορύλαιον, ξεκίνησαν, το 1071, τα Βυζαντινά στρατεύματα για τη μοιραία Μάχη του Μάντζικερτ, όπου νικήθηκαν κατά κράτος από τους Τούρκους. Το Δορύλαιον έγινε συχνά στόχος Αραβικών επιθέσεων, καθώς και επίκεντρο αντιπαραθέσεων Αυτοκρατόρων και σφετεριστών του θρόνου. Γύρω στο 1080 το Δορύλαιον κατελήφθη για πρώτη φορά από τους Σουλτζούκους Τούρκους, οπότε και ερημώθηκε. Αλλά το 1175 το Δορύλαιον ανακαταλήφθηκε από το Βυζαντινό Αυτοκράτορα Μανουήλ Α΄ Κομνηνό, οπότε και ανοικοδομήθηκε. Όμως από το 1180 η Πόλη περιήλθε οριστικά στους Τούρκους, που το ανοικοδόμησαν εκ νέου, κοντά στις θερμές πηγές της περιοχής, και το μετονόμασαν σε Εσκί Σεχίρ, που σημαίνει Παλιά Πόλη.

Από την περιοχή του Δορύλαιου προερχόταν επιφανείς Βυζαντινές οικογένειες, όπως οι Μελισσηνοί, με τεράστιες ιδιοκτησίες γης!
Κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας το Δορύλαιο καταλήφθηκε από τον Ελληνικό Στρατό, τον Ιούλιο 1921, αλλά ανακαταλήφθηκε από τους τούρκους τον Αύγουστο 1922. Και έκτοτε το Δορύλαιον, ως Τουρκική Πόλη πια και με όνομα Εσκί Σεχίρ, έμεινε Τουρκική πόλη.

Με την ανταλλαγή πληθυσμών Ελλάδας – Τουρκίας, που το 1923 έγινε με την Συνθήκη της Λωζάνης, ο Ελληνισμός του Πόντου, της Ιωνίας και της Ενδοχώρας στη Μικρά Ασία συρρικνώθηκε στο μέγιστο μέρος, διότι όσοι δεν ξεριζώθηκαν βίαια από τις πανάρχαιες πατρογονικές των εστίες και έμειναν εκεί, ή σφαγιάσθηκαν στις γενοκτονίες, είτε εξοντώθηκαν στα φοβερά τάγματα εργασίας («Αμελέ Ταμπουρού») ή και στα ορυχεία της Μικράς Ασίας. Και όλ’ αυτά βέβαια, κάτω από τα απαθή βλέμματα της Καθολικής Δύσης (Αμερική, Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία και Ρωσία), αλλά και από την κακουργηματική ανοχή και συνδρομή της Γερμανίας, που ήταν και ο πάτρωνας και σχεδιαστής αυτών των ανοσιουργημάτων!

Όμως όσοι επέζησαν πρόσφυγες στη Μάνα Ελλάδα μεταλαμπάδευσαν στις νέες των πατρίδες τον πολιτισμό τους και το επιτυχές επιχειρείν. Γι’ αυτό και ονόμασαν τις νέες εστίες τους με το όνομα της γενέθλιας Πόλης τους, με την προσθήκη «Νέα», όπως Νέα Καλλικράτεια, Νέα Μουδανιά, Νέα Μάλγαρα, Νέα Μενεμένη, Νέα Σμύρνη, Νέα Χαλκηδόνα, Νέα Μηχανιώνα, κ.α.π.! Ίδρυσαν Συλλόγους και Σωματεία παντού όπου ανάβει άσβηστο το καντήλι της παράδοσής τους. και έτσι διακόπηκε και αχρηστεύθηκε η damnatio memoriae (τιμωρία της Μνήμης), που θέλησαν να μας επιβάλλουν οι Ευρωπαίοι και οι Τούρκοι. Επομένως, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ορθώς ποιεί, απονέμοντας τίτλους και οφφίκια Μητροπόλεων και Επισκόπων της Μικράς Ασίας, όπως εκείνες της Χώρας, Γάνου Χαλκηδόνας κ.α.π. αλλά και σ’ εμάς την Επισκοπή Δορύλαιου, με Επίσκοπο τον Θεοφιλέστατο ΔΑΜΑΣΚΗΝΟ ΛΙΟΝΑΚΗ.

Άξιος και πολλά τα έτη Σου, Δέσποτα Δαμασκηνέ! Γι’ αυτό και «Ora pro nobis peccatoribus nunc et in hora mortis nostrae» (Προσεύχου υπέρ ημών των αμαρτωλών, τώρα και στην ώρα του θανάτου μας). Αλλά καιρός να σωπάσω.
Έρρωσθε.