Κύριε διευθυντά
Ο φασισμός αρχίζει με τη σκέψη ότι όλοι οι άλλοι είναι ανόητοι: Πωλ Βαλερύ.
Θεωρούν όλους τους ανθρώπους που δούλεψαν δεκαετίες για να διαμορφώσουν ένα από τα ωραιότερα και δημοφιλέστερα παλιά λιμάνια του κόσμου, ανίδεους και ανόητους, μόνο αυτοί, που ποτέ δεν πρόσφεραν τίποτα, τα ξέρουν όλα καλύτερα.
Τα όρια των τυράννων καθορίζονται από την ανοχή αυτών που καταπιέζουν. F. Douglass.
Αυτό που πάει να συμβεί στο λιμάνι και που θα κάνει όλο τον πλανήτη να γελά εις βάρος μας, και εμάς τους Χανιώτες να κλαίμε, βασίζεται σε δύο ψέματα.
Πρώτο ψέμα: Ως τώρα στο λιμάνι ο καθένας μαγαζάτορας βάζει τη σκίαση που θέλει και έχει δημιουργηθεί ένα χάος.
Η αλήθεια: Σχεδόν παντού υπάρχουν μπεζ τέντες του ίδιου τύπου και μπεζ ομπρέλες, σχετικά με την σκίαση υπάρχει λοιπόν ήδη ομοιομορφία, αν και όχι στρατιωτικής απολυτότητας , λογικό αφού το λιμάνι δεν είναι στρατώνας.
Δεύτερο ψέμα: Η αλλαγή που ετοιμάζεται αφορά την σκίαση.
Να μπουν όλα τα μαγαζιά στο ίδιο σιδερένιο κλουβί και να μιλάμε για μέτρα σκίασης, είναι σαν να λέμε πάω να αγοράσω ένα καπέλο, στο μαγαζί μου βάζουν ένα καπέλο ( σταθερό, που δεν μπορώ πια να το βγάλω ), με γδύνουν και μου φοράνε ένα σμόκινγκ με γραβάτα, μου βάζουν και ακριβά δερμάτινα παπούτσια και μου λένε πως αν φορέσω ποτέ κάτι άλλο, θα πληρώσω βαρύτατο πρόστιμο. Το ίδιο συμβαίνει και με τον επόμενο πελάτη και με όλους τους επόμενους, πάντα ακριβώς η ίδια ενδυμασία επιβάλλεται και παντού διαδίδεται πως οι πολίτες απόχτησαν καινούρια καπέλα.
Τι είχαμε;
Το ωραιότερο παλιό λιμάνι της Ελλάδας. Με μαγαζιά που μέσα από δεκαετίες εξελίχθηκαν ελεύθερα και δημοκρατικά σε πανέμορφα μαγαζιά. Επικρατεί μια χαλαρή ανθρώπινη τάξη, μια σωστή και ανθρώπινη ισορροπία μεταξύ τάξης και ελευθερίας -το ιδανικό στη ζωή.
Τα Χανιά είναι ίσως ο πιο δημοφιλής προορισμός για Έλληνες και ένας από τους πιο δημοφιλής για ξένους τουρίστες. Όλοι αυτοί αν μιλούν για Χανιά εννοούν την παλιά πόλη, και εκεί κυρίως το λιμάνι. Στο λιμάνι αρέσουν φυσικά τα ενετικά χτίρια, αυτά είναι μαζί με τη θάλασσα η προυπόθεση του θαύματος του λιμανιού μας, αλλά αυτά από μόνα τους δεν θα τραβούσαν κόσμο, οι άνθρωποι που έρχονται στα Χανιά έρχονται για να μείνουν μέρες οι εβδομάδες και πηγαίνουν σχεδόν κάθε μέρα στο λιμάνι, πηγαίνουν για την χαρά της ζωής που ως τώρα τους προσφερόταν με μοναδικό τρόπο: Πολλές ταβέρνες, πολλά καφέ και άλλα μαγαζιά, το καθένα με δικό του χαρακτήρα, περπατάς στο λιμάνι και βλέπεις όλο και κάτι άλλο, αυτό από μόνο του σε διασκεδάζει, αλλά ταυτόχρονα ψάχνεις να βρεις αυτό που ταιριάζει σε σένα για να καθίσεις σήμερα, αύριο θα ψάξεις κάτι άλλο, ή αν ενθουσιάστηκες θα πας στο ίδιο.
Όλοι μου οι φίλοι που έρχονται για πρώτη φορά στα Χανιά και βλέπουν πρώτη φορά το λιμάνι, παθαίνουν την πλάκα τους, μένουν με το στόμα ανοιχτό και στο τέλος των διακοπών τους μου λένε <<του χρόνου θα ξανάρθω, να σου πω, σκέφτομαι να αγοράσω κανένα σπίτι στα Χανιά, πόσο κοστίζει ένα σπίτι στα Χανιά;>> Γενναιοδωρία, μια χαλαρή ανθρώπινη τάξη, απαλά χρώματα, απαλά υλικά σκίασης, απαλός ζεστός φωτισμός, φιλικοί και ανεπιτήδευτοι σερβιτόροι, μεγάλες μερίδες νόστιμου ποιοτικού παραδοσιακού φαγητού, μοναδικά κεράσματα.
Τα Χανιά όπως τα αγαπάμε και όπως τα αγαπάει όλος ο κόσμος από όλον τον πλανήτη.
Τι θα έχουμε ( αν το επιτρέψουμε )
Δεν θα αλλάξει λοιπόν η σκίαση, αλλά θα δούμε την απόλυτη ανατροπή, την δημιουργία μιας αντίθετης σε όλα πραγματικότητας. Καμία ποικιλομορφία πια, αφού όλα θα είναι μέσα στο ίδιο κλουβί, μέσα σε αυτό το κλουβί η διαμόρφωση είναι επίσης σε μεγάλο βαθμό προκαθορισμένη: Ο φωτισμός ( φωτοσειρές με ψυχρό φως ), ανεμιστήρες δεν επιτρέπονται, επιγραφές δεν επιτρέπονται, τίποτα δεν επιτρέπεται: ΣΤΡΑΤΩΝΑΣ ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ.
Εφόσον όλη η ζωή του λιμανιού θα μπει σε έναν στενό κορσέ, δεν θα υπάρχει πια καμία εξέλιξη. Σε τριάντα χρόνια όλα ακίνητα, η ζωή στον πάγο. Να σφηνώνεις τη ζωή των άλλων στα δικά σου καλούπια, να τους αφαιρείς κάθε ελευθερία και να προδικάζεις το μέλλον τους, είναι ο ορισμός της ολοκληρωτισμού.
Θα γίνει λοιπόν κάτι ασύλληπτο, κάτι που δεν έχει συμβεί πουθενά στον κόσμο ( ούτε στην Βόρεια Κορέα ). Θυμίζει τους απόκοσμους εφιάλτες των ιστοριών του Franz Kafka, πέφτεις για ύπνο ως άνθρωπος και ξυπνάς ως ένα αναποδογυρισμένο σκαθάρι που δεν μπορεί πια να γυρίσει στα πόδια του, όταν δηλαδή τίποτε από αυτά που ήξερες για τον κόσμο και τον εαυτό σου δεν ισχύει πια.
Η μετατροπή του παραδοσιακού και μοναδικού μας δημοτικού κήπου σε ένα ξερό και άχαρο παρκάκι είναι πτέσμα σε σύγκριση με μια μετατροπή του λιμανιού σε έναν στρατώνα με 200 φορές το ίδιο μαγαζί. Ο κήπος ήταν κάτι σημαντικό για τα Χανιά, το λιμάνι ΕΙΝΑΙ τα Χανιά.
Γιώργος Κιαγιάς
