Το φοινικέλαιο πρόκειται για ένα φυτικό έλαιο που προέρχεται από τον καρπό του ελαιοφοίνικα (Elaeis guinnensis) που ευδοκιµεί στην παράκτια ∆υτική και Νοτιοδυτική Αφρική, Ασία και Νότια Αµερική, και καταναλώνεται εδώ και χιλιάδες χρόνια, για περισσότερο 5000, ως τρόφιµο.
Το φοινικέλαιο είναι από τα οικονοµικότερα και πιο δηµοφιλή λάδια παγκοσµίως αντιπροσωπεύοντας το ένα τρίτο της παγκόσµιας παραγωγής φυτικών ελαίων, µε δεύτερη να είναι το σογιέλαιο.
Όπως το πυρηνέλαιο είναι διαφορετικό από το ελαιόλαδο και µάλιστα πολύ κατώτερης ποιότητας, έτσι και το φοινικοπυρηνέλαιο είναι τελείως διαφορετικό από το φοινικέλαιο. Συγκεκριµένα τα πρώτα προέρχονται από τον πυρήνα του καρπού, τον σπόρο, διά κατεργασίας µε διαλύτη και τα
δεύτερα µε απλή εν θερµώ συµπίεση του κυρίως καρπού.
Το φοινικέλαιο πρέπει να εφαρµόζει τις γενικές ∆/ξεις των σπορελαίων που αναφέρονται στο άρθρο 73 του Κώδικα Τροφίµων – Ποτών της Ελληνικής Νοµοθεσίας και των σχετικών ∆/ξεων της Ευρωπαϊκής Νοµοθεσίας.
Το φοινικέλαιο έχει κοκκινωπό χρώµα µε ξεχωριστή οσµή και γεύση, χρησιµοποιείται κυρίως στην παραδοσιακή µαγειρική σε χώρες της ∆υτικής Αφρικής, όπως Κένυα, Νιγηρία και Ασία, καθώς ταιριάζει σε πιάτα µε κάρυ και άλλα µπαχαρικά.
Στις ∆υτικές χώρες, Ευρώπη και Αµερική, χρησιµοποιείται µε τη µορφή µαργαρίνης σε βιοµηχανίες τροφίµων (Σοκολατοποιΐες, Μπισκοτοποιίες, Μαγιονέζας κ.λπ.).
Συγκριτικά µε τα άλλα γνωστά φυτικά έλαια, είναι το ανθεκτικότερο στις υψηλές θερµοκρασίες και φυσικά στο τηγάνι, αλλά το φοινικέλαιο περιέχει περίπου 50% κορεσµένα λιπαρά, σε αντίθεση µε το ελαιόλαδο που περιέχει πολύ µικρή περιεκτικότητα περίπου 13%.
Το έλαιο της καρύδας περιέχει ακόµα περισσότερα κορεσµένα λιπαρά που ξεπερνούν το 80%. Αυτός είναι και ένας από τους σπουδαιότερους λόγους που τα τελευταία χρόνια οι βιοµηχανίες τροφίµων έχουν αφαιρέσει πλήρως το φοινικέλαιο από τα προϊόντα τους, όπως για παράδειγµα ορισµένα δηµητριακά πρωινού ολικής άλεσης και µπάρες δηµητριακών, προκειµένου να µειωθούν τα λιπαρά.
Ποιες οι σχέσεις µε την υγεία;
Το φοινικέλαιο λόγω της υψηλής του περιεκτικότητας σε κορεσµένα λιπαρά, έχει αποκτήσει κακή φήµη σχετικά µε τη θρεπτική του αξία. Ως γνωστόν, τα κορεσµένα λιπαρά σχετίζονται µε τις καρδιαγγειακές παθήσεις, καθώς είναι γνωστό ότι αυξάνουν τα επίπεδα της κακής LDL χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων.
Φοινικέλαιο
και παιδικές τροφές
Ως γνωστόν, στις παιδικές τροφές υπάρχουν κάποια standards ως προς τα περιεχόµενα συστατικά, δηλαδή ανώτερα όρια αυτών και φυσικά και για το φοινικέλαιο λόγω των µεγάλων ποσοστών κεκορεσµένων λιπαρών που περιέχονται σε αυτό και όχι µόνο, λόγω της επεξεργασίας που υποβάλλεται σε µεγάλες θερµοκρασίες προκειµένου να διαυγασθεί, η αρµόδια Ευρωπαϊκή Αρχή για την ασφάλεια των τροφίµων, συνιστά αυστηρότερα όρια για βρέφη και µικρά παιδιά. ∆εν συνιστώνται σε παιδιά µε αυξηµένο βάρος.
Επιπτώσεις στο περιβάλλον από την παραγωγή
φοινικέλαιου
Εκτός από τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, η ίδια η καλλιέργεια του φοινικόδεντρου έχει εξελιχθεί σε οικολογικό και κοινωνικό εφιάλτη, λόγω της υψηλής ζήτησης του. Συγκεκριµένα η παραγωγή του φοινικέλαιου στις χώρες που παράγεται, έχει υψηλό περιβαλλοντολογικό κόστος, καθώς σύµφωνα µε τη WWF, καταστρέφονται µεγάλες τροπικές δασικές εκτάσεις, προκειµένου να επεκταθούν οι καλλιέργειες φοινικόδεντρων, µε αποτέλεσµα να εξαφανίζονται άγρια ζώα και µικρότεροι οργανισµοί.
Συµπερασµατικά
Προκειµένου να αποφύγουµε κατανάλωση του φοινικέλαιου περιορίζουµε το δυνατό περισσότερο τα τυποποιηµένα προϊόντα του εµπορίου που περιέχουν αυτό, όπως σοκολάτες, µπισκότα, µαγιονέζες κ.α. Στη µαγειρική του σπιτιού χρησιµοποιούµε ελαιόλαδο ή ηλιέλαιο και για τα γλυκά χρησιµοποιούµε φυσικό βούτυρο αντί για µαργαρίνες και άλλες λιπαρές ουσίες.
