Από την πολύ και συνεχή εργασία επί πολλών ετών ο αγρότης εις τη γη που του είχε χαρίσει η θεία δύναμις είχε αποκτήσει δυνατή πείρα και είχε καταφέρει να επιβιώνει και κρατήθηκε στη ζωή χωρίς να έχει στη διάθεσή του κανένα μέσον παρά μόνο τα δυο του χέρια.
Mε την πάροδο του χρόνου και με την εμπειρία που είχε προχώρησε στην κατασκευή αρκετών ξύλινων αυτοσχέδιων εργαλείων που τα είχε ανάγκη για τη βελτίωση της προόδου στην οικογένειά του.
Στην αρχή συνάντησε πολλές δυσκολίες αλλά με τις πολλές προσπάθειές του τα κατάφερε να κατασκευάσει τα πλέον απαραίτητα όπως: το ξύλινο αλέτρι για να οργώνουνε τα χωράφια του και συγχρόνως να σπέρνει τους καρπούς που είχε ανάγκη για το σπίτι του. Το ίδιο και τον βολόσυρο να τα αλωνίζει. Τον ζυγό, την ξύλινη σκάφη για το ζύμωμα, το φυτευτήρι να φυτεύει τα φυτά που είχε ανάγκη για την διατροφή του, το σαμάρι του γαϊδάρου για την μεταφορά όλων αυτών που καλλιεργούσε και πολλά άλλα.
Για όλα τα παραπάνω υπάρχουν στη ζωή αρκετοί ηλικιωμένοι που την περασμένη κατοχή ήτανε παιδιά και τα έχουν δει που τα χρησιμοποιούσανε οι παππούδες και οι γονείς τους και μας ενημερώνουν πως ήτανε το καθένα και που τα χρησιμοποιούσανε.
Τώρα ελάχιστοι τα χρησιμοποιούν επειδή τα σύγχρονα που έχουν στη διάθεσή τους φέρουν καλύτερα αποτελέσματα και σε λιγότερο κόπο και χρόνο.
Αυτοί που τα χρησιμοποιούσανε πολλά χρόνια τα έχουν συνηθίσει και γι’ αυτό τα έχουν ακόμα ορισμένοι και σήμερα στη διάθεσή τους και τα χρησιμοποιούν πότε – πότε γιατί δεν θέλουν να φύγουν από τα χέρια τους ύστερα από τόσα που τους έχουν προσφέρει στην κατοχή που περάσανε. Ακόμα είπε και κάποιος άλλος ότι εγώ ας μην τα χρησιμοποιώ τα έχω κρεμασμένα στην αποθήκη μου και θέλω να τα βλέπω για να τους λέω από μέσα μου: σας ευχαριστώ για όλα που μου προσφέρατε αυτά τα χρόνια που σας είχα ανάγκη. Τελευταία απόφαση που πήρα είναι ότι θα τα δωρίσω σε ένα Μουσείο της περιοχής μου για να τα βλέπουν και να ενημερώνονται οι νέοι μας για όσα εμείς βιώσαμε.
Όπως πάντα συνηθίζουν στη συνάντηση που είχανε πρόσφατα στο ΚΑΠΗ της περιοχής τους αρκετοί ηλικιωμένοι τελείως ξαφνικά ο κ. Μιχάλης είπε στον διπλανό του: μπάρμπα Γιάννη, εσύ που έχεις ζήσει πολλά χρόνια την κατοχή μήπως θυμάσαι το φυτευτήρι που φυτεύανε οι αγρότες στα περβόλια τους τα περβολικά τους ή το έχεις ξεχάσει; Για λίγο έμεινε άφωνος μόλις άκουσε και θυμήθηκε την ονομασία αυτού του αυτοσχέδιου ξύλινου εργαλείου και μετά από λίγο απάντησε: ήθελα, είπε, τώρα να το έβλεπα μετά από 80 χρόνια που το είχα πιάσει στα χέρια μου από όταν ήμουνα 7 ετών μαζί με τους γονείς μου που φυτεύαμε στο περιβόλι μας όλα τα περβολικά (πράσο, λάχανα, ντομάτες, μελιτζάνες κ.λπ.) και στο χωράφι μας τον καπνό.
Μετά πάλι ο κ. Μιχάλης είπε στον κ. Γιάννη: στην άλλη συνάντηση την Τρίτη που έρχεται θα σας φέρω δώρο ένα φυτευτήρι από αυτά που έχω φτιάξει πριν από χρόνια που εγώ το χρησιμοποιώ ακόμα όταν φυτεύω τα περβολικά μου για την οικογένειά μου.
Το έμαθα να τα φτιάχνω και να φυτεύω από τους Μικρασιάτες που είχαμε στο χωριό μου. Αυτό το εργαλείο εξυπηρετούσε πολύ όλους τους αγρότες όλα τα χρόνια της κατοχής που υποφέρανε.
Πράγματι, το κρατούσε και το έδωσε στον Μπαρμπαγιάννη και του είπε: τώρα μπορείς να φυτεύεις και εσύ ορισμένα φυτά να θυμηθείς τα περασμένα χρόνια που είχες περάσει. Όταν το έπιασε στα χέρια του η συγκίνησή του ήτανε απερίγραπτη γιατί θυμήθηκε την κούραση που είχε όταν η οικογένειά του φύτευε τα καπνά εις το χωριό του και πρόσθεσε: στο σπίτι μας είχαμε πολλά φυτευτήρια κρεμασμένα στον τοίχο της αυλής μας και όταν φυτεύαμε τα παίρναμε κοντά μας και μετά τα γυρίζαμε στο ίδιο μέρος. Αυτά τα έφτιαχνε μόνος του ο πατέρας μου. Έκοβε το κατάλληλο ξύλο από τα δέντρα να μην είναι λεπτό ούτε πολύ χονδρό και τα ξέρανε πρώτα. Μετά τα διαμόρφωνε το ένα άκρο τους να είναι η λαβή να το πιάνει με το ένα χέρι του όταν θα φύτευε τα φυτά και το άλλο μέρος που είχε μήκος 10-15 πόντους και η άκρη του να είναι πιο λεπτή για να καρφώνει με λίγη πίεση του χεριού στο χώμα να φυτεύει το φυτό που ήθελε.
Και πάλι πρόσθεσε: σήμερα θυμήθηκα πάλι τον πατέρα μου όταν έπαιρνε τους σπόρους που είχε κρατήσει από τον προηγούμενο χρόνο για κάθε φυτό χωριστά και τους έσπερνε σε πρασιές να φυτρώσουν τα φυτά που θα φύτευε. Όταν μεγαλώνανε έπαιρνε τα μεγαλύτερα και τα φύτευε με το φυτευτήρι στο περιβόλι μας πάλι ξεχωριστά το καθένα σε αυλάκια για να τα ποτίζει με νερό να μεγαλώσουν το καλοκαίρι να τα τρώμε. Τα υπόλοιπα τα πουλούσε σε ματσάκια των 10 ή 20 ή 30 κ.λπ. φυτών στο χωριό μας και στα γύρω χωριά.
Την άνοιξη όταν η οικογένειά μου φύτευε και τον καπνό στο χωράφι μας που το είχε ο πατέρας καλλιεργήσει από πριν όλη η οικογένεια ήτανε παρούσα. Μικροί και μεγάλοι από ένα φυτευτήρι στο χέρι φυτεύαμε τα φυτά εις τα αυλάκια που είχε φτιάξει από την προηγούμενη. Πηγαίναμε πολύ πρωί για να μην μας πιάσει η ζέστη και μας έλεγε ο πατέρας να κάνουμε γρήγορα για να προλάβουμε. Αυτό γινότανε για μια εβδομάδα όταν μεγαλώνανε τα φυτά πάλι όλοι μαζί μαζεύαμε τα μεγάλα φύλλα του και στο σπίτι μετά με τις πλατιές βελόνες και με τον σπάγκο περνούσαμε τα φύλλα και όταν ξεραινότανε γινότανε η συσκευασία σε δέματα για να πάνε στην εφορία. Υπόψιν ότι ο πατέρας μου είχε άδεια από αυτήν να καλλιεργεί καπνό και όταν τελείωνε τον παρέδινε εκεί για να πληρωθεί.
Αυτό το μικρό αυτοσχέδιο ξύλινο εργαλείο το φυτευτήρι που το είχε κατασκευάσει ο άνθρωπος με τα ίδια τα χέρια του την κατοχή του πρόσφερε πολλά με την εργασία του καθότι ήτανε το μοναδικό μέσον που βοηθούσε τον αγρότη για να εξασφαλίζει τα προϊόντα που είχε ανάγκη για τη διατροφή του. Σήμερα είναι τελείως άγνωστο εις τους νεότερους. Τα νέα μέσα που ήρθανε τα τελευταία χρόνια αναλάβανε και ξεκουράσανε τα πονεμένα χέρια αυτών που τα χρησιμοποιούσανε και αισθάνονται όσοι είναι ακόμα στη ζωή των ξεκούραση που τους δώσανε και ευχαριστούν αυτούς που τα φέρανε.
Τελειώνοντας πρόσθεσε: Η αγάπη, ο σεβασμός και η εργατικότητα εις τους νέους δεν φυτεύεται με το φυτευτήρι αλλά είναι έμφυτα από τα σπλάχνα των παππούδων και των γονέων τους προς τα παιδιά τους.
*Ο Γιάννης Τσακπίνης
είναι απόστρατος αξιωματικός
