Πάντα θα θέλουμε να γελάμε όσο δύσκολη ή εύκολη κι αν είναι η πραγματικότητα
«Οι Έλληνες είμαστε πιο εξοικειωμένοι με το χιούμορ. Eχουμε και μεγάλη παράδοση σε αυτό. Γνωρίζουμε πόσο επαναστατικό είναι το να γελάς στο πρόσωπο μιας πραγματικότητας η οποία μπορεί να είναι και πολύ δύσκολη », λέει στα “Χ.ν.” ο κωμικός Aρης Ρήγας ο οποίος ασχολείται με το Stand up comedy και με το ταλέντο του μας χαρίζει στιγμές άφθονου κι αβίαστου γέλιου.
Με αφορμή την παράσταση του στα Χανιά την Παρασκευή 20/9 στο Mega Place, στις 9 το βράδυ, μιλήσαμε μαζί του για το πως το πρώτο βραβείο στο 2ο Stand up Comedy Festival του άλλαξε τη ζωή, για την τέχνη της κωμωδίας, την ψυχολογία του κοινού στην Ελλάδα της κρίσης αλλά και για το Χανιώτικο κοινό, αφού είναι η τρίτη φορά που επισκέπτεται την πόλη μας τα τελευταία χρόνια…
•Πώς ξεκινήσατε να ασχολείστε με το Stand up Comedy;
Ήταν το 2012 όταν συμμετείχα στο 2ο Φεστιβάλ Κωμωδίας το οποίο είχε διαγωνιστικό χαρακτήρα, κάτι που αγνοούσα όταν πήγα, εγώ απλά ήθελα να ανέβω στη σκηνή και να πω αστεία. Τελικά το κέρδισα, χωρίς να έχει βέβαια σημασία η νίκη. Σημασία έχει η πορεία και όχι η αρχή. Έτσι μπήκα σε αυτόν τον κόσμο και έχει η αλλάξει η ζωή μου από τότε.
•Δηλαδή πώς άλλαξε;
Φανταστείτε ότι λέτε ένα ανέκδοτο στην παρέα σας και η παρέα σας γελάει. Το συναίσθημα αυτό είναι γνώριμο: είναι το συναίσθημα της ικανοποίησης που παίρνετε από την χαρά των άλλων. Φανταστείτε αυτό να συμβαίνει 300 φορές κάθε δέκα δευτερόλεπτα! Αναφέρομαι στις παραστάσεις φυσικά με την συμμετοχή του κόσμου.
•Τι είναι αυτό που διαφοροποιεί το Stand up comedy από την θεατρική κωμωδία και γιατί επιλέξατε τη συγκεκριμένη μορφή Τέχνης;
Το Stand up comedy διαφοροποιείται από την θεατρική κωμωδία στο γεγονός ότι ο ίδιος ο stand up comedian είναι συγγραφέας των κειμένων του. Εμείς δεν ερμηνεύουμε π.χ. Μολιέρο. Τα κείμενα μας είναι δικά μας, τα έχουμε σκεφτεί μόνοι μας. Το δεύτερο είναι η σκηνική του παρουσίαση, δηλαδή δεν έχουμε κοστούμια ή σκηνικά αντικείμενα και επίσης απευθυνόμαστε απευθείας στο κοινό. Είναι δηλαδή πιο άμεσο. Αυτές είναι οι βασικές διαφορές. Μου αρέσει το Stand up comedy, γιατί μου δίνει την ευκαιρία να εκφραστώ εγώ ο ίδιος και να εκφράσω τις δικές μου σκέψεις. Και αυτή είναι μια πολύ σημαντική διαφορά σε σχέση με το θέατρο που κάποιος ηθοποιός για να παίξει μια κωμωδία πρέπει να βρει τα δικά του στοιχεία και να τα εκφράσει μέσα από τα κείμενα ενός άλλου συγγραφέα. Στο Stand up comedy, αυτό είναι δικό μας ζήτημα.
•Τα κείμενα σας πώς προκύπτουν; Από πού εμπνέεστε;
Προσωπικά ένα μεγάλο κομμάτι της θεματολογίας μου είναι η Μουσική επειδή έχω μουσικό υπόβαθρο. Η μισή μου παράσταση είναι μουσική κωμωδία, δηλαδή ασχολούμαι με τα τραγούδια, με το τι αστείο και περίεργο μπορεί να εντοπίσω ή κάνω με παιχνίδια με τραγούδια που βάζω στίχους σε άλλα τραγούδια κτλ. Ουσιαστικά παρατηρώ τη Μουσική και αναδεικνύω τα κωμικά στοιχεία. Έπειτα εμπνέομαι από πράγματα που μου συμβαίνουν στην καθημερινότητα, σκέψεις που έχω ή οι σχέσεις μου με άλλους ανθρώπους, όλα ιδωμένα μέσα από την δικιά μου αισθητική και το δικό μου κριτήριο.
Το να γράψεις κείμενα για παράσταση είναι μια δύσκολη διαδικασία γιατί έχουν μια πορεία. Δηλαδή είναι κάτι που παρατηρείς και μετά πρέπει να δουλέψεις. Ο κάθε άνθρωπος έχει έναν «ποταμό» σκέψεων καθημερινά και το δύσκολο είναι να μπορέσεις να επιλέξεις ποιες από αυτές θα πεις και πώς θα τις τακτοποιήσεις σε μια σειρά ώστε να είναι αποτελεσματικές κωμικά,δηλαδή να κάνουνε τον άλλον να γελάει. Και φυσικά χρειάζεται να το δοκιμάσουμε αυτό σε κοινό, να λέμε τα αστεία μας σε μικρότερες παραστάσεις, να τα λέμε σε μικρότερους χρόνους, για να βλέπουμε τι δουλεύει και τι όχι. Έχουμε μια διαδικασία editing (επεξεργασίας) η οποία είναι μεγάλη και σκληρή. Όλοι είμαστε αστείοι μέσα στο μυαλό μας αλλά το κοινό είναι αυτό το οποίο τελικά μας λέει τι συμβαίνει. Οπότε οι καλύτεροι κωμικοί είναι πολύ καλοί συγγραφείς, εξαιρετικά προικισμένοι performers και έχουν κι ένα οξυμένο αισθητήριο για να μπορούνε να σημειώνουν και να καταγράφουν από τις αντιδράσεις του κοινού και να διαμορφώνουν αντίστοιχα τα κείμενά τους.
•Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να κάνεις τον θεατή να γελάσει, ειδικά στην Ελλάδα της κρίσης;
Πρόσφατα είχα μια ευρωπαϊκή περιοδεία στην οποία συνειδητοποίησα κάποιες βασικές διαφορές που έχουμε οι Έλληνες σε σχέση με άλλους λαούς. Οι Έλληνες είναι ένα πολύ καλό κοινό, πολύ θετικό, πολύ καλοπροαίρετο, άνθρωποι καλοδιάθετοι. Νομίζω ότι έχουμε πολλά προβλήματα στην καθημερινή πραγματικότητά μας και χρειαζόμαστε το χιούμορ, το έχουμε ανάγκη. Και αυτό το λέω σε σχέση με το κοινό π.χ της Αυστρίας, που πήγαμε στην Βιέννη και εκεί οι άνθρωποι δεν έχουν καμία χρησιμότητα για το χιούμορ. Ίσως γιατί η ζωή τους δεν τους προβληματίζει καθόλου, οπότε γελάνε και δυσκολότερα, γιατί δεν χρειάζονται το χιούμορ. Οι Έλληνες είμαστε πιο εξοικειωμένοι με το χιούμορ. Έχουμε και μεγάλη παράδοση σε αυτό. Οπότε γνωρίζουμε πόσο επαναστατικό είναι το να γελάς στο πρόσωπο μιας πραγματικότητας η οποία μπορεί να είναι και πολύ δύσκολη. […] Οι άνθρωποι έχουν πάντα την ανάγκη του γέλιου και μέσα σε ανεκτά όρια- δηλαδή αν δεν βρίσκεσαι σε συνθήκες πολέμου, αδιανόητα δύσκολες- η κωμωδία ήταν και θα είναι πάντα στην ζωή μας. Πάντα θα θέλουμε να γελάμε όσο δύσκολη ή εύκολη κι αν είναι η πραγματικότητα.
•Yπήρξε ποτέ κάποια δυσάρεστη αντίδραση ή παρεξήγηση από το κοινό, κατά τη διάρκεια παράστασης;
Οι παραστάσεις είναι ζωντανά θεάματα και εμείς παίρνουμε πάρα πολλά από την αντίδραση του κοινού. Έχουν συμβεί απρόβλεπτα πράγματα. Οι αγαπημένες μου αντιδράσεις είναι όταν το κοινό αντιδρά αυθόρμητα. Αν και όλες οι παραστάσεις μου βασίζονται πάντα σε οργανωμένο κείμενο και ακόμη και ο όποιος αυτοσχεδιασμός μου, πάλι οργανωμένος είναι.
•Υπάρχουν κάποιοι συνάδελφοι σου που χρησιμοποιούν πολλές φορές το χιούμορ με τρόπο σεξιστικό σε stand up comedy παραστάσεις, φέρνοντας ειδικά τους θεατές της πρώτης σειράς στους οποίους απευθύνονται σε δύσκολη θέση.
Αυτό ήταν ένα φαινόμενο συχνό παλιότερα. “Μας έχει βγει το όνομα” με κάποιο τρόπο. Ότι δηλαδή δεν μπορείς να πας να καθίσεις μπροστά σε μια παράσταση stand up comedy. Από την δικιά μου εμπειρία αυτό έχει αλλάξει τον τελευταίο καιρό,δηλαδή οι stand up comedians μιλάνε και παίζουν με το κοινό αλλά πάντα τα όρια είναι σαφή. Σε μια παράσταση κωμωδίας προκειμένου να είναι ζωντανός οργανισμός η παράσταση είναι λάθος να προσβάλεις κάποιον από το κοινό γιατί τον στρέφεις εναντίον σου. Δηλαδή δεν υπάρχει κανένας λόγος να δημιουργούμε τέτοια προβλήματα στον εαυτό μας. Συνήθως μιλάμε στο κοινό σε πολύ αυστηρά πλαίσια, τουλάχιστον εγώ, και ο κανόνας είναι ότι προσπαθούμε να διασκεδάσουμε τον κόσμο και μόνον αυτό. Δεν φέρνουμε κανέναν σε δύσκολη θέση γιατί οι άνθρωποι αυτοί είναι οι πελάτες μας και ταυτόχρονα τα αφεντικά μας.
•Στα Χανιά έχετε ξανά έρθει για stand up comedy παράσταση; Πώς είναι το χανιώτικο κοινό;
Στο παρελθόν έχω έρθει άλλες δύο φορές και έχω περάσει εξαιρετικά. Έχουν περάσει τρία χρόνια από την τελευταία μου επίσκεψη στα Χανιά. Το κοινό είναι εξαιρετικό, πολύ θερμό, οι Χανιώτες πολύ καλοπροαίρετοι άνθρωποι… Και ανυπομονώ να ξανά έρθω.
