ΜΕΡΟΣ Α’
Η τουρκική εξωτερική πολιτική είναι διαχρονικά εθνικιστική και επεκτατική. Αναβαθμίστηκε με τη διατύπωση της θεωρίας του ‘’Στρατηγικού Βάθους’’ από τον Αχμέτ Νταβούτογλου το 2001. Η θεωρία, προέβλεπε μεν μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες, πλην όμως η μεγαλομανία της προσωπικότητας του Ερντογάν την εμπλούτισε με Νεοθωμανικά επεκτατικά ‘’οράματα’’, ενώ με αφορμή το πραξικόπημα του 2016, η επιθετικότητα άρχισε να απογειώνεται.
Oι γεωστρατηγικές φαντασιώσεις και η Νεοθωμανική εικόνα που προβάλει η Τουρκία, καθώς και συνοδές στρατιωτικές ενέργειες, συνοψίζονται ως εξής.
– Ενισχύει συνεχώς τη στρατιωτική της ισχύ.
– Κρατά καταπιεσμένα τα δικαιώματα αυτονομίας ή ανεξαρτησίας στα 10δες εκατομμύρια Κούρδων εντός συνόρων και καταπολεμά τους εκτός συνόρων της Κούρδους.
– Κρατά συνεχώς ‘’μακρύ χέρι’’ πάνω από το Αιγαίο και διεκδικεί ενεργειακά κοιτάσματα σε βάρος της Κύπρου.
– Επιδιώκει να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με όρους αυταρχικού καθεστώτος και,
– Συνοδεύει τις επεκτατικές βλέψεις με επεισόδια χαμηλής έντασης, (Θράκη, Αιγαίο, Κυπριακή ΑΟΖ κλπ.).
Στο κυνηγητό αυτών των στόχων, ο τουρκικός λαός βομβαρδίζεται συνεχώς με μεγάλη γκάμα ψυχολογικών επιχειρήσεων.
Για παράδειγμα, οι τηλεοπτικές εικόνες με τον Ερντογάν και το κοριτσάκι με το μπορντό μπερέ των ειδικών δυνάμεων, οι δηλώσεις στενών συμβούλων ότι η Ελλάδα είναι μύγα ή ακίνδυνο σπυρί στο πρόσωπο του τουρκικού γίγαντα, το οθωμανικό χαστούκι που θα δοθεί στις ΗΠΑ, η προετοιμασία για επιστράτευση κα, είναι ενέσεις αυτοπεποίθησης -αλλά Τούρκα- προς το εσωτερικό, αλλά και εκβιαστικά μηνύματα προς τους δυτικούς και φυσικά προς τη χώρα μας.
Οι ΗΠΑ, επί του παρόντος, χωρίς να εγκαταλείπουν τους μακροπρόθεσμους στόχους τους στην περιοχή, περιορίζονται σε σχετικά ανεκτικές αντιδράσεις, προσπαθώντας να αποφύγουν την πλήρη ρήξη που θα έσπρωχνε την Τουρκία πιο βαθιά στην αγκαλιά του Πούτιν.
Ανάλογα και παρά τις μεγάλες εμπορικές σχέσεις αλλά και τις απειλές με τους πρόσφυγες, η ΕΕ έχει βάλει στο συρτάρι την ενταξιακή διαδικασία, χωρίς σύντομη προοπτική να την ανασύρει.
Η ΑΠΕΙΛΗ ΓΙΑ ΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ
Κύριος στόχος του Νεοθωμανικού εδαφικού και θαλάσσιου επεκτατισμού, είναι τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο και η ΑΟΖ της Κύπρου.
Μπορεί η Τουρκία σήμερα;
Συμφωνώ με πολλούς αναλυτές, ότι η Τουρκία δεν διακινδυνεύει στρατιωτική ενέργεια αν δεν είναι σίγουρη ότι θα επιτύχει. Προσωπικά εκτιμώ ότι δεν θα διστάσει επιχείρηση μικρής ή μεγαλύτερης κλίμακας στο Αιγαίο, όταν σιγουρέψει ότι θα επιτύχει και ότι θα αποκομίσει ουσιαστικό όφελος. Επί του παρόντος, διατηρεί σκηνικό έντασης και περιμένει την ευκαιρία, (Αιγαίο, ΑΟΖ Κύπρου).
Η ισχύς και η αδυναμία της χώρας
Οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις είναι αποτρεπτικές …ακόμη
Οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, δεν είναι εύκολος αντίπαλος.
Η εθνική ομοψυχία, είναι μεν σημαντικός παράγων ισχύος της χώρας, πλην όμως δεν επαρκεί από μόνος του, αν δεν υπάρχουν ισχυρές στρατιωτικές αποτρεπτικές δυνάμεις και ισχυρή εξωτερική πολιτική
Παρά την οικονομική κρίση και τη γενικευμένη παρακμή της χώρας, οι ΕΔ λειτουργούν -ακόμη- οργανωμένα και αποτελεσματικά, πολύ περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο κρατικό οργανισμό. (Το ‘’παράδοξο’’, ερμηνεύεται επαρκώς, αλλά δεν είναι του παρόντος).
Αντικειμενικά δεν θα διατηρήσουν την ίδια αποτρεπτική ικανότητα στο μέλλον, χωρίς ενίσχυση, με σημείο καμπής την απόκτηση από την Τουρκία. αεροπλάνων F-35 και πυραύλων S-400.
Μπορεί άραγε η χώρα να αντέξει οικονομικά μια νέα κούρσα εξοπλισμών, δεδομένης της φρενίτιδας εξοπλιστικών προγραμμάτων που έχει σχεδιάσει η Τουρκία; Σαφώς όχι.
Συγκριτικά, η αποτρεπτική ικανότητα μας είναι μεν σήμερα ικανοποιητική, αν βέβαια πάρουμε υπόψη και τις σοβαρές αδυναμίες στις τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις μετά το πραξικόπημα του 2016, που επέφερε μεγάλη αναταραχή και πολυάριθμες διώξεις στελεχών. Για παράδειγμα, μια από τις αδυναμίες είναι το μεγάλο έλλειμα σε πιλότους. Προσπαθούν να τους αντικαταστήσουν με νέους τους οποίους, δυστυχώς αλλά αναγκαστικά, εκπαιδεύουν επιχειρησιακά οι Έλληνες πιλότοι με τις αναχαιτήσεις στο Αιγαίο. (Με την αδυναμία της αεροπορίας δεν είναι άσχετη η εναγώνια αναζήτηση σύγχρονων αντιαεροπορικών βλημάτων, όπως οι S-400).
Οι πρόσφατες μεγαλοστομίες του Τούρκου Α/ΓΕΕΘΑ, για δήθεν ικανότητα 2,5 πολέμων ταυτόχρονα, αλλά και οι λεονταρισμοί, και το σύνηθες ‘’τροπάριο’’ απειλών, όπως π.χ. να μην τολμήσει η Ελλάδα να θίξει τα δικαιώματα της Τουρκίας στο Αιγαίο, έχουν ειδικότερα τώρα, πιο εντοπισμένο στόχο. Επιδιώκουν να εκφοβίσουν τη χώρα μας και να την αποτρέψουν από ….πονηρές σκέψεις, να καθορίσει τη Ελληνική ΑΟΖ στο Αιγαίο, εκμεταλλευόμενη την τρέχουσα δυσκολία στις Τουρκικές ΕΔ και την εμπλοκή τους στη βόρεια Συρία.
Οι διαχρονικές αδυναμίες της πολιτικής Εξωτερικών και Άμυνας
Η ελληνική εξωτερική και αμυντική πολιτική φαίνεται να παραμένει, εν πολλοίς, στις βολικές αναλύσεις του τύπου: ο Ερντογάν τα κάνει αυτά για εσωτερικούς λόγους, η προβληματική οικονομία, το περσυνό δημοψήφισμα, η καθυστέρηση στην επιχείρηση στη Βόρεια Συρία, ο προσεταιρισμός των ακραίων εθνικιστών με στόχο τις εκλογές του 2019 κλπ. Αν μείνουμε σ’ αυτές τις αναλύσεις, χάνουμε την ουσία των πιο μακρινών στόχων της Άγκυρας στο Αιγαίο και στην ΑΟΖ της Κύπρου. Αυτές θα παραμείνουν, έστω κι αν ο Ερντογάν κερδίσει τις επόμενες εκλογές ή τα ‘’ξαναβρεί’’ με τους δυτικούς.
Τα συγκεκριμένα …Δεν:
Δεν φαίνεται να έχει αξιολογήσει και ερμηνεύσει επαρκώς τις κύριες τουρκικές επιδιώξεις, μέσα από την αμφισβήτηση της συνθήκης της Λοζάνης, ούτε και τις μεθόδους και τους στόχους των τουρκικών ψυχολογικών επιχειρήσεων και προπαγάνδας των τελευταίων χρόνων, ως βάση για να σχεδιαστούν κατάλληλοι δικοί μας τρόποι αντίδρασης.
Δεν φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει ότι η Τουρκία ασκεί πολιτικό εκβιασμό με Γερμανούς, Ολλανδούς και Αμερικανούς ομήρους και κατά μείζονα λόγο θα το έκανε και για την Ελλάδα.
Δεν φαίνεται να εκτίμησε επαρκώς ότι η απειλή μεταφέρθηκε και στη Θράκη, μετά ειδικά και την πρόσφατη άσκηση, που υπερπροβλήθηκε τηλεοπτικά, με μονάδες αρμάτων να εκπαιδεύονται στη διάβαση ποταμού.
Η πολιτική ηγεσία εξωτερικών και άμυνας, με τη δικαιολογία -ενδεχομένως μεν, θεωρώ δε αφελώς- της μη πρόκλησης των Τούρκων, συνέχιζε με την αυταπάτη ότι το αθέλητο ή ηθελημένο μπες-βγες των περιπόλων στην όριο γραμμή, θα τακτοποιούνταν επιτόπια και σε ΄΄συμμαχικό πνεύμα’’ με τους Τούρκους, όπως κάποιες φορές στο παρελθόν. Έτσι, δεν διαπέρασε -ως όφειλε- με ανάλογο συναγερμό προφυλάξεων όλα τα συνοριακά φυλάκια. Όχι για να κλιμακώσει η Ελλάδα την ένταση. Όχι για να στείλει πολεμικά μηνύματα απέναντι. Αλλά για να προλάβει συμβάντα σαν αυτό που έγινε στις Καστανιές. Δηλ. να μεριμνήσει έγκαιρα για μέτρα, ανάλογα των δραστικών που λήφθηκαν …κατόπιν εορτής και που φυσικά η λήψη τους δεν οδήγησε σε καμιά .… ένταση ή κρίση.
Κάποιοι υψηλόβαθμοι απόστρατοι εξαντλούνται σε καταγγελίες κατά των Τούρκων για ‘’στημένη’’ σύλληψη ή απαγωγή. Είναι γνωστό ότι σε περιόδους έντασης των απειλών οι Τούρκοι, αλλάζουν ανάλογα τακτικές. Εν πολλοίς είναι αναμενόμενοι και προβλέψιμοι για όσους τους έχουν μελετήσει. Θεωρώ εξ ίσου, αν όχι περισσότερο, χρήσιμο μαζί με τις όποιες καταγγελίες, η επισήμανση για το τι ….Δεν, από πλευράς δικής μας. Το ‘’Προμηθείς’’ και όχι ‘’Επιμηθείς’’ φαίνεται πιο δύσκολο.
Ανεξάρτητα απ’ όλα τα παραπάνω, ο αγώνας για να αποφυλακιστούν και να γυρίσουν πίσω τα δυο στελέχη μας από την Τουρκία, πρέπει να είναι έντονος και διαρκής, μέχρι την τελική επιτυχία.
(Στο το Β΄ ΜΕΡΟΣ ‘’Τι μπορεί να κάνει σήμερα η Ελλάδα απέναντι στις απειλές’’)
* Ο Στέφανος Ανδριάνης είναι Αντισ/γος ε.α , Πολιτ. Μηχανικός, – Επίτιμος Διοικητης ΑΣΔΕΝ – πρώην αιρετός της αυτοδιοίκησης ν. Χανίων. – πρώην Πρόεδρος & Διευθ. Σύμβουλος των ΕΑΣ, (ΕΒΟ-ΠΥΡΚΑΛ)
