Η Αίτνα στην ανατολική Σικελία, το πιο ενεργό ηφαίστειο της Ευρώπης, «γλιστράει» ολόκληρη, αργά αλλά σταθερά, προς τη θάλασσα της Μεσογείου με μέσο ρυθμό 14 χιλιοστών το χρόνο, δηλαδή διανύει 1,4 μέτρα στη διάρκεια 100 ετών.
Αυτό επιβεβαίωσαν Βρετανοί επιστήμονες που μελετούν εδώ και δεκαετίες το ηφαίστειο και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ηφαιστειολογίας “Bulletin of Volcanology”. Όπως είπαν, ουσιαστικά είναι η πρώτη φορά που έχει παρατηρηθεί ένα ολόκληρο ενεργό ηφαίστειο να ολισθαίνει κατ’ αυτό τον τρόπο.
Οι επιστήμονες έχουν ζώσει το ηφαίστειο με ένα δίκτυο σταθμών GPS υψηλής ακρίβειας, έτσι ώστε να επιτηρούν τη συμπεριφορά του, καταγράφοντας ακόμη και μετακινήσεις μερικών χιλιοστών ή ανεπαίσθητες παραμορφώσεις του κώνου του.
Μετά από 11 χρόνια συλλογής στοιχείων, είναι πια φανερό, σύμφωνα με τους ερευνητές, ότι το ηφαίστειο μετακινείται σε κατεύθυνση ανατολική-νοτιοανατολική προς την παράκτια πόλη του Τζάρε που απέχει περίπου 15 χιλιόμετρα. Η Αίτνα φαίνεται σα να «τσουλάει» πάνω σε μια πλαγιά με πολύ μικρή κλίση ενός έως τριών μοιρών, πιθανώς επειδή «κάθεται» πάνω σε ασθενή εύκαμπτα ιζηματογενή πετρώματα.
Οι γεωλόγοι δήλωσαν ότι η κατάσταση χρειάζεται προσεκτική παρακολούθηση, επειδή μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένους κινδύνους στο μέλλον. Παρατηρήσεις σε ανενεργά ηφαίστεια, που έχουν παρόμοια συμπεριφορά, έχουν δείξει ότι μπορεί ξαφνικά να εμφανίσουν κατάρρευση στην πλευρά τους προς την κατεύθυνση της ολίσθησης, με συνέπεια να υπάρχει κίνδυνος για καταστροφικές κατολισθήσεις.
«Θα έλεγα ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει αιτία για ανησυχία, αλλά είναι κάτι που πρέπει συνεχώς να παρακολουθούμε, ιδίως για να δούμε αν υπάρχει κάποια επιτάχυνση σε αυτή την κίνηση προς τη θάλασσα», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής, ο γεωλόγος δρ Τζον Μάρεϊ της Σχολής Γεωεπιστημών του Ανοιχτού Πανεπιστημίου της Βρετανίας, ο οποίος μελετά την Αίτνα εδώ και σχεδόν μισό αιώνα, σύμφωνα με το BBC.
Ο Μάρεϊ ανέφερε ότι αν σε μερικά χρόνια ο ρυθμός ολίσθησης των 14 χιλιοστών ετησίως (που δεν είναι σταθερός, αλλά αυξομειώνεται από χρόνο σε χρόνο) διπλασιασθεί, τότε αυτό θα αποτελέσει ένα σαφές προειδοποιητικό σημάδι. Αν, από την άλλη, ο ρυθμός μετακίνησης προς τη θάλασσα μειωθεί στο μισό, τότε δεν συντρέχει κανένας λόγος ανησυχίας.
Οι γεωλόγοι επεσήμαναν ότι η συσσώρευση του τεκτονικού στρες μπορεί να πάρει αιώνες ή και χιλιετίες, έως ότου το ηφαίστειο φθάσει σε ένα κρίσιμο σημείο μερικής κατάρρευσης. Προς το παρόν πάντως, δεν υπάρχουν καθόλου ενδείξεις ότι κάτι τέτοιο πρόκειται να συμβεί σύντομα στην Αίτνα, συνεπώς ερευνητές καθησύχασαν ότι δεν πρέπει να ανησυχούν ούτε οι ντόπιοι ούτε οι τουρίστες.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση: https://link.springer.com/article/10.1007/s00445-018-1209-1/fulltext.html
