Δύστροπη και παράξενη η φετινή χρονιά. Δε λένε να μουλαϊνέψουνε τα κατακαίρια, ν’ αναμαζωχτούνε οι γι αέρηδες, και να σταματήσουνε οι βροχές.
Τουτεσάς οι σκέψεις επερνούσανε από το νου μου οπροχθές, απού σοντήρουνα από τουτηνέ τη Γωνιά του Καφενέ, τη παραφορτωμένη με χιόνια Μαδάρα. Κι ας μαρτυρούνε οι γι ημεροδείχτες πως είμαστονε στον μήνα με τσοι πολλές φυσικές ομορφιές και τα πολλά πούλουδα, τον Απρίλη. Ομως, οι βουλές του Δημιουργού είναι ανεξερεύνητες κι ανεξέλεχτες οι γι αποφάσεις Του. Γι’ αυτό κι όσοι αποφασίσανε να πορευτούνε τη στράτα τση Σαρακοστής, συνεχίζουνε τη πορεία ντωνε, όπως ο καλός καπετάνιος απού στη φουρτούνα φαίνεται, και με τουτεσάς τσ’ αντίξοες συνθήκες.
Κι όπως ήλεγα και τσοι προάλλες, η διαδρομή είναι δύσκολη, κι η γι ανηφόρα κουραστική. Ομως οι πνευματικές οάσεις απού η σοφία των Πατέρων τσ’ Εκκλησίας μας εγκατέστησε στη διαδρομή τουτησάς τση πορείας, όπως το Μεγάλο Απόδειπνο, τσοι κατανυχτικούς σπερνούς, τσοι Χαιρετισμούς κι ούλες τσ’ άλλες Ακολουθίες απού καλούνε οι γι εκκλησίες τσοι πιστούς με τσοι καμπάνες ντωνε, να τσοι παρακολουθήσουνε στσ’ όρθρους κι αποσπέρας, για να πάρουνε κουράγιο και δύναμη, για τουτηνά τη δύσκολη διαδρομή, και ν’ αντέξουνε τσοι δυσκολίες τση. Μα και να ξεπεράσουνε και τσοι δικές τωνε αθρώπινες αδυναμίες, απού τσ’ αλικοντίζουνε με πολλά και διάφορα προσκόμματα, να συνεχίσουνε τη καλή πορεία απού εδιαλέξανε, για να φτάξουνε στη Μεγάλη Εβδομάδα και να προσκυνήσουνε τ’ Αγια Πάθη και να νιώσουνε από κοντά για άλλη μια φορά τη Μεγάλη Χαρά του Θαύματος τσ’ Ανάστασης του Χριστού.
Εκτός όμως από τσοι σοφούς Πατέρες τσ’ Εκκλησίας μας, απου εκαθιερώσανε τσοι πνευματικές εστίες στη διαδρομή όθε τη Μεγάλη ημέρα τση Λαμπροφόρου Αναστάσεως, είναι και η σοφία του λαού μας, απου έκαμε κι εκείνος το δικό ντου θαύμα, και προσάρμοσε τσοι δικές του συμπεριφορές κι εκαθιέρωσε τρόπους ζωής των αθρώπω και συνήθειες για να συμπορεύονται αρμονικά με την Ιερά παράδοση και τα δασκαλέματα τσ’ Αγίας Γραφής. Κι ετσά γίνεται εδά και πολλούς αιώνες. Γι’ αυτό και δίπλα από κάθε θρησκευτική Ακολουθία, από τα πιο μικρά πανηγυράκια του ετήσιου κύκλου, ως τα μεγάλα πανηγύρια των Πολιούχων Ενοριακών ναών των χωριώ τσ’ επικράτειας και τσοι παμμέγιστες χρονιάρες μέρες, τα Χριστούγεννα και τσοι Λαμπροσκολάδες, συμπορπατεί από κοντά και η παράδοση μαζί ντωνε. Και κάθε ώρα και στιγμή κάνει και κείνη τσοι δικές τση Ιεροτελεστίες με τσ’ αναφορές στα θρησκευτικά γεγονότα απού οι γι ημεροδείχτες μα σε φέρνουνε στην επικαιρότητα κάθε φορά. Πότε στσ’ οικογενειακές συνάξεις, πότε στσοι φιλικές συντροφιές, και πότε σ’ όσους συμπορπατούνε δυο και τρεις μαζί. Ετσα τσοι φρεσκέρνανε τσοι θρησκευτικές τωνε υποχρεώσεις, τοτεσάς απού οι μανάδες αγωνίζουντανε με αγάπη και πείσμα για την οικογενειακή συνοχή, κι αγκαλιάζανε με στοργή τα κοπελάκια ντωνε.
Είναι αλήθεια πως από την απουσία τω μανάδω από το ρόλο τσ’ αναθροφής τω παιδιώ ντωνε, με τη σοφή καθοδήγηση από το ένστικτο τση μητρότητας, έχει ζημιωθεί η κοινωνική αρμονία, κατά τη ταπεινή μου γνώμη. Αντιγαέρνοντας όμως εδά σε περασμένους χρόνους, αναστορούμαι πως από τη Σαρακοστή και πώδε, οι συμπεριφορές των αθρώπω αλλάσσανε, και καθ’ αργά την ώρα απου δειπνούσανε, ηλέγανε και κάτι για τη Λαμπρή απου ήρχουντανε, κι εθυμούντανε κιόλας και τσοι θρησκευτικές τωνε υποχρεώσεις απου εφέρνανε οι γι ημέρες. Γι’ αυτό και συχνοθυμιάζανε τσ’ αργαδινές οι νοικοκεράδες κι άφτανε τα καντηλάκια ντωνε στα κονοστάσια τω σπιθιώ ντωνε.
Κι έτσα εσυνεχίσανε να περνούνε οι γι ημέρες και ν’ αλλάσσουνε οι γι εβδομάδες και να μα σε φέρνουνε πλια κοντά στον προορισμό μας.
Μα όσο εσίμωνε η Λαμπρή πλια κοντά, επλησιαίνανε κι οι γι υποχρεώσεις. Γιατί κάθε φορά απου ήρχουντανε οι χρονιάρες μέρες, δεν εορτάζανε μόνο οι γι αθρώποι, παρά και τα ίδια τα σπίθια. Γι’ αυτό και τα ξεσηκώνανε κι εκάνανε γενική καθαριότητα κι ανήμερα τση κάθε μεγάλης εορτής ελάμπανε ούλα από καθαριότητα κι εμοσκομυρίζανε ακρωτηριανό ασβέστη. Γι’ αυτό κι οι γι αεικίνητες νοικοκεράδες ετρέχανε για να προλάβουνε. Οι γι άντρες εκουβαλούσανε κλαδιά για το φούρνο και ξύλα για τη καμινάδα, γιατί τουτανά ήτανε τοτεσάς η καύσιμη ύλη απου εχρησιμοποιούσανε. Υστερα από τη Κυριακή τω Βαγιώ κι ύστερα εσφίγγανε τα σκοινιά, κατά που λέει ο λαός, γιατί αρχινούσανε οι γι αγρυπνίες έτσα λέγανε τσοι βραδινές ακολουθίες τση Μεγάλης Εβδομάδας, κι ήπρεπε να πάνε και στην εκκλησία. Γι’ αυτό κι επροσπαθούσανε να τα προλάβουνε ούλα τσ’ ώρες απού των απομένανε για να σιάξουνε τα κουλουράκια και τσοι κουλούρες και να βάψουνε τα κόκκινα αυγά.
Τη Μεγάλη Παρασκή, εθυμιάζανε και καθαρίζανε τα κοντινά ξωκλήσια κι άφτανε τα καντηλάκια των αποθαμένω ντωνε. Εκαθαρίζανε την εκκλησία, γιατί ο καθρέφτης του κάθε χωριού είναι η γι Εκκλησία ντου, κι εστολίζανε τον Επιτάφιο. Τα κοπελάκια δα, τσ’ ώρες απού των απομένανε ελεύτερες από τσ’ αμπασάδες και τα θελήματα απου τα μπλέκουντανε οι μεγάλοι, επαίζανε από τη Μεγάλη Πέμπτη κι ύστερα τη καμπάνα τσ’ εκκλησιάς νεκρικά, κι αναμαζώνανε ξύλα και ρούχα για να στελιώσουνε απάνω το σκιάχτρο απου τ’ ονομάζανε Ιούδα και θα του δούνανε φωθιά, όταν ο παπάς θαν’ έψελνε το Χριστός Ανέστη.
Υστερα από τη συγκλονιστική Ακολουθία των Δώδεκα Ευαγγελίων και τη συγκινητική Ακολουθία του Επιταφίου και τη περιφορά του στσοι στράτες και τα σοκάκια του χωριού υπό το τρεμάμενο φως τω κερακιώ, εφτάνανε στο τέλος των Αγίων Παθών. Για να χτυπήσουνε οι καμπάνες των Εκκλησιώ Ορθρου Βαθέως τση Μεγάλης Κυριακής, γιατί τοτεσάς η Λαμπρή ήτανε ημέρα προσευχής, και τιμής στον Αναστημένο Χριστό. Κι ύστερα από την μεγάλη και πολύ χαρούμενη Αναστάσιμη Ακολουθία με τη πλούσια θρησκευτική πανδαισία τση Λαμπροφόρου ημέρας έπεφτε κι η γι αυλαία των θρησκευτικώ ακολουθιώ απου μας οδήγησε η ανηφορική πορεία τση Σαρακοστής. Κι αμέσως ανοίγανε οι γι οικογενειακές εστίες για ν’ αγκαλιάσουνε στη θαλπωρή ντωνε την οικογενειακή σύναξη των συνδαιτυμόνων στο Λαμπριάτικο τραπέζι με τα πασχαλινά φαϊτά απου όποια κι αν ήτανε αυτά στο τέλος ούλοι ελέγανε Δόξα σοι ο Θεός.
Καλή Ανάσταση. Βλέπε μας Θεέ μου το νου μας.
Χριστός Ανέστη αναγνώστες κι αναγνώστριές μου.
Το Γεροντάκι
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Μουλαϊνεύω = Ηρεμώ, ησυχάζω
Κατακαίρι = Κακοκαιρία
Οπροχθές = Προχθές
Σοντηρώ = Παρατηρώ, βλέπω
Μαδάρα = Βουνό
Προάλλες = Πριν από μέρες
Αποσπέρας = Αποβραδίς
Αλικοντίζω = Εμποδίζω
Οθέ = Προς
Αντιγαέρνω = Γυρίζω πίσω
Αναστορούμαι = Θυμούμαι
Αργαδινή = Εσπέρας
Πλησιαίνω = Πληθαίνω
Αφτω = Ανάβω
Αμπασάδα = Μικροεξυπηρέτηση
