Πετράλωνα. Άνω και κάτω Πετράλωνα. Αναδρομή, Ιστορική, Κοινωνική, γι’ αυτό το ωριαίο, άρτιο αφιέρωμα, εκτός από την ασπρόμαυρη φωτογραφία, που απέδιδε την “αισθητική ανέχεια” της παράγκας!!
Επαναλαμβάνεται σε θλιβερή σειρά. Της παράγκας, που “στεγάσε” τις ρημαγμένες ζωές! Στα παραπήγματα, που τραγούδησε ο Μπουρμπούλης, λυπημένος. Γι’ αυτές τις ζωές, οι μαρτυρίες ατελείωτες!
Πετράλωνα, με την αναπτυσσόμενη βιομηχανία που δέχτηκε τους ξένους της ανάγκης. Εκείνους που δεν είχαν στον Ήλιο μοίρα. Πρόσφυγες, από Ρωσία, Πόντο, Αρμενία, Μικρασία, και που τους έβλεπαν δύσπιστα και εχθρικά, οι ντόπιοι. Πώς ήρθαν στην πατρίδα μέσα από δρόμους δύσβατους και τραχείς…
Μαρτυρίες, συγκλονιστικές που στάζουν το αίμα το δάκρυ, τη θλίψη…
Οι ίδιοι που τα έζησαν τα γεγονότα τα δύσκολα! Μεγάλοι στη ηλικία. Οι νεότεροι, για τους γονείς, τους παππούδες τους, τους θείους…
Φωτογραφίες αγιασμένες, ενδεικτικές της εποχής, της οικογένειας, της κοινωνικής πραγματικότητας!
…Κλεινόν άστυ. Ωραία εκπομπή, δεν πειράζει που την είδα σ’ επανάληψη. Ένα πρόγραμμα πολιτισμού, όμως, με την ιστορία σε πρώτο “πλάνο”. Ιστορικού Πολιτισμού, ας πούμε… Με λεπτομέρειες σημαντικές, από τα πέτρινα χρόνια αυτού του πολύπαθου τόπου.
Του πληθυσμού, που κατήρχετο απεγνωσμένος, δίχως ίσως να ξέρει, πως οι “αιμάσσουσες εμπειρίες”, θα συνεχιστούν για πολύ ακόμη. Γυρεύοντας χώμα και νερό, αλλά πρώτα ψωμί, πρώτα στέγη, πρώτα αγάπη, αποδοχή κι υποδοχή ανθρώπινη, ζεστή.
Μαρτυρίες, μαρτυρίες, μαρτυρίες…
Έμφαση δίνεται στην Προφορική Ιστορία… Αυτή μας δίνουν, οι μνήμες αυτών των ανθρώπων! Είναι τιμή και χαρά για τους ηλικιωμένους, έλεγε η ιστορικός Tασούλα Βερβενιώτη που έδωσε εξαιρετικό φωτισμό με τις αναλύσεις της! Ο απλός καθημερινός άνθρωπος νιώθει πως είναι μέρος της ιστορίας, του ιστορικού – πλαισίου… Το ξέρουμε δα, πως τα αρχεία, τα κρατεί η εξουσία, όχι ο άνθρωπος ο φτωχός, ο καθημερινός, ο απαίδευτος! Κι όμως, το βίωμα σώζει την αλήθεια, το συναίσθημα, την εμπειρία ως παρακαταθήκη για τους νεότερους.
Μαρτυρίες, μαρτυρίες, μαρτυρίες…
Πολλές δεκάδες πρόσωπα πέρασαν από τα πλάνα. Εργάτες, δάσκαλοι, φοιτητές, μαθητές, ιστορικοί, συγγενείς, παιδιά κι εγγόνια των προσώπων που έζησαν τις απίστευτες δυσκολίες και τα βάσανα. Έχουν οργανωθεί με πολύ μεράκι, συλλέγουν στοιχεία, κειμήλια, σημειώματα, ΦΩΤΟ, κατάφεραν μάλιστα κι εξέδωσαν βιβλίο, τίποτα να μη χαθεί! Μα τίποτα!
…Δουλεύουμε με αγάπη και για τον μελετητή του μέλλοντος! Λένε με σιγουριά. Δεν ξέρουμε τη φωνή, τον λόγο της Γυναίκας, χρόνους και καιρούς, προ Χριστού! Δεν ξέρουμε τη σκέψη, τη γνώμη και την αγωνία ενός σκλάβου! Ότι μπορούμε να σώσουμε για μια χρονική περίοδο, αξίζει, λοιπόν. Να δώσουμε φωνή, στους ανθρώπους που βίωσαν, τα δεινά της εποχής τους!
Το αξίζουν.