Τα τελευταία χρόνια τίθεται όλο και περισσότερο η ερώτηση στο τί χρησιµεύει το µάνατζµεντ. Η λέξη και η έννοια που έφτασαν από την Αµερική µετά τον πόλεµο, ήταν στα σπάργανα στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Στις µέρες µας, το µάνατζµεντ, η διδασκαλία του και η πρακτική του είναι παντού. Σε ανοιχτούς χώρους, αθλητισµό, δηµόσια διοίκηση, σχολές µάνατζµεντ, βιβλιοπωλεία και µερικές φορές ακόµη και σε απροσδόκητα µέρη, όπως αυτά τα µαθήµατα κατάρτισης που προσφέρουν «εργασία σε διάφορες δοκιµασίες για την ενίσχυση της συνοχής της οµάδας και τη γρήγορη λήψη αποφάσεων». Ποτέ τα στελέχη δεν κατακλύζονταν τόσο από οµιλίες και ψευδο-τεχνικές που υποτίθεται ότι διευκολύνουν το έργο τους.
Το µάνατζµεντ είναι ένας κλάδος που είναι ακόµη πολύ νέος, όπου οικοδοµείται η γνώση. Υπάρχουν έγκυρες γνώσεις, αλλά πολλές άγνωστες παράµετροι. Πολλά εργαλεία που χρησιµοποιούνται από το HR δεν έχουν επιστηµονική βάση. Τεχνικές τόσο απλές που όλοι αισθάνονται έξυπνοι. Ωστόσο, ένας άλλος δρόµος είναι πιθανός. Περνάει από την πραγµατικότητα, την αυστηρή παρατήρηση, την αξιολόγηση της αποτελεσµατικότητας και µια βάση επιστηµονικής πρόθεσης. «Ο σκοπός ενός οργανισµού είναι να επιτρέψει στους συνηθισµένους ανθρώπους να κάνουν εξαιρετικά πράγµατα» (Peter Drucker).
Μάνατζµεντ σε πλήρη εξέλιξη σε ένα κόσµο σε πλήρη µεταµόρφωση.
Τα τελευταία χρόνια έχουν εµφανιστεί νέα παραδείγµατα για το µάνατζµεντ. Όλα δίνουν έµφαση στην ενδυνάµωση των εργαζοµένων, στη βελτιστοποίηση της επιθυµίας τους για αυτονοµία και στην ευελιξία των δοµών του µάνατζµεντ. Τα παλιά µοντέλα του µάνατζµεντ βασισµένα στον προγραµµατισµό και τον έλεγχο, δεν ανταποκρίνονται στις νέες ανάγκες που απαιτούν συντονισµό και ευελιξία.
Η αλληλοβοήθεια, η αλληλεγγύη και το αίσθηµα του “ανήκειν” σε µια συλλογικότητα πρέπει να καλλιεργούνται µέσα σε µια οµάδα. Η κατασκευή τους µπορεί να λάβει διάφορες µορφές, όπως η ανάπτυξη της ευστροφίας, η δηµιουργία εγκάρσιων έργων, ο καθορισµός των στόχων της οµάδας, η οργάνωση εκδηλώσεων που φέρνουν κοντά όλους τους εργαζόµενους. Ακόµη, µια από τις σηµαντικότερες προκλήσεις στο σύγχρονο µάνατζµεντ είναι η συµφιλίωση της ατοµικής ευηµερίας και της επαγγελµατικής αποτελεσµατικότητας. Πράγµατι, οι δύο στόχοι µπορούν να οδηγήσουν το µάνατζερ σε αντίθετα µονοπάτια εάν διαχωρίζονται: η ευηµερία σε βάρος της αποτελεσµατικότητας οδηγεί σε αδιέξοδο στο βαθµό που µια επιχείρηση πρέπει να είναι κερδοφόρα για να παραµείνει βιώσιµη. Όσο για την αποτελεσµατικότητα σε βάρος της ευηµερίας, πληρώνεται µε την αποθάρρυνση του εργαζοµένου.
Χρειαζόµαστε ακόµη τους µάνατζερ;
Η υγειονοµική κρίση ήταν για κάποιους µια ευκαιρία να εµφυσήσουν την ιδέα της αχρηστίας των µάνατζερ, µε υποστηρικτικές αποδείξεις: η ατοµική παραγωγή υπάρχει και µάλιστα αυξήθηκε, παρά τις δυσµενείς συνθήκες τηλεργασίας λόγω έλλειψης προσµονής. Αυτό σηµαίνει ότι γίνεται διακοπή της συλλογικής εργασίας κατά τη διάρκεια της καραντίνας, µείωση της δηµιουργικότητας, αυξηµένη εξατοµίκευση και αύξηση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων. Άρα, οι µάνατζερ είναι πιο απαραίτητοι από ποτέ στην εξ’ αποστάσεως λειτουργία, αναµένεται να έχουν δεξιότητες συντονιστή και καθοδήγησης. Το µάνατζµεντ ανθρώπων σε ένα περίπλοκο περιβάλλον, που απαιτεί διαίσθηση και κοινωνική ευφυία, συµβαδίζει µε το µάνατζµεντ όπου κυριαρχεί η καλοσύνη, όπου η έκφραση και η αποκωδικοποίηση των συναισθηµάτων είναι πολύ σηµαντική.Σε επόµενο άρθρο µας θα εξεταστεί εάν ο καλοκάγαθος µάνατζερ είναι κατάλληλος για το αύριο;
•Ο Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης είναι Καθηγητής, Ακαδηµαϊκός – Πολυτεχνείο Κρήτης
