Μπορεί ένας μουσικός να ενώσει χιλιάδες ανθρώπους αλλά και εκατομμύρια άλλους εκτός και πέραν υφιστάμενων συνόρων; Μπορεί η μελωδία και οι νότες να κάνουν τον κόσμο να αγαπήσει μια ολόκληρη γενιά, παρά το γεγονός ότι αυτή ακριβώς η γενιά ξεπούλησε στο κατόπι τα πάντα στον βωμό του κέρδους; Μπορεί. Τι αξία έχουν άραγε τα εμβατήρια και οι ύμνοι όταν υπάρχουν ζωντανές μορφές που δίνουν την χαριστική βολή στην άμουση αυτή ζωή;
Το παράδειγμα του Μίκη -πέρα από τις όποιες πολιτικές πεποιθήσεις και απότομες στροφές του- θα διατηρηθεί για πολλά χρόνια ζωντανό στην μνήμη καθώς λίγο – πολύ όλοι είτε στα παιδικά είτε στα εφηβικά μας χρόνια και ανεξάρτητα από τις μουσικές μας προτιμήσεις, είχαμε ακούσει και κάποια του σύνθεση. Δεν ξέρω όμως ποιος πραγματικά θεωρείται μεγάλος, ή μάλλον ξέρω απλά δεν τον περιορίζω στις μουσικές του επιδόσεις.
Πάραυτα δεν μπορεί κανείς να μην τιμήσει την μουσική κληρονομιά αυτού του ανθρώπου, που κατόρθωσε να συνενώσει απροσδιορίστου ιδεολογικής ταυτότητας πολίτες.
Θα το ξαναπώ όμως και πάλι: Η σπουδαία προσωπικότητα είναι a priori πολυσχιδής και εν κατακλείδι εκτείνεται σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής, σε κάθε στιγμή, σε κάθε ανάσα. Είναι η προσωπικότητα εκείνη που συνθέτει το μοντέλο ενός διαφορετικού κόσμου με άλλες αξίες και ιδανικά. Δεν ξέρω αν ο Μίκης κατόρθωσε να πετύχει να εμπνεύσει τους ανθρώπους για μια πραγματικά διαφορετική κοινωνία, μακριά από κράτη, πατρίδες και εθνικές ταυτότητες. Ο ίδιος πάντως δεν την πρέσβευε.
Αυτό που ξέρω είναι ότι πολλές φορές στη ζωή του έκανε άλματα, κινήσεις που έδειχναν πίστη στην υφιστάμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία, την ίδια στιγμή που ενέπνευσε πολλούς για τον αγώνα κατά της χούντας.
Πάραυτα τον τιμά κανείς για το απαλό ηχητικό ερέθισμα, για την μελωδία και την μουσική του υπέρβαση. Για τα άλλα, υπάρχουν πολλοί που θα μιλήσουν, όταν ο βουβός πόνος του κόσμου για την απώλειά του θα έχει καλύψει τα πάντα. Αυτό πέτυχε ο Μίκης, να κάνει τους πολίτες να πονούν βαθιά για τον θάνατό του. Και αυτό ήταν το πιο μεγάλο του άλμα.
Η κοινωνία μας έχει ανάγκη να θυμάται εκείνους τους ανθρώπους που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο αφήνουν το στίγμα μιας ολόκληρης εποχής. Δεν έχει σημασία ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι αλλά σε ποια εποχή πρωταγωνίστησαν, ακόμη και αν οι συνθήκες ήταν τραγικές από κάθε άποψη, από την επιβολή κλασσικών στερεοτύπων, του ρατσισμού και της κομματοκρατίας, μέχρι τις παντός είδους φασίζουσες συμπεριφορές και πρακτικές Η μουσική ενατένιση πάντως διαρρηγνύει την ποταπότητα των σημερινών λογίδριων από απαίδευτους πολίτες που θάβουν με τη στάση και συμπεριφορά τους ό,τι καλό έχει παραχθεί σε τούτη την χώρα.
Ο Μίκης έφερε πιο κοντά τους ανθρώπους κάποιες εποχές ακόμη και αν δεν υπήρχαν και πολλά περιθώρια για τη μάζα να σκεφθεί πραγματικά με επαναστατικό τρόπο. Εξάλλου το σημερινό πολίτευμα ουδεμία σχέση έχει με κάποιο πολιτικό πρόταγμα, με την αυτονομία και τη δημοκρατία.
Παρόλα αυτά ο ήχος και η μουσική του μπορούν να παράξουν εξεγερσιακούς τριγμούς. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο έχει αξία να θυμάται κανείς αυτό τον πολυτάλαντο συνθέτη, που έκανε την υπέρβαση και συγκίνησε τους πολίτες, θυμίζοντας πάντα με τις μελωδίες του τι θα μπορούσε να κάνει ο πολίτης αν άφηνε για λίγο το ασφαλές λημέρι της ατομικής καλοπέρασης. Με τη συνοδεία των ήχων και μόνο.
