Το κρατώ στα χέρια µου, το βιβλιαράκι το… θαυµατουργό! Πρώτη φορά σε έκδοση, απτό, θεατρικά δοµηµένο. ∆ώρο της Εφηµερίδας των Συντακτών που το εξέδωσε και το πρόσφερε στους αναγνώστες! Τώρα κάνω την αναφορά µου αµέσως, αφού έκλεισαν (ένα µήνα τώρα) δεκατρία χρόνια από την αναχώρηση του Καµπανέλλη, αγαπηµένου µου, πολύ δηλαδή, δηµιουργού! Θεατρικού συγγραφέα, και ποιητή, επικού, και κοινωνικού, και ερωτικού, µε τρυφερότητα απαράµιλλης ποιότητας λόγου!
‘‘Μην είδατε την αγάπη µου’’ για να θυµηθείτε κάτι, αναγνώστες µου… πάµε παρακάτω, όµως.
‘‘Το Μεγάλο µας Τσίρκο’’ έµεινε µια παραγωγή τη δεκαετία του εβδοµήντα, θρυλική!!! Εµβληµατική που αποτύπωσε και αποκάλυψε παθογένειες και ελλείµµατα, κοινωνικές αδικίες και αγώνες δύο αιώνων! Με τονισµό βεβαίως στη δικτατορία, που, εν δυνάµει καθώς ήταν, έκανε τη γενναία λογοκρισία.
…«Ο Ιάκωβος Καµπανέλλης, ο κορυφαίος συγγραφέας και ποιητής, δεν χρειάζεται συστάσεις. Ούτε οι αείµνηστοι Κώστας Καζάκος και Τζένη Καρέζη, ούτε ο αιώνιος έφηβος Σταύρος Ξαρχάκος, ούτε βέβαια, ο πολύ πρόωρα χαµένος Νίκος Ξυλούρης, χρειάζονται συστάσεις. Και στους πέντε και δεκάδες άλλους που ενεπλάκησαν στη µεγάλη περιπέτεια αντίστασης και ευφυούς παράκαµψης της λογοκρισίας της Χούντας- τους συνδέει η µεγάλη αποκοτιά του “Μεγάλου µας Τσίρκου”. Πάνω από 400.000 πολίτες, είδαν τη θρυλική πλέον παράσταση µεταξύ Ιουνίου 1973 και Ιουνίου 1974, όσο παιζόταν στο “Αθήναιον” µε διακοπές και συλλήψεις από το χουντικο καθεστώς, και πολλές δεκάδες χιλιάδες προστέθηκαν στους θεατές που την είδαν µετά την πτώση της Χούντας, µε κείµενο, πλήρες και χωρίς τη χουντική λογοκρισία…».
∆ιαβάζω στον πρόλογο, σχετικά.
…Τον Αύγουστο του 73, αξιωθήκαµε κι εµείς να δούµε την παράσταση στο θερινό ‘‘Αθήναιον’’! Ο Νίκος Ξυλούρης, µε ταχείς και λιγνούς βηµατισµούς -έχω ξαναγράψει τη φράση σε αφιέρωµα για κείνον- τράβα τα καλώδια, ανάµεσα στον κόσµο, στο χαλικάκι της αυλής, και τραγουδά µαγεύοντας τους θεατές.
«Ήταν στρατιώτες καπεταναίοι λαϊκοί, όρκο σταυρώσαν πάνω στα σπαθιά τους η λευτεριά να µη χαθεί. Όρκο σταυρώσαν στο σπάθι, καπεταναίοι στρατιώτες λαϊκοί».
Η συγκίνηση κι η περηφάνια µας, διπλή. Ο Αρχάγγελος του Νησιού, µέρος του σηµαντικού λόγου εκφρασµένου από ερµηνευτές πρώτης γραµµής!
Επιλεγµένος, άξιος!
«Τρεις του Σεπτέµβρη µανάδες γέροι
και παιδιά, στα παραθύρια βγείτε
και θωρρείτε τι φέρνουνε στο βασιλιά
βαθειά γραµµένο στα χαρτιά
σηµάδια και µηνύµατα στο βασιλιά».
…«Κι’ οπού φοβάται
φωνή ν’ ακούει απ’ το λαό,
σ’ έρηµο τόπο ζει και βασιλεύει…»
Ήθελα να θυµίσω µερικούς στίχους του ποιητή, θερµούς και… ‘‘εγερτήριους’’ της Συνείδησης! Ας µείνει αξέχαστος! Ευχαριστούµε και την εφηµερίδα για την προσφορά. Είναι ένα µικρό απόκτηµα.
