Νικήτας Αλιπράντης, ομ. καθηγητής Πανεπιστημίου Στρασβούργου,
πρ. καθηγητής Παν. Θράκης, αντεπιστέλλον μέλος Ακαδημίας ΑθηνώνΕκδόσεις
ΠΑΠΑΖΗΣΗ, 2014, β’ συνέχεια
Σ’ αυτό το κεφάλαιο ο συγγραφέας του πολυεπίπεδου αυτού βιβλίου αναλύει βαθυστόχαστα, με κοινωνιολογική κυρίως ματιά και το μεγίστης σημασίας μεταναστευτικό πρόβλημα, που καταιγιστικά πλήττει τη νότια Ευρώπη και ιδιαίτερα την Ελλάδα, η οποία έχει “ανοιχτά” τα θαλάσσια σύνορά της από το βόρειο Αιγαίο και ως την Ανατολική και Δυτική Κρήτη. Ομως η μη ελεγχόμενη αυτή “ανοικτότητα” έδωσε για χρόνια τις παράνομες δυνατότητες στους λαθρεμπόρους ανθρώπινων σωμάτων και να διαπράττουν το συνεχές έγκλημά τους με τόσους καταβυθισμούς, όπως η τόσο εγκληματική με τον καταπνιγμό 900 σε απόγνωση συνανθρώπων μας, που απελπισμένοι αναζητούσαν μια καλύτερη μέρα. Πού; Στην Ευρώπη των φώτων ή του βαθύτατου σκοταδισμού που τη διακρίνει, μέσα στον νεοαποικισμό και τον υπερ-εκμεταλλευτισμό που την έχει κυριεύσει τόσο ανάλγητα όπως και στην περίπτωση της Ελλάδας. Ομως ούτε οι χώρες του χρέους πρέπει να καταστραφούν ούτε οι μετανάστες της απόγνωσης πρέπει να γίνουν θύματα. Ζητούνται άμεσα μέτρα για το δουλεμπόριο απέναντι στο οποίο εγκληματεί η Ευρώπη. Το σημερινό δεύτερο κείμενό μας για το μείζονος σημασίας μεταναστευτικό πρόβλημα, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί, ασκεί μια βαριά πίεση στην Ευρώπη κυρίως, στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου και ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Τώρα, που μεγιστοποιήθηκε το πρόβλημα με τις χιλιάδες βασικά των προσφύγων που δημιούργησε ο πόλεμος στη Συρία όπου κοπάδια κυνηγημένων ανθρώπων μετακινούνται απεγνωσμένα και εξαθλιωμένα να σωθούν. Μια άμεση εμπειρία αυτής της σύγχρονης απάνθρωπης πραγματικότητας έχουμε εδώ και πολύ καιρό αντιμετωπίσει στα Χανιά με το πρόβλημα των πολλών καταφυγόντων Σύρων που το πρόβλημά τους δεν έχει ακόμα επιλυθεί.
ΜΕΙΖΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΓΙΑ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Παράλληλα όμως με τη δραματική περίπτωση των Σύρων συνανθρώπων μας η ένταση του μεταναστευτικού προσφυγικού, ακόμα και του προβλήματος πολιτικού ασύλου, έχει πάρει εφιαλτικές διαστάσεις τόσο για τους μετακινούμενους αυτούς πληθυσμούς από πολλές περιοχές της Μέσης Ανατολής, της Ασίας και Αφρικής. Μάλιστα αυτό τον καιρό η πίεση είναι ασφυκτική για την Ελλάδα, που μέγα κύμα πολύμορφης μεταναστευτικότητας έχει δημιουργηθεί. Με έκτακτες ανάγκες και συνεχώς σε όλες τις σχεδόν τις περιοχές και τους Δήμους της χώρας για την ανθρωπιστική αντιμετώπισή τους.
ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ
Πρόβλημα εξαιρετικά πολυεπίπεδο λαμβανομένης κατ’ αρχάς υπ’ όψιν της τραγικής οικονομικής κατάστασης που έχει πλήξει βαρύτατα τη χώρα μας και τον λαό μας χωρίς τις Δημοτικές Αρχές να έχουν τα οικονομικά μέσα για να μπορούν άμεσα και αποτελεσματικά να δημιουργήσουν ανθρώπινες συνθήκες στα κέντρα που πρέπει να δημιουργηθούν για να τους φιλοξενήσουν, για να τους περισώσουν ως παράνομους μεν, αλλά ως συνανθρώπους δε. Με ταυτόχρονη διασφάλιση της ζωής και της ασφάλειάς τους, αλλά και της ασφάλειας των γηγενών πολιτών, η οποία εδώ και χρόνια έχει τόσο διαταραχθεί.
Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΑΣ ΤΟΥ 1922
Η Ελλάδα, βέβαια, έχει αντιμετωπίσει στο 1922 μια μεγάλη έκτακτη προσφυγική κρίση με τη πτώση της Σμύρνης και την εφιαλτική έξοδο – φυγή των Ελλήνων της Σμύρνης και των άλλων περιοχών της Μικράς Ασίας που κατακτήθηκαν από τους Τούρκους του Κεμάλ, από τα δικά μας στρατιωτικοπολιτικά λάθη και από την προδοσία των “συμμάχων” (πάντα εντός εισαγωγικών) που μας πούλησαν στους Τούρκους για τα εκμεταλλευτικά τους συμφέροντα, όπως κάνουν και τώρα με τις παλιές και ανανεωμένες σήμερα γεωστρατηγικές τους σκοπιμότητες μέσα στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι “προστασίες” της Τουρκίας υπερμηχανής του παράνομου και απάνθρωπου παράνομου δουλεμπορίου σε βάρος της Ελλάδας.
ΟΙ ΜΑΥΡΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΕΣ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΣΕΙΣ
Ωστόσο, ο ομ. καθηγητής Νικήτας Αλιπράντης στο βιβλίο του “Κρίσιμες κληροδοτήσεις του 20ού αιώνα στις κοινωνίες του σήμερα”, όπως αναφέραμε και στο προηγούμενο άρθρο μας, επέλεξε κοινωνιολογικά εποπτική εικόνα σε μερικά από τα σημαντικότερα ζητήματα που επηρεάζουν αποφασιστικά όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής στο σύνολο του πλανήτη, συνδέοντας στις πιο σημαντικές από τις “κληροδοτήσεις του 20ού αιώνα στις συνέπειες που αυτές έχουν τώρα, στην εφιαλτική μετεξέλιξή τους”.
ΤΑ ΚΡΙΣΙΜΑ ΘΕΜΑΤΑ ΩΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ
Το βιβλίο του περιλαμβάνει τρία μέρη. Σε αυτά ο συγγραφέας εξετάζει τα θέματά τους ως προβλήματα γενικής κοινωνιολογίας στο α’ μέρος και προβλήματα οικονομικής κοινωνιολογίας στο δεύτερο μέρος και ως προβλήματα κοινωνιολογίας εργασίας και κοινωνικών δικαιωμάτων στο τρίτο μέρος. Στο πρώτο μέρος περιλαμβάνονται επτά κρίσιμα θέματα – κεφάλαια με πέμπτο κεφάλαιο το “Μεταναστευτικό πρόβλημα της Ευρώπης” με τα άλλα έξι θέματα να έχουν τους κάτωθι τίτλους: Ι) Η κοινωνία της εποχής μας (του Π. Κανελλόπουλου) και κοινωνιολογικές διαφοροποιήσεις του σήμερα, ΙΙ) Η υφή σχέσεων φιλοσοφίας και κοινωνιολογίας και ο κοινωνιολογισμός, ΙΙΙ) Γενικό φακέλωμα: ανάλυση ενός επικίνδυνου φαινομένου, ΙV) Περιβάλλον, διαρκές έγκλημα κρατών και κατοίκων του πλανήτη.
ΝΕΟΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕ ΣΙΩΠΗΡΗ ΚΑΙ ΒΡΟΝΤΩΔΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ
V) Αυτοκτονία και ευθανασία ως σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα και έβδομο VI) Η νεοαποικιοκρατία και η σιωπηρή διαμαρτυρία της Αφρικής. Ολα αυτά τα θέματα του πρώτου, του δεύτερου και του τρίτου μέρους αλληλοσχετίζονται και προς τις συνολικές τους κληροδοτήσεις και συνέπειες από τον 20ό στον 21ο, αλλά οι αιτίες των σημερινών συνεπειών έχουν σχέση με τις συνθήκες των σημερινών τραγικών καταστάσεων και από πιο προηγούμενους αιώνες όπως με την αποικιοκρατία στην Αφρική και σε άλλες ασιατικές και μεσοανατολικές περιοχές. Ομως τόσο για τα αίτια και τις σημερινές συνέπειες
ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΜΕΤΕΤΡΕΨΑΝ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΣΕ ΗΠΕΙΡΟ ΕΙΣΔΟΧΗΣ
ο καθηγητής Ν. Αλιπράντης γράφει στο Α’ μέρος του κεφαλαίου σελ. 79 και τα εξής: «Οι λόγοι που μετέτρεψαν την Ευρώπη σε ήπειρο εισδοχής μεταναστών και οι τύποι των μεταναστευόντων ποικίλλουν. Η μεταναστευτική κίνηση από τη δεκαετία του 1980 είχε και έχει ως επί το πλείστον εργασιακές επιδιώξεις, αλλά προέρχονται κατ’ εξοχήν από εξωευρωπαϊκές και όχι βορειοαφρικανικές χώρες. Βεβαίως, στις τριτοκοσμικές χώρες οι εργασιακές συνθήκες αποτελούν παράγοντα φυγής από αυτές. Αλλά δεν είχε ούτε έχει γνωσθεί και συνειδητοποιηθεί από τους πληθυσμούς των χωρών αυτών ότι και ένα μείζον πρόβλημα ότι και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες η ανεργία ήταν ήδη και είναι ένα μείζον πρόβλημα και η πολιτική και πρακτική ακραίας καπιταλιστικής ιδεολογίας, με όλες τις αρνητικές κοινωνικές συνέπειες ήδη εφαρμοζόταν και αναπτυσσόταν όλο και εντονότερα…».
ΕΔΕΜ Ή ΑΝΤΙΕΔΕΜ Η ΕΥΡΩΠΗ;
Η Ευρώπη εθεωρείτο και θεωρείται ακόμη και σήμερα από τους πληθυσμούς του τρίτου και τέταρτου κόσμου περίπου ως τόπος Εδέμ και ως όραμα απαλλαγής από τη δυστυχία τους. Οποία πλάνη! Αλλά ασχέτως αυτού ότι η παγκοσμιοποίηση της ελευθερίας των συναλλαγών και διακίνησης ανθρώπων, αγαθών, κεφαλαίων κ.λπ. προκάλεσε την αύξηση της κινητικότητας από τις διάφορες χώρες προστιθεμένων, όμως των προπαγανδιστικών συνθημάτων των εμπόρων της λαθρομετανάστευσης, η δράση των οποίων έχει καταστεί εγκληματική. Αλλά και οι πολιτικοί λόγοι των πολιτικών ασύλων παίζουν σημαντικό ρόλο καθώς και οι ευρύτεροι λόγοι – πολιτικοί υπό ευρεία έννοια της μετανάστευσης εξαιτίας θρησκευτικών αντιπαραθέσεων. Στη συνέχεια στο σημαντικό αυτό κεφάλαιο αναπτύσσονται τα προβλήματα ενδοευρωπαϊκής και εξευρωπαϊκής μετανάστευσης.
ΝΑ ΜΗ ΓΙΝΟΥΝ ΑΠΟΔΙΟΠΟΜΠΑΙΟΙ ΤΡΑΓΟΙ ΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ
Με αναφορά στην πρακτική εφαρμογή των νομικών κανόνων για να τονίζεται ότι δεν έχουν αποτελεσματικότητα στο μεγάλο πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης που στο επίπεδο της Ε.Ε. και των κρατών – μελών δεν έχει βρει τη λύση του. Κατ’ εξοχήν στις χώρες της Νότιας Ευρώπης με περισσότερο απ’ όλες να δοκιμάζεται η Ελλάδα, η οποία κατ’ ουσίαν στερείται θαλάσσιων συνόρων από το βόρειο Αιγαίο μέχρι την περιοχή της Μεσογείου νοτιοανατολικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Με πλήρη αναποτελεσματικότητα της Frontex. Για να εντείνεται ιδιαίτερα το μεταναστευτικό πρόβλημα από εξωευρωπαϊκές χώρες νόμιμοι, αλλά κυρίως οι παράνομοι… με αρνητικότερη και πλέον εσφαλμένη εξέλιξη να θεωρηθούν οι μετανάστες αποδιοπομπαίοι τράγοι των κακών της κοινωνίας με ρατσιστικές ενέργειες, με επιδίωξη ενεργοποίησης της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης για ανθρωπιστική αντιμετώπιση ενός μέγιστου προβλήματος και όχι με δουλεμπόριο, πνιγμούς και γκετοποίηση των απελπισμένων ανθρώπων.
