Παρθενομάρτυρες (δηλαδή παρθένες και μάρτυρες) χαρακτηρίζονται οι αγίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που σε μικρή ηλικία βασανίστηκαν και θανατώθηκαν για τη χριστιανική τους πίστη. Τέτοιες είναι (ας αναφέρουμε από μνήμης) οι αγίες Κυριακή, Ευφημία, Μαρίνα, Μαρκέλλα, Χριστίνα, Παρασκευή (που όλες γιορτάζουν τον Ιούλιο, το μήνα των πολλών εορτών), οι αγίες Ειρήνη, Βαρβάρα, Αικατερίνη, οι μεγάλες αγίες της Τουρκοκρατίας Χρυσή, Αργυρή και Ακυλίνα και πολλές άλλες.
H ηλικία τους ήταν περίπου από 15 μέχρι 20 ετών και κατά κανόνα είναι και μεγαλομάρτυρες, δηλαδή όχι απλώς βασανίστηκαν και θανατώθηκαν, αλλά βασανίστηκαν για πολύ καιρό με φρικτούς και ανατριχιαστικούς τρόπους από τους ανθρώπους της ρωμαϊκής ή της οθωμανικής εξουσίας.
Τι κέρδισαν; Αν μελετήσουμε λίγο τα θαύματα και τις εμφανίσεις τους, από την εποχή του θανάτου τους μέχρι σήμερα, θα καταλάβουμε ότι κέρδισαν την αιωνιότητα.
Τίθεται όμως ένα ερώτημα: πώς αυτά τα κορίτσια προτίμησαν και άντεξαν φρικτά βασανιστήρια και θάνατο για να μην αρνηθούν το Χριστό, ενώ τα δικά μας παιδιά π.χ. μπορεί να ζητήσουν απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών, ως αλλόθρησκα, δηλαδή να Τον αρνηθούν απλώς για να αποφύγουν ένα σχολικό μάθημα;
Η απάντηση είναι απλή, αλλά τρομερή. Οι έφηβες ή νεαρές αγίες προτίμησαν και άντεξαν τα βασανιστήρια και τον θάνατο, επειδή πίστευαν στο Χριστό και ζούσαν χριστιανικά έτσι κι αλλιώς από πριν. Αν διαβάσουμε τη βιογραφία τους, καταλαβαίνουμε ότι, ακόμη κι αν δεν είχαν βασανιστεί και μαρτυρήσει, αλλά ζούσαν μέχρι να γεράσουν και κοιμούνταν ειρηνικά, πιθανότατα θα αγίαζαν.
Πώς λοιπόν μεγάλωναν εκείνες (είτε μεγαλωμένες από τους πιστούς γονείς τους, είτε κόντρα στους άπιστους γονείς τους) και πώς μεγαλώνουμε εμείς τα παιδιά μας, αγόρια και κορίτσια; Ονειρευόμαστε να τα κάνουμε επιτυχημένους επαγγελματίες, αλλά όχι το σημαντικότερο, να τα κάνουμε αγίους. Αυτό το όνειρο δεν υπάρχει στα σχέδιά μας για τα παιδιά μας.
Μια δεύτερη ερώτηση: πώς να μεγαλώσω τα παιδιά μου χριστιανικά;
Νομίζω πως χρειάζονται βασικά δύο πράγματα: αγάπη και γνώση.
Αγάπη: να τα μάθουμε από μικρά ν’ αγαπούν το Χριστό και την Παναγία – να τα βοηθήσουμε να καταλάβουν ότι ο Χριστός, η Παναγία και οι άγιοι δεν είναι άψυχες, ακίνητες και βουβές ζωγραφιές, αλλά ζωντανά πρόσωπα με τα οποία έχουμε πραγματική σχέση και ότι είναι πολύ πιο συναρπαστικοί από τους ψεύτικους ήρωες που τα γοητεύουν στις παιδικές ταινίες και στο Διαδίκτυο.
Αξίζει ν’ αγαπούμε το Χριστό, την Παναγία και τους αγίους, επειδή πρώτοι εκείνοι μας αγαπούν. Αν αγαπούμε εκείνους, θα μάθουμε ν’ αγαπούμε και να συγχωρούμε όλους τους ανθρώπους, γιατί αυτό διδάσκουν ο Χριστός, η Παναγία και οι άγιοι. Το διδάσκουν και με τα λόγια τους, αλλά και με τη ζωή τους.
Γνώση: να ξέρουμε και να μεταδώσουμε στα παιδιά μας την ανεκτίμητη σοφία που περιέχει η Ορθοδοξία, η πολύτιμη πνευματική κληρονομιά του λαού μας.
Η θρησκεία μας δεν είναι θρησκεία δεισιδαιμονίας, δηλαδή να πηγαίνουμε στην εκκλησία χωρίς να καταλαβαίνουμε τίποτα ή να φοράμε ένα κομποσχοίνι στο χέρι (και ίσως δίπλα μια ειδωλολατρική… χάντρα για το μάτι ή μια ινδιάνικη ονειροπαγίδα!), να είμαστε και κάπως καλοί άνθρωποι και να νομίζουμε ότι «καλυφθήκαμε» θρησκευτικά. Η θρησκεία μας είναι δρόμος σοφίας, αυτογνωσίας, εσωτερικής μάχης (με τον κακό εαυτό μας), εξωτερικής μάχης (με το κακό που είναι γύρω μας), δρόμος φωτός, αγάπης, συγχώρησης, ενότητας, ειρήνης, αγνότητας, αγιότητας. Όποιος προχωρήσει πολύ σε αυτό το δρόμο, καταλήγει λαμπερός σαν ήλιος, άγιος, σχεδόν θεός.
Βέβαια σ’ αυτό το δρόμο δεν προχωράμε μόνο με ωραίες συζητήσεις και ωραία βιβλία, χωρίς προσευχή, νηστεία, εξομολόγηση και θεία κοινωνία, δηλ. χωρίς να ακολουθήσουμε με απλότητα το μονοπάτι των προγόνων μας.
Δυστυχώς, πολλοί συνάνθρωποί μας όλα τα παραπάνω τα αναζητούν σε ειδωλολατρικές τεχνικές του βουδισμού και του ινδουισμού, όπως η γιόγκα και ο διαλογισμός διαφόρων ειδών, και δεν ξέρουν ότι ο αληθινός δρόμος του φωτός βρίσκεται στη δική μας πνευματική παράδοση, την Ορθοδοξία των αγίων μας.
Πώς θα μάθουμε το νόημα της κληρονομιάς αυτής; Από ορθόδοξα χριστιανικά βιβλία, από τη συμμετοχή μας στις εκκλησιαστικές γιορτές και τελετές (Παρακλήσεις του δεκαπενταύγουστου, Χαιρετισμούς της Παναγίας, εσπερινούς των αγίων – όλα τα κείμενα αυτών των τελετών σε μετάφραση υπάρχουν στο Διαδίκτυο), από τον ιερέα της ενορίας μας, από καλούς μοναχούς και μοναχές της περιοχής μας (ε, ας βάλω στις πηγές και το μάθημα των Θρησκευτικών)…
Στην πόλη σας ή στη διπλανή πόλη πιθανόν υπάρχει ορθόδοξο χριστιανικό βιβλιοπωλείο. Μια επίσκεψή μας σε αυτό θ’ ανοίξει μπροστά στα μάτια μας ένα νέο κόσμο, άγνωστο σε μας. Όποιος δεν το έχει επισκεφτεί, χάνει.
Το παιδί μας πηγαίνει στο γυμνάσιο ή το λύκειο; Εκεί, ας το ξέρουμε, διδάσκεται αρχαία ελληνικά. Συνεπώς, η γλώσσα της θείας λειτουργίας και των άλλων εκκλησιαστικών τελετών δεν πρέπει να του φαίνεται άγνωστη. Ας το παρακινήσουμε να προσέξει. Μην περιμένεις «να σου τα μεταφράσουν». Δεν είναι ξένη γλώσσα, ελληνικά είναι – και μάλιστα αριστουργήματα ποίησης και σοφίας. Ψάξε το λίγο.
Αυτό λοιπόν είναι το μυστικό των παρθενομαρτύρων: δεν ήταν κορίτσια του μπαρ, αλλά της εκκλησίας. Δηλαδή δεν ήταν κορίτσια του υπονόμου (συγχωρέστε με, δεν κατηγορώ τα παιδιά, θύματα είναι – άλλοι τα βάζουν εκεί πέρα κι εμείς αδιαφορούμε), αλλά του ουρανού. Υπόψιν ότι δεν υπήρχε ποτέ εποχή που ήταν εύκολο να είσαι χριστιανός. Πάντα ο χριστιανός ξεχώριζε και ο κόσμος δεν τον ανεχόταν και τον κορόιδευε. Αλλά εμείς, όσο αδύναμοι και αμαρτωλοί κι αν είμαστε, δεν είμαστε άνθρωποι του κόσμου, είμαστε άνθρωποι που προσπαθούν ν’ ανοίξουν φτερά για τον ουρανό. Έτσι θα κερδίσουμε τον κόσμο.
Τον κόσμο, όπως τον εννοούν οι πολλοί, κάποτε θα τον χάσουμε. Τον ουράνιο κόσμο, παιδιά, αν τον κερδίσουμε, δεν θα τον χάσουμε ποτέ.
Και μας προσκαλεί.