Στον προαύλιο χώρο του Ιδρύματος “Αγία Σοφία” και με πρωτοβουλία του Ιδρυτή του Μακαριστού Ειρηναίου Γαλανάκη του Χριστιανού, στήθηκε το 1993 ένα απλό και απέριττο Μνημείο για να θυμίζει στους Αποκορωνιώτες την τελευταία Μάχη της Κρήτης, που έγινε στις 28 Μαΐου 1941 στη γύρω περιοχή.
Aπό το προσωπικό μου αρχείο διαπιστώνω ότι έγιναν οι εξής εκδηλώσεις, στις οποίες συμμετείχε πλήθος κόσμου, με πρωτοβουλία του Δ.Σ. του Ιδρύματος, τις οποίες και παραθέτω κατωτέρω “χάριν της Ιστορίας”. Σε όλες αυτές τις εκδηλώσεις έγινε επιμνημόσυνη δέηση των πεσόντων και κατάθεση στεφάνων. Ακολουθούσε ριζίτικο τραγούδι από τον Καλλιτεχνικό Όμιλο “ο Αποκόρωνας”.
• 30-5-1993
α) Ομιλία με θέμα: Το ιστορικό της Μάχης της Κρήτης στον Αποκόρωνα από το μέλος του Ιδρύματος Στέλλα Αλυγιζάκη.
β) Διάλεξη με θέμα: “Γ. Ψυχουντάκης, ο Κρητικός Μαντατοφόρος” με ομιλητή τον Πρόεδρο της Ι.ΛΑ.Ε.Κ. Κων/νο Μουτζούρη.
• 29-5-1994
Εκδήλωση με ομιλητή τον συνταξιούχο Γεωπόνο Μάρκο Ντουκάκη, ο οποίος βίωσε τα γεγονότα (Ένας στρατιώτης θυμάται).
• 28-5-1995
Εκδήλωση με θέμα “Η λαϊκή συμμετοχή της Κρήτης και η αναγνώρισή της από την επίσημη Ιστορία” με τους:
Λευτέρη Ηλιάκη, Αγωνιστή-Δημοσιογράφο,
Ευτύχη Μαλεφάκη, Δ/ντή Δ/βάθμιας Εκπ/σης και
Θεόδωρο Σπανουδάκη, Αντιστράτηγο ε.α.
Οι εκδηλώσεις αυτές ανήκουν πλέον στην ιστορία του Ιδρύματος και του Αποκόρωνα. Το Μνημείο της Μάχης της Κρήτης στον Αποκόρωνα τώρα 25 χρόνια διδάσκει με τη σιωπή του.
Περισσότερες πληροφορίες για τη Μάχη αυτή μπορείτε να βρείτε στο βιβλίο:
Μητροπολίτη Ειρηναίου Γαλανάκη (1991), Στοχασμοί από την Αγία Σοφία, Αθήνα.
Ζήτω Η Κρήτη μας. Τον Ειρηναίο Ο θεός να τον έχει μαζί .