Η Ιστορία του Μνημείου και λίγα λόγια για τα αναγραφόμενα ονόματα
Στους Κάμπους μέχρι την εποχή της χούντας των συνταγματαρχών, μνημείο ηρώων και πεσόντων δεν υπήρχε. Τότε με πρωτοβουλία ενός δασκάλου, ο οποίος υπηρετούσε στα Κοντόπουλα, ανθρώπου της τότε κατάστασης και σε συνεργασία με ελάχιστους εκ των κατοίκων του χωριού απεφασίσθη η ανέγερση του μνημείου.
Αντίδραση δεν υπήρξε μέχρι τη στιγμή την οποία απεφασίσθη δικτατορικά, άλλωστε δικτατορία είχαμε, η τοποθέτηση του μνημείου στο κέντρο της κεντρικής πλατείας του χωριού, άκουσον άκουσον, για να κάνει το τότε ορεινό λεωφορείο που ερχόταν στους Κάμπους… κύκλο γύρω από το μνημείο!!!. Κατ’ αυτό τον τρόπο αχρηστευόταν όλη η πλατεία του χωριού.
Ολοι πλην ελαχίστων, αντέδρασαν ως προς τη θέση τοποθέτησης του μνημείου και όχι για την ανέγερση, μεταξύ αυτών ήταν και ο αείμνηστος Νικόλαος Κ. Αθουσάκης. Κάποιοι τώρα για να του δημιουργήσουν πρόβλημα, τον συκοφάντησαν στις χήρες των θυμάτων της γερμανικής κατοχής, που ζούσαν ακόμη και ήταν αρκετές, ότι δήθεν δεν επιθυμούσε την ανέγερση του μνημείου, γιατί θα «μαγάριζε τη πλατέα». Η απάντησή του ήταν πολύ στοχευμένη και καυστική: «εγώ δεν είπα ότι την πλατέα θα τη μαγαρίσουνε οι γιαποθαμένοι, παρά οι γιαζωντανοί».
Φωτ. απ’ αριστερά: Μαυρεδάκης Ιωάννης, Μπίρης Σταυριανός, καπετάν Καλογερής Ιωάννης, Γελασάκης Μανούσος, Καλογεράκης Ιωσήφ, Ποντικάκης Ανδρέας.
Οι αντιρρήσεις την εποχή της χούντας λογικό ήταν να πέσουν στο κενό και ο δάσκαλος αποφάσισε ότι το μνημείο έπρεπε να ανεγερθεί καταμεσής της πλατείας. Μετά από αρκετές λογομαχίες και διενέξεις το μετακίνησε περίπου 2,00 μ. βορειότερα και κάπως βελτιώθηκε η κατάσταση.
Το μνημείο κατασκευάσθηκε, πάνω σε μια υπερυψωμένη βάση από τσιμέντο ύψους 0,60 εκ, διαστάσεων περίπου 2,00 Χ 4,00 και πάνω σ’ αυτήν περίπου στη μέση, τοποθετήθηκε άλλη τσιμεντένια στήλη πάχους περ. 0,20 ύψους περίπου 1,80 και πλάτους περίπου 0,75 πάνω στην οποία κόλλησαν μια μπρούτζινη
πλάκα που απεικόνιζε τη φτερωτή δόξα. Στην υπερυψωμένη τσιμεντένια πλάτη του μνημείου κόλλησαν μαρμάρινες πλάκες με ονόματα σε αλφαβητική σειρά και χωρίς κανένα ιστορικό διαχωρισμό ή διευκρίνιση του περί τίνος πρόκειται.
Το μνημείο αυτό έμεινε εκεί μέχρι το 1988, οπότε αποφασίσαμε ότι έπρεπε να γίνει κάτι σωστό και στην κατάλληλη θέση. Είχαμε τότε το σύλλογο «Σωματείο Ανάπτυξης Κάμπων», που διέθεσε ότι χρήματα είχε στο ταμείο του και σε συνεργασία με την κοινότητα ανηγέρθει το μνημείο.
Προσωπικά έκανα τη μελέτη και την επιλόγή των τριών βράχων που αποτελούν το μνημείο, οι οποίοι εκομίσθησαν από τη τοποθεσία «Ασφενταμολάκκοι» πλησίον Σαμωνιανής Κεφάλας και επέβλεψα προσωπικά και την τοποθέτησή τους. Ακόμη από το παλαιό μνημείο χρησιμοποιήσαμε τη φτερωτή δόξα την οποία προσαρμόσαμε στο μεγάλο βράχο.
Επίσης ανέλαβα και το πιο δύσκολο μέρος της όλης υπόθεσης, δηλαδή το ποια ονόματα έπρεπε να γραφούν και το διαχωρισμό τους σε ιστορικές περιόδους.
Σ’ αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει πάντα σοβαρό πρόβλημα, καθ’ όσον όλοι θέλουν να γραφτεί ο δικός τους άνθρωπος, όπου και όπως να έχει φονευθεί.
Ακόμη υπάρχουν και οι ήρωες που πολέμησαν για τη πατρίδα και την ελευθερία, έδωσαν τα πάντα για αυτές και πέθαναν στο κρεβάτι τους. Πεσόντες δεν είναι αλλά πρέπει να είναι τα πρώτα ονόματα που πρέπει να γραφτούν.
Σήμερα γράφω ένα πολύ περιληπτικό ιστορικό για τη προσφορά έκαστου εξ αυτών των Καμπιανών στην πατρίδα. Εννοείται ότι όλοι πολέμησαν και αγωνίστηκαν και καθ’ όλες τις ιστορικές περιόδους, κάποιοι όμως διακρίθηκαν περισσότερο από κάποιους άλλους και κάποιοι άλλοι εφονεύθησαν.
Συγκέντρωση επαναστατών στην κεντρική εκκλησία των Κάμπων. Διακρίνεται η βόρεια καμάρα ,το ανατολικό παράθυρο, τα σκαλοπάτια και τα παλαιά ξύλινα τέμπλα.
Από τον τύπο των όπλων συμπεραίνομαι ότι είναι κατά την επανάσταση του 1897 (Henry-Martini).Πριν λίγα χρόνια κάποιος συγγραφέας χρησιμοποίησε την σχετική εικόνα σαν εξώφυλλο στο βιβλίο του , χωρίς να αναφέρει που είναι. Λυπάμαι και ειδικά για το «επάγγελμα» που ασκεί.
Η φωτογραφία είναι από το περιοδικό London Illustrated News.
ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΙ – ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΙ
ΧΑΪΝΗΔΕΣ
Μυγιάκης Γαβρίλης ή Φουστανάς 1685
Παπαδάκης Γιώργης ή Τραϊτόρος 1770 εδλφ.
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821
Μουτσάκης Γιάννης εφον.
Μυγιάκης Παναγιώτης
Ξυνίδης Γιάννης εφον.
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1866-69
Ξηράκης Αναστάσης
Μυγιάκης Εμμανουήλ εφον.
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1878
Γελασάκης Δημήτριος
Κοκολογιάννης Νικόλαος Ι.
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1895-96
Καλογερής Ιωάννης Ε.
Παπαδάκης Κων/νος Ε.
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ – ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ
Παπουτσάκης Γεώργιος (Αντ/ρχης) εδλφ.
ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ
Ξηράκης Μιχάλης Γ.
ΠΕΣΟΝΤΕΣ
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ
Γελασάκης Γεώργιος 1867
Μαυρεδάκης Γιώργης 1868
Μυγιάκης Γεώργιος 1868
Γαρμπιδάκης Νικόλαος 1897
Μαυρεδάκης Γιώργης 1897
Αθουσάκης Δημ. Ι. 1897
Καλογερής Αναστάσιος Ε. ιερέας 1897
Γελασάκης Μιχαήλ Π. 1897
Γελασάκης Γεώργιος Δ. (εφ. στο Ακρωτήρι)
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ Α΄ ΠΑΓΚ. ΠΟΛΕΜΟΣ
Γελασάκης Κων/νος 1906 (Μακεδ.)
Αθουσάκης Κων/νος Μ. 1912
Αρετάκης Κωνστ. Γ. 1913
Καλογερής Γεώργιος 1917
Καλογεράκης Στυλιανός 1918
Νικολιουδάκης Βασίλης 1918
ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ
Κοκολογιάννης Φανούργιος 1921
Γαλαθιανάκης Εμμανουήλ 1922
Κατσουλάκης Εμμανουήλ ( Μ. Ασία)
Κατσουλάκης Γεώργιος (Μ.Ασία)
Μυγιάκης Λεωνίδας Ι. (Μ.Ασία)
Γελάσάκης Δημήτρης (Μ.Ασία)
Κοκάκης Αλέξανδρος (έμεινε οπισθοφυλακή στη Μ.Ασία και χάθηκε)
ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Μπυράκης Δημήτρης
Μαυρεδάκης Λεωνίδας
Μαυρεδάκης Μανώλης
ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ
Τα αθώα θύματα του ΔΑΝΑΪΣ (βύθιση πλοίου με τους Εβραίους κλπ)
Αρετάκης Νικόλαος Γ., Γεώργιος, Χρήστος, Βαγγέλης, Νικόλαος Σ., Γαρμπιδάκης Εμμ., Δαλετζάκης Εμμ., Κατσανεβάκης Νικολαός, Κατσουλάκης
Παύλος, Κατσουλάκης Λάμπρος, Κοκολάκης Γεώργιος, Μαθιουδάκης Δημήτρης, Μαθιουδάκης Νικόλαος, Μαυρεδάκης Σαράντος, Νικολιουδάκης Εμμανουήλ, Νικολιουδάκης Βασίλης, Παπαδάκης Βασίλης, Κων/νος, Αρτέμης, Γιώργης, Μιχάλης, Ποντικάκης Θρασίβουλος, Τσιχλάκης Βασίλης,Φανουργιάκης Δημήτρης.
Εφονευθησαν κατά την εισβολή των γερμανών στους Κάμπους στις 12/11/1944
Γαρμπιδάκης Χρήστος Νικ., Νικολιουδάκης Αναστάσιος Γ.,
Φονεύθηκαν υπό των γερμανών καθόσον τους βρήκαν όπλα,
Κατάκης Γεώργιος Ι., Τσιχλάκης Σπυρίδων Γ., Κατσουλάκης Φανούργιος Κ.
Ποντικάκης Βασίλειος Ε. εφονεύθει σε μάχη με τους γερμανούς
ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Τσιχλάκης Κων/νος
Ποντικάκης Εμμ. (εφονεύθει νύχτα από λάθος υπό των ανταρτών)
Νικολακάκης Ιωσήφ
Σύντομες ιστορικές σημειώσεις:
Μυγιάκης Γαβρίλης ή Φουστανάς : 1685 χαϊνης γνωστός και από το ριζίτικο «το Μπλάζιο μαγκλαβίζουνε εις των Χανιώ τη πόρτα»
Παπαδάκης Γιώργης ή Τραϊτόρος 1770 : χαϊνης, γνωστός με πλούσια δράση και μακροσκελές δημοτικό άσμα και ριζίτικο. Εδολοφονήθει πριν του Χ΄΄ Οσμάν Πασά.
Μουτσάκης Γιάννης : χαϊνης, φιλικός, επαναστάτης, με σημαντικότατη δράση στη Σάμο και στην Κρήτη. Φονεύεται από τούρκους το 1827 στη Γραμβούσα.
Μυγιάκης Παναγιώτης : οπλαρχηγός στην επανάσταση του 21 παίρνει μέρος σε όλες τις μάχες.
Ξυνίδης Γιάννης: αγωνιστής των επαναστάσεων κατά των τούρκων, έδρασε στην Κρήτη στην Πελοπόννησο και εφονεύθει στη Θεσσαλία το 1854. Οι Ξυνιδηδες κατάγονται από τους Μαυρέδες.
Ξηράκης Αναστάσης : θερμότατος πατριώτης, έξυπνος και γενναίος πολεμιστής. Οπλαρχηγός στην επανάσταση 1866-69 έλαβε μέρος σε όλες τις μάχες. Πέθανε στην Ερμούπολη της Σύρου το 1877.
Μυγιάκης Εμμανουήλ : οπλαρχηγός σκοτώθηκε στο Θέρισο το 1866.
Γελασάκης Δημήτριος : οπλαρχηγός στην επανάσταση του 1877-78 και στα γεγονότα του Ακρωτηρίου. Ανδρείος και ορμητικός.
Κοκολογιάννης Νικόλαος Ι. : οπλαρχηγός στην επανάσταση του 1877-78.
Καλογερής Ιωάννης Ε.: οπλαρχηγός, σημαιοφόρος του Γελασοδημήτρη. Όταν ανεγ νωρίσθει οπλαρχηγός η σημαία του σαν σημαιοφόρου, έφερε 32 οπάς (τρύπες) από τούρκικες σφαίρες. Συνεργάτης του Ελ. Βενιζέλου.
Παπαδάκης Κων/νος Ε. : σωματάρχης, έξυπνος, δραστήριος, εξέχουσα προσωπικότητα του χωριού. Φανατικός φίλος του πρίγκιπα και εχθρός του Βενιζέλου.
Παπουτσάκης Γεώργιος (Αντ/ρχης) : ανάπηρος ήρωας των Βαλκανικών πολέμων και της Μ. Ασίας. Εφονεύθει από παρακρατικούς δήθεν για αντίποινα, το 1947.
Ξηράκης Μιχάλης Γ. : ήρωας της γερμανικής κατοχής και των τουρκικών επαναστάσεων.
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ ΕΙΣ ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΘΕΤΩ.
Επίσης το 1988 είχα επιλέξει και τα εξής δύο τετράστοιχα που γραφτήκαν στο μνημείο:
Δόξα τιμή και λεβεδιά,
παλληκαριά κι ανδρεία,
σ’ όσους αγωνιστήκανε
για την ελευθερία.
Η ματωμένη λευτεριά
πετά ψηλά και κρίνει,
και στεφανώνει το χωριό
που πολεμά για κείνη.
Υ.Γ. Για περισσότερες πληροφορίες και στοιχεία για τα αναγραφόμενα στα βιβλία μου « Κάμποι η ρίζα» και « Τεκμήρια Ιστορίας – Βεντέτες Φονικά».
