Το ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων

Με αυτό τον τίτλο εκδόθηκε από το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος και με χορηγία της Γεν. Γραμματείας Νέας Γενιάς το 2007 ένας τόμος που αναφέρεται η ιστορία και το χρονικό εξόντωσης των 67.000 Εβραίων της Ελλάδας από τους Ναζί στα στρατόπεδα του θανάτου και που ανήκαν στις σχεδόν τριάντα Εβραϊκές Κοινότητες της χώρας μας.

Σε αναλυτικό πίνακα για κάθε κοινότητα αναφέρεται ο αριθμός των μελών της προ και μετά την εξόντωση και οι μεγαλύτερες κοινότητες ήταν της Θεσσαλονίκης με 56.000 μέλη, των Αθηνών με 3.000, της Καβάλας με 2.100, της Κέρκυρας με 2.000 κ.λπ. Ετσι συνολικά υπήρχαν 77.377 Εβραίοι στην Ελλάδα προ εξοντώσεως και είχαν απομείνει 10.228 μετά από αυτήν με μέσο ποσοστό 86% (στην Κρήτη 98%).
Με την ευκαιρία των αποκαλυπτηρίων του μνημείου των Εβραίων των Χανίων αντιγράφω από τον τόμο που αναφέρθηκε στην αρχή μερικά ενδιαφέροντα για την ιστορία σημεία.
Ας σημειωθεί ότι μια αναμνηστική πλάκα για το γεγονός υπάρχει τοποθετημένη σε βάθρο κοντά στην ακτή Καβρού Αποκορώνου όπου είχαν εκβραστεί πολλά πτώματα πνιγέντων. Επίσης διαμένοντας τότε στο Ρέθυμνο τα πτώματα των πνιγμένων που εξαβράζοντο για ημέρες στην παραλία και τους Ιταλούς που διασώθηκαν και τους έφεραν τα ψαροκάικα που τους είχαν μαζέψει ολόγυμνους.
Ακόμη τον οδυρμό της μάνας μου που χάθηκαν καλές της φίλες από Εβραϊκές οικογένειες μιας και γειτονεύαμε προπολεμικά στον Τοπανά που διαμέναμε.
«Το πρωί της 20ης Μαΐου 1944, σε κάθε εβραϊκό σπίτι παραδόθηκε, γραμμένη στα ελληνικά μια ειδική διαταγή: “Διά την μεταφοράν σας πρέπει μαζί με τους εις της οικογένειας συγκαταλέγοντες εβραϊκής φυλής να ετοιμασθήτε αμέσως προς αναχώρησιν. Εχετε 45 λεπτά της ώρας να ετοιμασθείτε. Εσείς και οι δικοί σας πρέπει να πάρετε μαζί σας:
Α) Ολα τα προσωπικά χαρτιά.
Β) Ολα τα κοσμήματα και άλλα πράγματα σας αξίας.
Γ) Σημειώσεις περί τραπεζικών πιστώσεων, συμμετοχής εις οικονομικάς επιχειρήσεις, περί γαιοκτησίας κ.λπ.
Δ) Κουβέρτες, φορέματα και ρούχα καθώς και πρόχειρα τρόφιμα διά ημέρες. Το συνολικόν βάρος αυτών των πραγμάτων οφείλει να μην υπερβαίνει τα 50 κιλά”.
Τη νύχτα της ίδιας ημέρας συνελήφθησαν 314 Εβραίοι στα Χανιά και 26 στο Ηράκλειο, οι οποίοι κρατήθηκαν στις φυλακές της Αγιάς, μέχρι τις 3 Ιουνίου. Στις 4 Ιουνίου με στρατιωτικά αυτοκίνητα τους μετέφεραν μέσω Ρεθύμνου στο Ηράκλειο, όπου κρατήθηκαν στις φυλακές του φρουρίου Μακάσι. Φημολογείται ότι μόνο δύο Εβραίοι γλύτωσαν τη σύλληψη κι αυτοί διότι τους έκρυψαν χωρικοί στην Κίσαμο.
Ο κρητικός λαός συμπαραστάθηκε με κάθε μέσο στους δοκιμαζόμενους συμπατριώτες του. Οι Ναζί, ωστόσο, είχαν τον τελευταίο λόγο. Το απόγευμα της 7ης Ιουνίου οι 340 Εβραίοι, με ξύλο και οδυρμούς, επιβιβάστηκαν από το λιμάνι της Σούδας, μαζί με 48 Ελληνες αντάρτες και 112 Ιταλούς που πρόσκεινταν στους Συμμάχους, στο μοιραίο φορτηγό ατμόπλοιο, το οποίο, όταν νηολογήθηκε στην Αγγλία το 1907, έφερε το όνομα “Hollywood”, ενώ το 1935, όταν πέρασε σε ελληνικά χέρια, μετονομάστηκε σε “Τάναϊς”.
Ακολουθώντας την τακτική του νυχτερινού πλου, το πλοίο απέπλευσε μετά τη δύση του ήλιου συνοδευόμενο από δύο μικρά καταδιωκτικά σκάφη και το εξοπλισμένο ιστιοφόρο “Ηρα”, με προορισμό το λιμάνι του Πειραιά.
Το ατμόπλοιο “Τάναϊς” εντοπίστηκε από το αγγλικό υποβρύχιο “Vivid” στις 2.31 π.μ. της 9ης Ιουνίου, όταν πλέον η νηοπομπή βρισκόταν στον τομέα περιπολίας του. Στις 3.12 π.μ. το υποβρύχιο βρέθηκε στην κατάλληλη θέση επιθέσεως και εξαπέλυσε εναντίον του “Τάναϊς” τέσσερις τορπίλες. Δύο λεπτά αργότερα, δύο από τις τέσσερις τορπίλες χτύπησαν το σκάφος και ακολούθησαν ισάριθμες εκρήξεις. Τη στιγμή εκείνη το πλοίο βρισκόταν 23 μίλια βορειοανατολικά του Ηρακλείου. Τα επόμενα 45 λεπτά τέσσερις ακόμα εκρήξεις ακούστηκαν και το πλοίο βυθίστηκε παίρνοντας μαζί του εκατοντάδες ανθρώπινες ζωές. Το ατμόπλοιο “Τάναϊς” βρισκόταν πλέον στον βυθό, σε βάθος 1.858 μέτρων».