Το οργανωμένο έγκλημα σαρώνει την Ευρώπη αλλά και όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα, το 2019 τα έσοδα του οργανωμένου εγκλήματος στις κύριες εγκληματικές αγορές ανήλθαν στο 1 % του ΑΕΠ της ΕΕ, δηλαδή σε 139 δισ. ευρώ.
Το ποσό αυτό είναι τεράστιο και δείχνει πεντακάθαρα το μέγεθος του προβλήματος που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προσπαθούν να πατάξουν εδώ και πολλά συναπτά έτη.
Σύμφωνα με άλλα στοιχεία Το οργανωμένο έγκλημα έχει τεράστιο κόστος για τα θύματα, καθώς και για την οικονομία, με 218 έως 282 δισεκατομμύρια ευρώ να εκτιμάται ότι χάνονται κάθε χρόνο.
Οι ομάδες οργανωμένου εγκλήματος που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη εμπλέκονται σε διάφορες εγκληματικές δραστηριότητες, κυρίως σε παράνομη εμπορία και διακίνηση ναρκωτικών, οργανωμένο έγκλημα κατά της ιδιοκτησίας, απάτη, παράνομη διακίνηση μεταναστών και εμπορία ανθρώπων.
Ειδικά τα τελευταία χρόνια όπου το μεταναστευτικό βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, χιλιάδες μετανάστες από την Αφρική αλλά και την Μέση Ανατολή πέφτουν θύματα παράνομης διακίνησης, με σοβαρές επιπτώσεις σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Τα εγκληματικά δίκτυα σε όλη την Ευρώπη δρουν ανεξέλεγκτα και συχνά πετυχαίνουν τους σκοπούς τους ξεφεύγοντας από τις διωκτικές αρχές. Η ανάμιξη με υποθέσεις διαφθοράς είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός, καθώς σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία πάνω από το 60 % των εγκληματικών δικτύων που δρουν στην ΕΕ εμπλέκονται σε υποθέσεις διαφθοράς και πάνω από το 80 % χρησιμοποιούν νόμιμες επιχειρήσεις ως βιτρίνα των δραστηριοτήτων τους, ενώ μόλις το 1 % των περιουσιακών στοιχείων εγκληματικής προέλευσης κατάσχεται.
Το τελευταίο ποσοστό δείχνει και την έλλειψη αποτελεσματικότητας στην συνολική πάταξη της διαφθοράς σε ολόκληρη την ΕΕ.
Σύμφωνα τώρα με πρόσφατα στοιχεία της Europol για το σοβαρό/οργανωμένο έγκλημα (SOCTA/OCTA) σχεδόν το 40% των εγκληματικών δικτύων που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ εμπλέκονται στο εμπόριο παράνομων ναρκωτικών, ενώ το 60 % των εγκληματικών δικτύων που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ χρησιμοποιούν βία ως μέρος των εγκληματικών τους επιχειρήσεων.
Να σημειωθεί εδώ ότι το SOCTA 2021 της ΕΕ είναι το αποτέλεσμα λεπτομερούς ανάλυσης της απειλής σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος που αντιμετωπίζει η ΕΕ, παρέχοντας πληροφορίες στους επαγγελματίες, στους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων και στο ευρύτερο κοινό.
Πως όμως και με ποιους τρόπους μπορεί να καταπολεμηθεί το οργανωμένο έγκλημα; Είναι εφικτή μια άλλη πολιτική ή τακτική πέραν των μέχρι τώρα εφαρμοσμένων που δυστυχώς δεν έχουν αποδώσει τα αντίστοιχα αποτελέσματα;
Και τελικά που στηρίζεται το οργανωμένο έγκλημα αν όχι στις ανεπαρκείς πολιτικές ασφάλειας και καταπολέμησης της διαφθοράς σε ολόκληρη την Ευρώπη;
Δεν φτάνουν μόνο τα μεγάλα νούμερα από τα έσοδα των παράνομων δραστηριοτήτων ούτε οι πρακτικές των διωκτικών μηχανισμών. Σε τελική ανάλυση όλα εξαρτώνται από τις πολιτικές των κυβερνήσεων που σε πολλές των περιπτώσεων ανέχονται ή κάνουν τα στραβά μάτια. Το πρόβλημα σε καμία περίπτωση δεν θα λυθεί με πιλοτικά σχέδια και διατάξεις. Αν μη τι άλλο οι θεαματικές αλλαγές σχετίζονται με την αλλαγή στις εφαρμοσμένες πολιτικές των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Σε αρκετά ευρωπαϊκά κράτη υπάρχουν διαβρωμένοι θεσμοί από την διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα. Το δε ξέπλυμα μαύρου χρήματος είναι κάτι παραπάνω από ορατό σε πολλές των περιπτώσεων όπου οι διωκτικές αρχές θα μπορούσαν με τη μία να αντιληφθούν το μέγεθος της απάτης.
Ολιγωρία λοιπόν ή εσκεμμένη αδιαφορία; Και τα δύο θα έλεγε κανείς. Αυτό και λαμβανομένου υπόψιν των ανεπαρκών νομοθετημάτων ή της κακοδιαχείρισης και των ελλειμμάτων στην γενικότερη καταπολέμηση της απάτης και της διαφθοράς, δημιουργούν τις βάσεις για την διεύρυνση του οργανωμένου εγκλήματος.
Τα στοιχεία που παρατέθηκαν είναι ενδεικτικά της επικρατούσας κατάστασης. Η Ευρώπη βρίσκεται ενώπιον μιας δύσκολης κατάστασης και θα πρέπει να καταβληθούν πολύ περισσότερες προσπάθειες για αντιμετώπισή της.
Ξέπλυμα μαύρου χρήματος, απάτες, απειλές, βία, διαφθορά και οργανωμένο έγκλημα. Λέξεις που ακούγονται σε καθημερινή βάση και ειδικά από τα δελτία ειδήσεων. Συνήθως όμως αφορά τα «μικρά ψάρια» που πιάνονται και όχι τα μεγάλα. Και αν αυτό συμβεί, αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα. Γιατί τα δίκτυα του οργανωμένου εγκλήματος είναι δαιδαλώδη.
