Τα παλαιά πράγµατα έχουν ψυχή, έλεγα στον παλαιοπώλη τον οποίον επισκεπτόµουν συχνά πυκνά τώρα τελευταία. Έχουν και ποιότητα µού αντέτεινε αυτός.
Το παλαιοπωλείο υπήρξε τίτλος βιβλίου του Κάρολς Ντίκενς, το οποίο κυκλοφόρησε στην Ελλάδα πριν αρκετά χρόνια από τις εκδόσεις Ωκεανίδα σε πολυτελή έκδοση. Το βιβλίο είχε αγοραστεί από εµένα στην τιµή των 6.500 δραχµών όπως καταµαρτυρεί ακόµη το µολύβι του βιβλιοπώλη, και είχε µείνει αδιάβαστο, καθότι 800 τόσες σελίδες έπεφταν πολλές για τον έφηβο που ήµουν τότε, παρά την παραίνεση του πατέρα να διαβαστεί, ο οποίος παρατηρώντας τον όγκο του βιβλίου αλλά και τον τίτλο του, συναινούσε ότι επρόκειτο για εξαιρετικό βιβλίο. Απορίας άξιο είναι που βρήκα εγώ τότε τα χρήµατα για ένα τόσο ακριβό βιβλίο.
Το βιβλίο διαβάζεται τώρα, την εποχή των γιορτών, τόσα και τόσα χρόνια µετά. Και µπορώ να πω ότι είναι µια εξαιρετική ιστορία, µε πρωταγωνιστές µια παιδούλα και τον παππού της. Η ιστορία σού φέρνει στο νου το κοριτσάκι µε τα σπίρτα, το παραµύθι του ∆ανού ποιητή και συγγραφέα Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και έχει το ύφος της χριστουγεννιάτικης ιστορίας Σκρουτζ του Ντίκενς. Εδώ δεν αναφέρονται όµως πουθενά τα Χριστούγεννα, κι ο παππούς είναι το δράµα, αφού τον έχει απορροφήσει ο τζόγος της τράπουλας, χάνοντας έτσι όλη του την περιουσία και βρίσκονται µε την µικρή στους δρόµους. Εξ’ ου και τα ανάγλυφα τραπουλόχαρτα στο σκληρό µπλε εξώφυλλο του βιβλίου.
Αφορµή όπως καταλαβαίνετε για να πιάσω το βιβλίο απ’ τη βιβλιοθήκη, υπήρξε η ξαφνική αγάπη για τα παλαιοπωλεία στα οποία βρήκα σπάνιους δίσκους και κασέτες, βιβλία, αλλά και επώνυµα ρούχα σε άριστη κατάσταση, µπιµπελό, κοσµήµατα και ότι µπορεί να βάλει ο ανθρώπινος νους. Το γεγονός αυτό σε ταξιδεύει στο παρελθόν µιας άλλης ποιότητας, κατά τα λεγόµενα του νεαρού παλαιοπώλη, ο οποίος κάνει χρυσές δουλειές µε αντικείµενα που οι άλλοι τα έχουν για πέταµα.
Το φλέγον και επίκαιρο θέµα που προέκυψε απ’ τα διαβάσµατα όµως είναι το πάθος και οι καταστροφικές συνέπειες του τζόγου.
Αν κάνει κανείς µια βόλτα στην πόλη και κρυφοκοιτάξει απ’ τις τζαµαρίες των παραδοσιακών καφενείων θα δει τις πράσινες τσόχες στρωµένες και πολλούς συνταξιούχους µε την τράπουλα στο χέρι. Αλλά κι η µάστιγα του ηλεκτρονικού τζόγου απ’ την άλλη, όπου ποντάρονται µεγάλα ποσά, τείνει να καταστρέψει πολλά νοικοκυριά και ανθρώπους. Καλά τα έθιµα των γιορτών, όπου όλοι επιδιώκουν την εύνοια της θεάς τύχης, φτάνει να µην συνεχίζεται αυτό το τροπάρι όλο το χρόνο. ∆ιότι όπως λέει κι ένα σοφό ρητό, ο τολµών νικά κι ο παίζων χάνει.
*Ο Αριστείδης Αρχοντάκης είναι φυσικός, συγγραφέας.
