Ο Αϊ Γιώργης ο Ποτιστηριανός, που γιορτάζει στις τρεις του Νοέμβρη, που τον λένε και Μεθυστή, είναι μια παμπάλαια εκκλησούλα.
Ισως στα θεμέλιά της να είναι τα θεμέλια κάποιου αρχαίου ναού. Εντελώς αυθαίρετα θα έλεγα για τον Πάνα ή την Βρυτομάρη, που λατρεύονταν σ’ αυτά τα μέρη, πριν κάμποσες χιλιάδες χρόνια.
Το Μεθυστής, επειδή αυτήν την εποχή της γιορτής Του, «καθαρίζει» το λιάτικο κρασί.
Γέμιζαν λοιπόν μια μπουκάλα, και το ‘φερναν στην Χάρη Του. Το χαρακτηριστικό όμως της γιορτής, είναι τα πολλά τασιμάρια. Ο Ασιγωνιώτης βοσκός είναι βαθιά θρησκευόμενος, και αισθάνεται τον Αϊ Γιώργη προστάτη και Χωριανό του.
Θα του τάξουν λοιπόν, σε κάποια δύσκολη, στιγμή του κοπαδιού, του ίδιου ή της οικογένειάς του, ένα ζώο. Θα το τρυπαφτίσει, και το λέει Μοναστηρικό, και σε κάποια γιορτή θα το σφάξει.
Τελετουργικά το σφάζει αποβραδίς και ανήμερα της Χάρης Του θα γεμίσει ένα βοσκοσάκουλο με βραστό και θα το φέρει στην Εκκλησία. Απολείτουργα θα το διανέμει ο ίδιος, στους προσκυνητές.
Αυτήν λοιπόν την παμπάλαια εκκλησούλα του Αϊ Γιώργη, είχαν επιλέξει οι παλιοί Ασιγωνιώτες για το «ξεκαθάρισμα».
Όταν ένας βοσκός υποπτευόταν πως κάποιος άλλος, του έχει κλέψει ένα ή περισσότερα ζώα, και για να σταματήσει να τον υποπτεύεται, του πρότεινε να του «ξεκαθαριστεί». Συνηθισμένος τρόπος ξεκαθαρίσματος, ήταν η εκκλησούλα του Αϊ Γιώργη του Ποτιστηριανού. Ίσως να είναι ένα αρχαίοκατάλοιπο από την εποχή του Θεού Πάνα!
Εδώ έρχονταν συνήθως βράδυ, με άκρα μυστικότητα και δίνανε αμοιβαίο όρκο μπροστά στα εικονίσματα πως: «Δε σου φταίω και δε γατέω βουλή ντου».
Αρκετές φορές επέλεγαν και την Παναγία την Μυριοκεφαλίτισσα. Ειδικά, όταν η διένεξη ήταν με ξενοχωριανούς. Σφακιανά ή Ρεθεμνιώτικα χωριά.
Ένας παλιός βοσκός και κατ’ επέκταση κλέφτης, που έχει «φύγει» τώρα και κάμποσες δεκαετίες, μου είχε πει μια ιστορία ξεκαθαρίσματος στην Παναγία την Μυριοκεφαλίτισσα.
Σήφη, εμπλεκάσι με από ένα χωριό, επά ‘σια πάνω πως τούχα κλεμμένα οζά. Εγώ δεν εκάτεχα πράμα. Εγώ, εκείνουνα δε ντούχα παρμένα ποτές μου, γιατί ήμαστανε και ακροσυγγενείς. Ήρθενε επά και τα διαλάλιενε. και με έβρηκενε. Είπα του πως δε ντου τάχα εγώ παρμένα και επέμενενε.
– Ανέ θέλεις να πάμενε στη Παναγία να σου ξεκαθαριστώ.
Εσυφωνήσαμενε μια ημερομηνία μα επά μόλις τ’ ακούσανε, μούπανε να μην μπάω μοναχός μου και ξαρμάτωτος, γιατί έχουνε στο μυαλό ντων κακό σκοπό. Εξεκινήσαμενε από πα δυο – τρεις άντρες αρματωμένοι. Οντε μας είδανε αρματωμένους, με τα τουφεκοκούμπουρά μας, το γυρίσανε.
– Ε, μιας και ήρθετε, σε πιστεύω πως δε μου φταίεις, και να μην πάρεις όρκο.
Εγώ επέμενα και μπήκα στην εκκλησία και ορκίστηκα μπροστά στο ‘κόνισμα.
Υστερα εφύγαμενε ούλοι μαζί και παρακάτω επαίξαμενε στο σημάδι σε μια γκαρυδέ. Αυτοί επαίξανε πρώτοι, μα δεν εδώκανε ενιούς καρυδιού.
Ύστερα, εξάμωσα και γω με το γκραδάκι μου και με την πρώτη μπαλωτέ έδωκα.
Αυτοί με θαμάξανε και θα σκεφτήκανε πως τηνε γλυτώσανε πολύ φτηνά.
Εδώ λοιπόν στον Αϊ Γιώργη, έγινε και η ιστορία που μου εκμυστηρεύτηκε ο Σήφης ο Γύπαρης, που τον λένε και Σηφαρή.
Από καιρό τώρα, μου το έλεγε κάθε φορά που τον συναντούσα.
– Σήφη, να σου πω θέλει μιαν ιστορία, απού είναι όπως σε θωρώ και με θωρείς αληθινή. Εγώ είμαι εδά γέρος και ποτές μου δεν είπα ψώμματα. Θέλω να το γράψεις, να διαβάσει ο κόσμος το θάμα τ’ Αϊ Γιώργη.
Πριν κιαμιά τριανταπενταρέ χρόνια, είχα σακασμένα τα οζά και τα είχα σε ένα σόχωρο στο Βαθύλακκο. Επήγα να τα δω και μούχανε παρμένο ένα αρνί.
Εκατάλαβα ποιος μου το πήρενε. Δεν τούπα πράμα, μα επήγα την άλλη μέρα εκειά απού εκουρεύανε στη Μαδάρα. Είδα τη μπροβέ κρεμασμένη και το γνώρισα. Είπα των ντο, μα μου κάνανε όρκους οι κουρίσκοι πως ήτονε δικό ντονε.
Μετά από κάμποσο καιρό έπιασε αυτόν που πίστευε πως του το έκλεψε.
– Μωρέ Νικολή (το όνομα είναι φανταστικό) κατέω πως εσύ μου πήρες τ’ αρνί και θέλω να μου ξεκαθαριστεί. Α, δεν έρθεις, να το κατέεις πως δε θα μείνει το πράμα ετσά.
Ήταν ξεκάθαρη η απειλή που τελικά τον ανάγκασε να δεχτεί την πρόταση του Σήφη. Έτσι, μια κατασκότεινη νύχτα, μετά τα μεσάνυχτα, ξεκίνησαν για τον Αϊ Γιώργη. Η μόνη κουβέντα που έκαναν στον δρόμο ήταν η προτροπή του Σήφη να μην πάρει όρκο γιατί θα είναι ψεύτικος και να σκεφτεί τα κοπέλια του. Αυτός όμως επέμενε.
– Οϊ, εγώ δεν σου το πήρα τ’ αρνί, ήταν δικό μου, επέμενε.
Έτσι, έφθασαν στην εκκλησία. Μπήκαν μέσα και αφού έκαναν το σταυρό τους και άναψαν κεράκια, ο Σήφης προσπάθησε για τελευταία φορά, να τον αποτρέψει να πάρει όρκο.
– Είδες εδά, εγώ σου λέω πως ο όρκος απού θα πάρεις θά ’ναι ψεύτικος και καλλιά σε έχω να μην πάρεις όρκο. Μα αφού δεν θέλεις, σε παραδίδω στη Χάρη τ’ Αϊ Γιωργιού… Και έκανε μια κίνηση με τα χέρια του προς το μέρος του Ιερού.
Όπως μου τα έλεγε αυτά ο Σήφης, το βλέμμα του είχε μια ξεχωριστή χροιά και η φωνή του ένα παράξενο ηχόχρωμα…
Εκείνη τη στιγμή ακούγεται μια αγγελική ψαλμωδία μέσα από το Ιερό τσ’ εκκλησίας. Ο άλλος ετρομαριάστηκε και γλάκανε αμέσως έξω φωνάζοντας δυνατά:
– Ναι Σηφαρή, εγώ σου το πήρα!
Επόρησα και ‘γω όξω, αφού πρώτα έκαμα το σταυρό μου.
Εβρήκα τονε να με περιμένει και δεν τού ’πα πράμα. Αυτός όμως μόλις με είδε, με αγωνία με ρώτησε:
– Άκουσες τη ψαλμωδία Σήφη;
– Ναι, άκουσά τηνε, του είπα.
Εφύγαμενε χωρίς να πούμε κουβέντα και το πράμα έμεινε έτσι.
– Ήθελα να σου το πω πριν να ποθάνω, γιατί είμαι γέρος άνθρωπος, να το γράψεις, να το μάθουνε οι άνθρωποι για το θαύμα τ’ Αγίου!
Μού επανέλαβε πως ποτές του δεν είπε ψώμματα και ζει και ο κλέφτης ακόμη!
– Όντε σμίξωμενε ποθές μου το λέει: «Θυμάσαι Σηφαρή, θυμάσαι!!»
