Παρεξηγημένο, καταφρονημένο αλλά στην πραγματικότητα εύγεστο, το λεοντόψαρο, το ψάρι που τα τελευταία χρόνια έκανε έντονη την εμφάνιση του στην Ανατολική Μεσόγειο προερχόμενο από τη διώρυγα του Σουέζ και την Ερυθρά Θάλασσα. Μάλιστα η κατανάλωση του προτείνεται από τις αρχές προκειμένου οι πληθυσμοί του να μην πολλαπλασιαστούν, καθώς το λεοντόψαρο τρέφετε με άλλα ψάρια και κάνει μεγάλη ζημιά στην αναπαραγωγή τους.
H κατανάλωση του λεοντόψαρου κινείται σε χαμηλά επίπεδα στα Χανιά, καθώς ο περισσότερος κόσμος δεν τα γνωρίζει ή τα “φοβάται”, αφού τα μπερδεύει με τα δηλητηριώδη και ακατάλληλα για βρώση λαγοκέφαλα.
Ιχθυοπώλης που στον πάγκο του βρήκαμε λεοντόψαρα μας επισήμανε πως «τοπικά δεν υπάρχει ενδιαφέρον. Παρότι το λεοντόψαρο έχει λιγότερα αγκάθια από τη σκορπίνα, οι πελάτες είναι επιφυλακτικοί. Και όμως κάνει εξαιρετική σούπα, τρώγεται τηγανητό, πλακί, βραστό, γίνεται “σούσι” έχει πάρα πολλές εφαρμογές στην κουζίνα. Μάλιστα στην Κύπρο θεωρείται από τα πρώτα ψάρια. Εμείς εδώ, για να φύγει το δίνουμε σε πολύ χαμηλή τιμή ή και το χαρίζουμε».
ΟΙ ΨΑΡΑΔΕΣ
Ο Μίμης Κωλέττης επαγγελματίας ψαράς εδώ και χρόνια γνωρίζει καλά το Κρητικό πέλαγος όπου δραστηριοποιείται. «Το λεοντόψαρο έχει κοινά χαρακτηριστικά με τη σκορπίνα, ζει συνήθως σε πετρώδεις βυθούς. Το έχω φάει και ψαρόσουσα και τηγανητό και είναι πολύ νόστιμο. Απλά ο κόσμος δεν τον γνωρίζει! Πιστεύω ότι αυτό θα αλλάξει, γιατί και παλιά οι περισσότεροι δεν ήξεραν τους “μπαλάδες”, τους ξιφίες και τους έμαθαν. Τους “γερμανούς” μέχρι και πρόσφατα τους πετούσαμε, τώρα τους πουλάνε έστω και σε χαμηλή τιμή, γιατί οι καταναλωτές το δοκιμάζουν», τονίζει. Για τον ίδιο, το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους ψαράδες είναι οι λαγοκέφαλοι, καθώς ο ίδιος καθημερινά στα παραγάδια μπορεί να πιάσει και 50 και 100 κιλά! «Τα πιάνουμε, τα αφήνουμε να ψοφήσουν και μετά τα πετάμε πάλι στη θάλασσα. Δυστυχώς, κάθε χρόνο το πρόβλημα μεγαλώνει και το θέμα είναι πως, για μένα που ρίχνω παραγάδια, ο λαγοκέφαλος σου κόβει και την πετονιά και το αγκίστρι ακόμα! Σε άλλες χώρες π.χ. στην Κύπρο ξέρουμε ότι επιδοτούνται ψαράδες, ώστε να τα ψαρεύουν για να μειωθεί ο αριθμός τους. Εδώ δυστυχώς δεν γίνεται κάτι τέτοιο!»
Χρόνια στις θάλασσες και ο κ. Νίκανδρος Λειβαδιτάκης, επαγγελματίας ψαράς και αυτός. «Το λεοντόψαρο το συναντάμε τα τελευταία χρόνια στην περιοχή μας. Είναι μια χαρά ψάρι που απλά θέλει προσοχή στο καθάρισμα, γιατί κεντρώνει όπως η δράκισα ή η σκορπίνα! Σαν γεύση είναι πολύ νόστιμο, αλλά ο κόσμος δεν το ξέρει γιατί στα δικά μας νερά έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια. Από την άλλη οι λαγοκέφαλοι είναι αυτοί που μας κάνουν ζημιά, γιατί μας κόβουν τα παραγάδια και τα χάνουμε, έχουν δόντια… χειρότερα από του ποντικού, την κάθε τρίχα την κόβει σαν το… αγγούρι!», σημειώνει.
Ο κ. Λειβαδιτάκης μας αναφέρει ότι οι αριθμοί των λαγοκέφαλων που πιάνει καθημερινά αυξάνονται και θα πρέπει να βρεθεί κάποια λύση για να περιοριστούν.
Τα Λεοντόψαρα στο πιάτο μας…
ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ*
Τις τελευταίες δεκαετίες μια ποικιλία θαλάσσιων οργανισμών έχει αποικίσει την Αν. Μεσόγειο. Οι οργανισμοί αυτοί ονομάζονται “λεσσεψιανοί” μετανάστες. Το όνομα δόθηκε προς τιμήν του Φερντινάν ντε Λεσσέψ, αρχιτέκτονα και υπεύθυνου του έργου της διάνοιξης της διώρυγας του Σουέζ. Βέβαια η διώρυγα κατασκευάστηκε το 1869, συνεπώς δεν μπορεί να κατηγορηθεί για τους εισβολείς που έχουν εμφανιστεί τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά σίγουρα στην εμφάνιση των ειδών έχει επιδράσει η κλιματική αλλαγή που συντελείται τα τελευταία χρόνια. Από τα είδη που έχουν κάνει την εμφάνιση τους, μερικά από αυτά είναι βρώσιμα και άλλα όχι. Τα είδη που είναι βρώσιμα είναι η αγριόσαλπα ή γερμανός ,το λεοντόψαρο, ο μονόχειρος, η ακανθόπερκα, η τρομπέτα, ο παπαγάλος, το μπλε καβούρι. Το μη βρώσιμο είδος είναι ο λαγοκέφαλος, καθώς είναι δηλητηριώδης .
Το λεοντοψαρο έχει μια ενδιαφέρουσα όψη, λευκή σάρκα με δηλητηριώδη αγκάθια στο σώμα του, αλλά όταν κοπούν τα αγκάθια και καθαριστεί, παύει να είναι επικίνδυνο. Άλλωστε οι ιχθυοπώλες, όπως πάντα, είναι ευγενικοί και εξυπηρετικοί, πάντα πρόθυμοι να μας τα καθαρίσουν χωρίς να διακινδυνεύσουμε από κάποιο τυχόν ατύχημα. Εξάλλου τα σκορπίδια και τις δράκαινες με τα αντίστοιχα δηλητηριώδη αγκάθια, μας τα διαθέτουν καθαρισμένα. Το λεοντόψαρο είναι πεντανόστιμο έχοντας μια στιβαρή και νόστιμη σάρκα που προκαλεί έναν γαστρονομικό οίστρο, οδηγώντας τους γευστικούς μας κάλυκες σε νέους γαστρονομικούς δρόμους και γευστικές αποπλανήσεις. Είναι επίσης πλούσιο σε κολλαγόνο. Είναι κατά πολύ ανώτερο γευστικά από το σκορπίδι ή τη δράκαινα. Τρώγεται ωμό μαριναρισμένο με ανθό του αλατιού και με το χυμό από τα φημισμένα μας εσπεριδοειδή και το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Φυσικά ψητό, τηγανητό σε ελαιόλαδο ή με την παρασκευή μιας σούπας. Η αγριόσαλπα ή γερμανος μπορεί να μην έχει ενδιαφέρουσα όψη, αλλά είναι ένα λευκόσαρκο ψαρι με έντονη γεύση από φύκια και πάρα πολύ νόστιμο. Συνήθως παρασκευάζεται ωμό μαριναρισμένο, τηγανητό σε ελαιόλαδο ή ψητό. Τα μπλε καβούρια επίσης είναι πολύ νόστιμα, καθώς μπορείτε να τα παρασκευάσετε ψητά ή σε καβουρομακαρονάδα ή να τα προσθέσετε σε ψαρόσουπα. Στην Κίνα τα έχουν εκλεκτό μεζέ και τα πουλούν ζωντανά, έχοντας δέσει τις δάγκανες τους με κορδελάκια. Σχετικά με τα παπαγαλάκια που τα έχουν δοκιμάσει πολλοί συντοπίτες μας, μπορούν να σας περιγράψουν το πόσο νόστιμα είναι.
*Ο Γιάννης Αποστολάκης
είναι μέλος του Δ.Σ του Δικτύου Κρητικής Γαστρονομίας
