«Τιµιώτατοι ἀδελφοί Ἱεράρχαι καί τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Εὐδοκίᾳ καί χάριτι τοῦ πανδώρου Θεοῦ διατρέξαντες τόν δόλιχον τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί διελθόντες ἐν κατανύξει τήν Ἑβδοµάδα τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου, ἰδού, εὐφραινόµεθα τῇ πανηγύρει τῆς λαµπροφόρου Ἀναστάσεως Αὐτοῦ, δι’ ἧς ἐλυτρώθηµεν ἐκ τῆς τοῦ ᾍδου τυραννίδος.
Ἡ ἔνδοξος ἐκ νεκρῶν Ἔγερσις τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ εἶναι συνανάστασις σύµπαντος τοῦ γένους τῶν βροτῶν καί πρόγευσις τῆς τελειώσεως τῶν πάντων καί τῆς πληρώσεως τῆς Θείας Οἰκονοµίας ἐν τῇ ἐπουρανίῳ Βασιλείᾳ. Μετέχοµεν εἰς τό ἄφραστον µυστήριον τῆς Ἀναστάσεως ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἁγιαζόµενοι ἐν τοῖς ἱεροῖς αὐτῆς µυστηρίοις καί βιοῦντες τό Πάσχα, «τό πύλας ἡµῖν τοῦ Παραδείσου ἀνοίξαν», ὄχι ὡς ἀνάµνησιν ἑνός γεγονότος τοῦ παρελθόντος, ἀλλά ὡς πεµπτουσίαν τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, ὡς παρουσίαν τοῦ Χριστοῦ ἀεί ἐν τῷ µέσῳ ἡµῶν, ἐγγύτερον εἰς ἡµᾶς ἀπό ὅσον ἡµεῖς οἱ ἴδιοι εἰς τόν ἑαυτόν µας. Τό Πάσχα, οἱ ὀρθόδοξοι πιστοί ἀνακαλύπτουν τόν ἀληθινόν των ἑαυτόν ὡς ἐν Χριστῷ εἶναι, ἐντάσσονται εἰς τήν κίνησιν τῶν πάντων πρός τά Ἔσχατα, «ἐν χαρᾷ ἀνεκλαλήτῳ καί δεδοξασµένῃ» (Α΄ Πέτρ. α΄, 8), ὡς «υἱοί φωτός… καί υἱοί ἡµέρας» (Α΄ Θεσσ. ε΄, 5).
Κεντρικόν χαρακτηριστικόν τῆς ὀρθοδόξου ζωῆς εἶναι ὁ ἀναστάσιµος παλµός της. Ἀστόχως ἀπεκάλεσεν ὁ φιλόσοφος τήν ὀρθόδοξον πνευµατικότητα «σκυθρωπήν» καί «φθινοπωρινήν». Εὐστόχως ἐπαινεῖται ὑπό τῶν ∆υτικῶν τό ἀνεπτυγµένον αἰσθητήριον τῶν Ὀρθοδόξων διά τό νόηµα καί τό βιωµατικόν βάθος τῆς πασχαλίου ἐµπειρίας, χωρίς ὅµως ἡ πίστις αὐτή νά λησµονῇ, ὅτι ἡ πορεία πρός τήν Ἀνάστασιν διέρχεται διά τοῦ Σταυροῦ. ∆έν γνωρίζει ἡ ὀρθόδοξος πνευµατικότης τόν οὐτοπισµόν τῆς Ἀναστάσεως χωρίς Σταυρόν, οὔτε τήν ἀπαισιοδοξίαν τοῦ Σταυροῦ χωρίς τήν Ἀνάστασιν. ∆ιά τόν λόγον αὐτόν, εἰς τό ὀρθόδοξον βίωµα τό κακόν δέν ἔχει τόν τελευταῖον λόγον ἐν τῇ ἱστορίᾳ, ἐνῶ ἡ πίστις εἰς τήν Ἀνάστασιν λειτουργεῖ ὡς κίνητρον διά τόν ἀγῶνα ἐναντίον τῆς παρουσίας ἐν τῷ κόσµῳ καί τῶν συνεπειῶν του, δρᾷ ὡς ἰσχυρά µεταµορφωτική δύναµις. Εἰς τήν ὀρθόδοξον αὐτοσυνειδησίαν δέν ὑπάρχει χῶρος διά συνθηκολόγησιν ἀπέναντι εἰς τό κακόν, δι’ ἀδιαφορίαν περί τῆς πορείας τῶν ἀνθρωπίνων πραγµάτων. Ἀντιθέτως, ἡ συµβολή εἰς τήν µεταµόρφωσιν τῆς ἱστορίας ἔχει θεολογικήν βάσιν καί ὑπαρξιακόν ἔρεισµα καί ἐκτυλίσσεται χωρίς τόν κίνδυνον ταυτίσεως τῆς a µέ τόν κόσµον. Ὁ Ὀρθόδοξος πιστός ἔχει συνείδησιν τῆς ἀντιθέσεως µεταξύ τῆς ἐγκοσµίου πραγµατικότητος καί τῆς ἐσχατολογικῆς τελειότητος καί δέν εἶναι δυνατόν νά παραµείνῃ ἀδρανής ἀπέναντι εἰς τάς ἀρνητικότητας. ∆ιά τόν λόγον αὐτόν, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία δέν εἶδε ποτέ τόν ἀγῶνα διά µεταµόρφωσιν τοῦ κόσµου ὡς ἀσήµαντον ὑπόθεσιν. Ἡ πασχάλιος πίστις ἔσωζε τήν Ἐκκλησίαν τόσον ἀπό τήν ἐσωστρέφειαν καί τήν κλειστότητα, ὅσον καί ἀπό τήν ἐκκοσµίκευσιν.
Εἰς τό Πάσχα τῶν ὀρθοδόξων συµπυκνοῦται ὁλόκληρον τό µυστήριον καί ὁ ὑπαρξιακός πλοῦτος τῆς εὐσεβείας µας. Τό «ἐξεθαµβήθησαν» τῶν Μυροφόρων, ὅταν, «εἰσελθοῦσαι εἰς τό µνηµεῖον εἶδον νεανίσκον… περιβεβληµένον στολήν λευκήν» (Μάρκ. ιστ΄, 5), χαρακτηρίζει τό µέγεθος καί τήν οὐσίαν τῆς ἐµπειρίας τῆς πίστεως ὡς βιώσεως ὑπαρξιακοῦ συγκλονισµοῦ. Τό «ἐκθαµβεῖσθαι» δηλώνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος εὑρίσκεται ἐνώπιον ἑνός µυστηρίου, τό ὁποῖον βαθαίνει, ὅσον τό προσεγγίζει, κατά τό λεχθέν, ὅτι ἡ πίστις µας «δέν εἶναι πορεία ἀπό τό µυστήριο στή γνώση, ἀλλά ἀπό τή γνώση στό µυστήριο».
Ἐνῷ ἡ ἄρνησις τοῦ µυστηρίου συρρικνώνει ὑπαρκτικῶς τόν ἄνθρωπον, ὁ σεβασµός ἀνοίγει εἰς αὐτόν τήν πύλην τοῦ οὐρανοῦ. Ἡ πίστις εἰς τήν Ἀνάστασιν εἶναι ἡ βαθυτάτη καί ἀκραιφνεστάτη ἔκφρασις τῆς ἐλευθερίας µας ἤ µᾶλλον ἡ γέννησις αὐτῆς ὡς ἑκουσίας ἀποδοχῆς τῆς ὑψίστης θείας δωρεᾶς τῆς κατά χάριν θεώσεως. Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ὡς «βιωµένη Ἀνάστασις», εἶναι ὁ χῶρος τῆς «ἀληθεστάτης ἐλευθερίας», ἡ ὁποία εἰς τήν χριστιανικήν ζωήν εἶναι θεµέλιον, ὁδός καί προορισµός. Ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ εἶναι εὐαγγέλιον ἐλευθερίας, δωρεά ἐλευθερίας καί ἐχέγγυον τῆς «κοινῆς ἐλευθερίας» εἰς τήν «αἰώνιον βιοτήν» τῆς Βασιλείας τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος.
Μέ αὐτά τά αἰσθήµατα, τιµιώτατοι ἀδελφοί καί πεφιληµένα τέκνα, ἔµπλεοι τῆς πεπληρωµένης χαρᾶς τῆς µετοχῆς εἰς τήν «κοινήν τῶν ὅλων πανήγυριν», λαβόντες φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός καί δοξάζοντες Χριστόν τόν ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν καί ἀνατείλαντα πᾶσι τήν ζωήν, µεµνηµένοι δέ κατά τήν πανέορτον ταύτην «κλητήν καί ἁγίαν ἡµέραν», πάντων τῶν ἐν περιστάσεσιν ἀδελφῶν, δεόµεθα τοῦ «πατήσαντος θανάτῳ τόν θάνατον» Κυρίου καί Θεοῦ τῆς εἰρήνης, ὅπως εἰρηνεύῃ τόν κόσµον, καταυγάζῃ τά διαβήµατα ἡµῶν πρός πᾶν ἔργον ἀγαθόν καί Αὐτῷ εὐάρεστον, ἀναφωνοῦντες τόν πανευφρόσυνον ὕµνον «Χριστός Ἀνέστη»!
Φανάριον, Ἅγιον Πάσχα
Εγκύκλιος Πάσχα 2024
«Καθαρθῶµεν τὰς αἰσθήσεις
καὶ ὀψόµεθα τῷ ἀπροσίτῳ φωτὶ τῆς Ἀναστάσεως
Χριστὸν ἐξαστράπτοντα καὶ χαίρετε φάσκοντα
τρανῶς ἀκουσόµεθα, ἐπινίκιον ἄδοντες».
(Τροπάριο τοῦ Κανόνος τοῦ Ὄρθρου τοῦ Πάσχα)
