Πώς προήλθε ένα παγκόσμιο έθιμο με όμορφες και διασκεδαστικές φάρσες; Από ποιο λαό και πότε άρχισε το “έθιμο” να λέγονται κάθε πρωταπριλιά ψέματα είναι άγνωστο. Κάθε λαός θέλει τη χώρα του να είναι η πρώτη.
Κάθε άνθρωπος όσο και να μισεί το ψέμα και τον ψεύτη, την πρωταπριλιά η λέει η ακούει ψέματα. Άλλωστε το ψέμα είναι γεννημένο με τον άνθρωπο, και δεν υπάρχει κανένας όσο σοβαρός κι’ αν είναι, όποια θέση κι αν έχει στην κοινωνία, που να μην έχει πει έστω κι’ ένα τόσο δα …ψεματάκι.
Οι Έλληνες, οι Εβραίοι, οι Αιγύπτιοι, και οι άλλοι λαοί της Μεσογείου ισχυρίζονται ότι αυτοί είναι που πρωτοείπαν ψέματα, και από αυτούς ξεκίνησε αυτό το έθιμο.
Στις Ινδίες το λένε “Νουμπί” και σκαρώνουν διάφορες ευχάριστες φάρσες η λένε ψέματα.
Οι αρχαίοι μας πρόγονοι το έθιμο το έλεγαν “Αποδιδρασκίδα”. Εκείνη τη μέρα έλεγαν ψέματα η έκαναν διασκεδαστικές φάρσες. Μία από αυτές είναι η ακόλουθη. Ο μαθητής του Σωκράτη ο Αλκιβιάδης, που του άρεσε να κάνει διάφορες φάρσες, πήγε στην αγορά των Αθηνών και διέδωσε ότι στον Υμηττό είχε φανεί ένα πελώριο δικέφαλο φίδι πολύ μεγάλο που έπνιγε τα πρόβατα. Ο Μνήσιλος που είχε το κοπάδι του στο βουνό, μόλις το άκουσε μάζεψε μερικούς Αθηναίους και αρματωμένοι με σπαθιά, ακόντια, και ξύλα, πήραν το δρόμο για να σκοτώσουν το θηρίο. Όταν βγήκαν έξω από την Αθήνα κι’ έφτασαν σχεδόν στους πρόποδες ο Αλκιβιάδης που παρακολουθούσε όλη την πορεία, πλησίασε τον Μνήσιλο και του είπε:
-Που πάτε τόσο βιαστικά;
-Μα να σκοτώσουμε το θηρίο γιατί θα καταστρέψει το ποίμνιό μου.
Ο Αλκιβιάδης του είπε χαμογελώντας:
-Μην ανησυχείς. Πριν από λίγο, μίλησα με το θηρίο και μου είπε ότι τα δικά σου πρόβατα θα τα σεβαστεί.
Οι Γάλοι ισχυρίζονται ότι το έθιμο γεννήθηκε στην Γαλλία κατά τον 18ο αιώνα και φέρνουν σαν παράδειγμα ότι το 1564 ο βασιλιάς Κάρολος ο 9ος εξέδωσε διάταγμα με το οποίο μετέφερε την Πρωτοχρονιά από την 1η Απριλίου που ήταν, στην 1η Ιανουαρίου. Μαζί με την Πρωτοχρονιά, μεταφέρθηκε και η συνήθεια της ανταλλαγής δώρων. Φυσικά ήταν πολλοί εκείνοι που δεν τους άρεσε αυτή η μεταφορά και εξακολουθούσαν να κάνουν πρωτοχρονιάτικα δώρα στην 1η Απριλίου και σιγά, σιγά, αυτό μετατράπηκε σε αθώες φάρσες. Η πρωταπριλιάτικη φάρσα και το πρωταπριλιάτικο ψέμα που προήλθαν από αυτή την ημερολογιακή αλλαγή, έγιναν συνήθεια στην Γαλλία, και από εκεί μεταφέρθηκαν σ’ όλες τις χώρες. Βέβαια η Γαλλία έχει στην ιστορία της, τις ωραιότερες φάρσες όμως η μεγαλύτερη είναι η περίφημη τιάρα του “Σαϊταφαρνή” βασιλιά των Σκύθων.
Την Πρωταπριλιά του 1896, ένας Ρώσος ονομαζόμενος Ρουχομόφσκι, ανήγγειλε ότι ανακάλυψε θαμμένη στα ερείπια ενός παλιού κτιρίου, την τιάρα αυτού του μεσαιωνικού αρχοντικού. Ένα κομψοτέχνημα ανυπολόγιστης αξίας όπως το εκτίμησαν πολλοί ευρωπαίοι και κυρίως Γάλλοι ειδικοί. Η περίφημη τιάρα αγοράστηκε από το Μουσείο του Λούβρου και για λίγο καιρό, φιλοξενήθηκε ανάμεσα στους άλλους θησαυρούς. Για λίγο όμως γιατί αποκαλύφθηκε ότι η τιάρα είχε φιλοτεχνηθεί από τον ίδιο τον Ρουχομόφσκι που είχε ξεχάσει να τους πει ότι ήταν χαράκτης.
Ένα άλλο ψέμα σκάρωσε ένας Ολλανδός πριν τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Πούλησε στο μουσείο του Μπουμάνς, δύο πίνακες ζωγραφικής του Βέρμερ για γνήσιους ενώ ήταν πλαστοί. Όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Ολλανδία, ο υπουργός Γκέμπελς είδε τους πίνακες και τους πήρε. Αργότερα αποκαλύφτηκε η απάτη. Μετά το τέλος του πολέμου, ο φαρσέρ συνελήφθη και στάλθηκε να δικαστεί γιατί είχε δώσει στον εχθρό δύο πίνακες του εθνικού ζωγράφου. Μπροστά στην κατηγορία της προδοσίας που θα τον έστελνε ίσως στο εκτελεστικό απόσπασμα, παραδέχτηκε ότι οι πίνακες ήταν πλαστοί, και υπενθύμισε ότι τους είχε παρουσιάσει μία πρωταπριλιά.
Ύστερα από αυτό, το δικαστήριο τον καταδίκασε για απλή απάτη, σε ένα χρόνο φυλακή.
Ένας άλλος πίνακας γελοιοποίησε τους Γάλλους τεχνοκριτικούς που πιστεύοντας ότι το έργο του μοντέρνου Ιταλού ζωγράφου Μπορονάλι ήταν ανεπανάληπτο, έπεσαν από τα σύννεφα όταν έμαθαν ότι τον είχε ζωγραφίσει ένας… γάιδαρος. Πώς έγινε αυτό;
Απλούστατα ο διάσημος συγγραφέας Ρολάν Ντορζελές και η παρέα του, έδεσαν στην ουρά ενός γαιδάρου ένα πινέλο που κατά διαστήματα, το βύθιζαν σε δοχεία με διαφορετικά χρώματα. Τα υπόλοιπα εξαρτήθηκαν από τις κινήσεις της ουράς του συμπαθούς ζώου.
Το έθιμο της πρωταπριλιάς, κρατάει ακόμα. Οι εφημερίδες όλου σχεδόν του κόσμου, θα δημοσιεύσουν και κάποιο ψέμα, σαν έκτακτη είδηση.
Πριν από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, κάποια σαν έκτακτη είδηση έγραψε:
– Στα βουνά της Μακεδονίας, εμφανίστηκε μία πελώρια ακρίδα που το βάρος της ξεπερνούσε τους τρείς τόνους. Πολλοί από τους αναγνώστες της, το πίστεψαν και πραγματικά <όργωναν > τα βουνά, μα πουθενά δεν βρήκαν την ακρίδα.
Μία αθηναϊκή εφημερίδα, την πρώτη Απριλίου του 1927 έγραψε:
Σήμερα, στις 6,30μ.μ.
Ο Ιταλός εφευρέτης Μαρκόνι, θα γυρίσει τον ηλεκτρικό διακόπτη από το ΣίνδεΪ της Αυστραλίας και θα ανάψουν τα φώτα στην πλατεία Συντάγματος. Από νωρίς η πλατεία είχε γεμίσει από Αθηναίους που είχαν έρθει για να δουν αυτό το θαύμα. Ξαφνικά, σε κάποιο μπαλκόνι φάνηκε μία ταμπέλα που έγραφε:
«Και του χρόνου. 1η Απριλίου».
Αυτά και πολλά άλλα έγραφαν οι εφημερίδες, και αυτό το έκαναν όπως δημοσίευαν την επομένη, για να κρατήσουν το έθιμο.
Σήμερα φίλες και φίλοι τα ψέματα πια δεν μας κάνουν καμία εντύπωση γιατί τα ακούμε καθημερινά, μα και εμείς λέμε πότε- πότε κάποιο μικρό ψεματάκι. Παρόλα αυτά σας εύχομαι με όλη μου την αγάπη και εκτίμηση-και δεν είναι ψέμα- ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ ΜΕ ΥΓΕΙΑ!
