Το πρόβλημα της Μέσης Ανατολής: μερικά στοιχεία

Στη χώρα μας καθημερινά αναφερόμαστε -όπως είναι και φυσικό- στο πρόβλημά μας και καμιά φορά φαίνεται σαν να είναι το περισσότερο περιπλεγμένο στο κόσμο.
Kαι όμως: το πρόβλημα της Μέσης Ανατολής είναι ίσως από τα κλασσικά προβλήματα Διεθνούς πολιτικής, που ένας φοιτητής των Διεθνών σχέσεων θα μπορούσε να μάθει πολλά μελετώντας το. Αλλά και οποιοσδήποτε άλλος.
Για να δούμε το πρόβλημα πολύ απλά και εκλαϊκευμένα: από τους τοπικούς παίκτες έχουμε από τη μια μεριά το Ισραήλ και από την άλλη το Ιράν. Το Ιράν σήμερα είναι ίσως ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος όχι μόνο για το κ. Trump και το Ισραήλ αλλά και για πολλούς άλλους στη περιοχή. Το Ισραήλ έχει δίπλα του το πρόβλημα με τους Παλαιστινίους και κύριο σύμμαχο του το κ. Trump και σε μικρότερο βαθμό μερικές από τις Δυτικές Δυνάμεις. Ο Αραβικός κόσμος αντιστρατεύεται το Ισραήλ για πολλά θέματα και βεβαίως για το παλαιστινιακό ζήτημα. Το πρόβλημα με τη Σαουδική Αραβία είναι κάπως περίπλοκο, υπό την έννοια ότι είναι ανταγωνιστική με το Ιράν για την ηγεσία στη περιοχή και σ’ αυτό το θέμα συμφωνεί με τον κ. Trump και το Ισραήλ αλλά για τα γενικά θέματα των Αράβων είναι σύμφωνη με τους ομόθρησκούς της.
Ο κ. Trump κατάγγειλε τη Συνθήκη με το Ιράν για τα πυρηνικά όπλα και επέβαλε οικονομικές κυρώσεις εναντίον του Ιράν. Αυτό επιδείνωσε τη κατάσταση και το Ιράν αποφάσισε να πάρει μέτρα. Οι Δυτικές χώρες όπως η Γαλλία δεν συμφωνούν με τη πολιτική του κ. Trump σχετικά με τη Συνθήκη με το Ιράν και παραμένουν πιστές στη Συνθήκη. Εν τω μεταξύ η κατάσταση στη Μέση Ανατολή έγινεν ακόμα περισσότερο περιπεπλεγμένη με το Ιράν να έχει μεγάλη επιρροή στο Λίβανο μέσο της Hizballah και στη Συρία με το καθεστώς Assad. Επίσης έχει επιρροή στο Ιράκ και ίσως στις κουρδικές περιοχές (βλ. Jonathan Spyer, «Iran’s Response: The “Strategy of Tension”», Jerusalem Post, June 01, 2018). Από την άλλη μεριά το Ιράν προς το παρόν βρίσκεται σε μειονεκτική θέση στην Υεμένη και στη Γάζα.
Ο κ. Νετανιάχου κατά τη τελευταία επίσκεψη του στο Παρίσι κάλεσε όλους να αντιμετωπίσουν το Ιράν στη Μέση Ανατολή. Από την άλλη μεριά, η κ. Meckel και ο κ. Macron προσπαθούν να χαμηλώσουν τους τόνους.
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, δυστυχώς, είναι εκρηκτική και ελπίζεται ότι όλοι οι παίκτες θα καταλάβουν ότι αυτό δεν συμφέρει σε κανένα και πρέπει να λάβουν μέτρα για την εκτόνωσή της.