Ένα επιστημονικό όργανο πάνω στο ρομποτικό ρόβερ Perseverance στον Άρη πέτυχε για πρώτη φορά να παράγει οξυγόνο, όπως ανακοίνωσε η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA).
Είναι η πρώτη φορά που μία διαστημοσυσκευή παράγει οξυγόνο σε έναν άλλο πλανήτη, ένα ορόσημο με μεγάλη σημασία για τις μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές αποίκισης. Είναι, επίσης, ακόμη μία πρωτιά για την αποστολή του Perseverance, μετά την επιτυχή πρώτη πτήση ενός μικρού ρομποτικού ελικοπτέρου, του Ingenuity, στον Άρη τη Δευτέρα.
Το όργανο του πειράματος MOXIE (Mars Oxygen In-Situ Resource Utilization Experiment) παρήγαγε το οξυγόνο στον αρειανό κρατήρα Jezero, μέσω μετατροπής του διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας, κάνοντας ένα πρώτο σημαντικό βήμα για την επιτόπια παραγωγή οξυγόνου είτε για πυραυλικά καύσιμα είτε για αναπνεύσιμο αέρα.
Η αραιή ατμόσφαιρα του Άρη διαθέτει απειροελάχιστο οξυγόνο και αποτελείται κατά 96% από διοξείδιο του άνθρακα, συνεπώς θα μπορούσε να σκοτώσει γρήγορα έναν άνθρωπο που θα την ανέπνεε. Το MOXIE, που έχει μέγεθος φρυγανιέρας, απορροφά τον αρειανό τοξικό αέρα και διαχωρίζει -με μία διαδικασία ηλεκτρόλυσης που αναπτύσσει θερμοκρασία περίπου 800 βαθμών Κελσίου- τα μόρια του άνθρακα από εκείνα του οξυγόνου. Στη συνέχεια αποβάλλει τον άχρηστο άνθρακα και κρατά το πολύτιμο οξυγόνο, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
Το πρώτο τεστ παρήγαγε περίπου 5,4 γραμμάρια οξυγόνου, «αρκετά για να κρατήσουν έναν αστροναύτη υγιή για περίπου δέκα λεπτά κανονικής δραστηριότητας», σύμφωνα με τη NASA. Το MOXIE, προς το παρόν, μπορεί να παράγει περίπου δέκα γραμμάρια οξυγόνου την ώρα.
Ασφαλώς, οι πύραυλοι που καίνε υγρό οξυγόνο θα χρειαστούν πολύ μεγαλύτερες ποσότητες για να μπορέσουν να εκτοξευθούν από τον Άρη. Για παράδειγμα, η εκτόξευση τεσσάρων αστροναυτών από τον «κόκκινο» πλανήτη θα απαιτήσει περίπου 7.000 κιλά πυραυλικών καυσίμων και 25.000 κιλά οξυγόνου.
Κάποια μέρα, στο μέλλον, σύμφωνα με τη NASA, μπορεί να σταλούν στον γειτονικό πλανήτη πολύ μεγαλύτερες μονάδες MOXIE, ικανές για μαζική παραγωγή οξυγόνου, πριν φθάσουν εκεί οι πρώτοι άνθρωποι.
Η NASA σχεδιάζει να παράγει οξυγόνο περίπου δέκα φορές στη διάρκεια της αποστολής του εξάτροχου Perseverance (το οποίο έφθασε στον Άρη φέτος στις 18 Φεβρουαρίου με στόχο να αναζητήσει ίχνη ζωής), δοκιμάζοντας να το κάνει σε διαφορετικές ώρες της ημέρας, τοποθεσίες και θερμοκρασίες.
