Παρασκευή, 16 Αυγούστου, 2024

Το σαμποτάζ στο Αεροδρόμιο Ηρακλείου

Η παρουσίαση από κρητικό τηλεοπτικό σταθμό της τελετής που πραγματοποιήθηκε προ ήμερων στο Ηράκλειο, όπως και κάθε χρόνο, προς τιμήν των ηρωικών κομάντο που κατόρθωσαν το 1942 να ανατινάξουν σχεδόν το αεροδρόμιο Ηράκλειου μου έδωσε αφορμή να αναφερθώ δι ολίγων στο γεγονός αυτό που παρόμοιο συναντάς μόνο σε κινηματογραφικές πολεμικές ταινίες και πάλι νομίζεις απίθανο το αποτέλεσμα της δράσης πέντε κομάντο.
Από τα μέσα του 1942 οι σύμμαχοι αντιμετώπιζαν τις σιδερόφραχτες μεραρχίες του στρατάρχη Ρόμελ στη Βόρεια Αφρική και είχαν αποφασίσει να χτυπήσουν τα σημεία ανεφοδιασμού του στην Ελλάδα και ειδικά στην Κρήτη. Για την διενέργεια σαμποτάζ ανέλαβαν άντρες της ειδικής υπηρεσίας S.A.S. – SPECIAL AIR SERVICE (Ειδική Εναέρια Υπηρεσία) που μόνο το καλοκαίρι του 1942 κατέστρεψαν πάνω από 300 γερμανικά αεροπλάνα στο έδαφος στα μετόπισθεν της στρατιάς Ρόμελ.
Με σχεδιασμό αυτής εκτελέσθηκε από τις Ελληνικές αντιστασιακές δυνάμεις η ανατίναξη της γέφυρας Γοργοποτάμου την 25-11-1942. Μια ομάδα τολμηρών και ικανών μελών της S.A.S. ανέλαβε την διενέργεια σαμποτάζ στο αεροδρόμιο Ηράκλειου.
Με διοικητή τον Γάλλο ταγματάρχη George Berge τον Άγγλο λόρδο George Jellico (ο θρυλικός Τζέλικο) τον υπολοχαγό Κωστή Πετράκη από τη Μεσσαρά, τον Γαλλοκαναδό επιλοχία Pierre Leostik και τον Γάλλο δεκανέα Jack Sibazd. Στις 4 Ιουνίου του 1942 παρελήφθησαν από το Ελληνικό υποβρύχιο Τρίτων με κυβερνήτη τον Επ. Κοντογιάννη και κατά τον πλου άνοιξαν τον απόρρητο φάκελο που έδιδε οδηγίες για το σαμποτάζ στο Ηράκλειο. Στον φάκελο συμπεριλαμβανόταν τα σχέδια του αεροδρομίου, χώροι στάθμευσης αεροπλάνων, αποθηκών καυσίμων, πυρομαχικών, φρουρές, σκοπιές κλπ έργο των Άγγλων κατασκόπων που είχαν δουλέψει με ντόπιους συνεργάτες. Το υποβρύχιο αποβίβασε την ομάδα ανατολικότερα του Καρτερού Ηράκλειου απ’ οπού τα μέλη της ξεκίνησαν με πλήρη φόρτο πολεμοφοδίων και εκρηκτικών τη νυχτερινή πορεία τους.
Φθάνοντας στην καθορισμένη ώρα στα όρια του αεροδρομίου την νύχτα της 13/14 Ιουνίου εξουδετέρωσαν με στιλέτα και αθόρυβα πιστολιά τους φρουρούς στην νοτιά και ανατολική πλευρά, τον τηλεφωνητή, τον φρουρό στον πύργο ελέγχου και άλλους δυο αγγελιοφόρους σε όχημα.
Σε απίστευτα μικρό χρόνο κολλήσαν τις ωρολογιακές βεντούζες στα βομβαρδιστικά αεροπλάνα, σε αποθήκες πολεμοφοδίων και καυσίμων και σε μια ντάνα από βόμβες με χρόνο έκρηξης στις 2 τα ξημερώματα.
Λίγα λεπτά πριν τελειώσουν σήμανε συναγερμός αλλά κατάφεραν και διέφυγαν. Η καταστροφή ήταν βιβλική. Εικοσιένα από τα τριάντα οκτώ αεροπλάνα όπου είχαν κολλήσει “βεντούζες” ανατινάχθηκαν μαζί με καύσιμα, πυρομαχικά, άλλα εφόδια και η νύχτα είχε γίνει μέρα.
Μέσα στη φασαρία πήραν λάθος δρόμο αλλά βοηθήθηκαν από γυναίκες της περιοχής την επόμενη, που κατάλαβαν ποιοι ήταν, γιατί ήδη η καταστροφή είχε γίνει γνωστή. Οργανωμένοι στην αντίσταση Κρητικοί τους βοήθησαν να τραβήξουν προς τις νότιες ακτές για να βρουν μέσο αναχώρησης. Κατέφυγαν στα Βασιλικά Ανώγεια όπου περικυκλωθήκαν από γερμανικές δυνάμεις.
Οι Γερμανοί συνέλαβαν τους κομάντος αλλά ο ηρωικός ενωμοτάρχης Βασίλης Δραμουντάνης σκοτώνοντας τους δυο χείριστες πολυβόλου κατάφερε να τους ελευθερώσει με τραυματισμένο στο χέρι τον Μπερζέ και τον Λοστίκ να γίνεται κόσκινό από τρεις ταινίες γερμανικών οπλοπολυβόλων. Οι υπόλοιποι τέσσερις καταδρομείς με δυο χειροβομβίδες ο καθένας και μια σφαίρα ρεζέρβα για τον εαυτό τους διέφυγαν από τον γερμανικό κλοιό.
Οι κάτοικοι του χωρίου κήδεψαν με τιμές τον Λεοστίκ, το δεκαοκτάχρονο μοναχοπαίδι που είχε καταταγεί εθελοντής δηλώνοντας μεγαλύτερη ηλικία. Ο αρχηγός της γερμανικής αντικατασκοπίας Χάρτμαν διέταξε την εκτέλεση πενήντα πατριωτών το πρωί της 14ης Ιουνίου στο Γάζι για να αναγκάσει τους πολίτες να καταδώσουν τους σαμποτέρ.
Έτσι ο Μπερζέ και ο Σιμπάρ συνελήφθησαν και σταλθήκαν σε στρατόπεδό στη Γερμανία. Ο Σιμπάρ δραπέτευσε και έφτασε στην Αγγλία ενώ ο Μπερζέ, μετά τον πόλεμό, έφθασε στον βαθμό του Στρατάρχη σαν ένας από τους πλέον τιμημένους Γάλλους αγωνιστές. Ο Τζέλικο με τον Πετράκη και άλλους αντάρτες έφυγαν το βράδυ της 23ης Ιουλίου 1942 στην Αίγυπτο. Καταδρομείς της S.A.S. πραγματοποίησαν επίσης σαμποτάζ στο αεροδρόμιο Καστελιού Πεδιάδος, στις αποθήκες καυσίμων του χωρίου Πεζά και άλλου.

(Σημ.: Στοιχεία για τα παραπάνω ελήφθησαν από το θαυμάσιο σύγγραμμά του αλησμόνητου φίλου Μάρκου Πολιουδάκη “Η εθνική αντίσταση και η γερμανική κατοχή στην Κρήτη”).


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Ειδήσεις

Χρήσιμα