Τα Κρητικά τα χώματα
όπου και να τα σκάψεις,
αίμα παλικαριών θα βρεις
κόκκαλα θα ξεθάψεις…
Αιώνες τώρα ο Κρητικός με το Σταυρό και το τουφέκι στο χέρι, πορεύεται και γράφει την Ιστορία του πολύπαθου νησιού του.
Στέκεται για λίγο, μετρά τις πληγές του και ξεκινά ξανά για ίδιους κι απαράλλακτους αγώνες και θυσίες, με ένα και μοναδικό όνειρο την Ελευθερία του τόπου!
Αυτόν τον τόπο αγάπησε παθητικά και τον υπερασπίστηκε πάντα με τη ζωή του.
Ένα σημαντικό κεφάλαιο της Κρητικής Ιστορίας το πιο ζωντανό ίσως, επειδή είναι και το πιο πρόσφατο, αποτελεί η Κατοχή και η Αντίσταση κατά των Γερμανών εισβολέων.
Έχω στα χέρια μου το τελευταίο πόνημα του σεμνού και ακάματου εργάτη του πνεύματος Δρ Ευτύχιου Ι. Λαμπουσάκη, που τιμά πάντοτε το αγαπημένο του Σέλινο και βρήκε την ευκαιρία να κάνει «ένα μνημόσυνο τιμής και ευγνωμοσύνης σ’ εκείνους που έχασαν τη ζωή τους στους αγώνες κατά του κατακτητή την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής».
Καθώς ο ίδιος αναφέρει στα προλεγόμενα του βιβλίου του.
Γιατρός στο επάγγελμα, όμως δεν παύει να ασχολείται επιτυχώς, με ιστορικά και όχι μόνο θέματα και έχει εκδώσει μέχρι σήμερα μια σειρά από έργα, όπως:
1. Η Ιατρική περίθαλψη στην Επαρχία Σελίνου. Τα πρώτα πενήντα χρόνια από την τουρκική απελευθέρωση (1900-1950) – Χανιά 2013
2. Επαρχία Σελίνου (Γεωγραφία – Ιστορία – Οικονομία) – Χανιά 2017
3. Τα Ασκληπιεία της Κρήτης – Χανιά 2019
4. Η οικογένεια Λαμπουσάκηδων – Χανιά 2020
Με το τελευταίο του έργο επιχειρεί μια διεισδυτική ματιά στα γεγονότα της κατοχής και της Αντίστασης, αποφεύγοντας επιμελώς να αναφέρει ονόματα αγωνιστών που πολέμησαν τον κατακτητή, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Μνημονεύονται μόνο οι νεκροί και οι τραυματίες.
Εντύπωση προκαλεί η λεπτομερής εξιστόρηση των γεγονότων και η προσπάθεια να εκθέσει με ημερομηνίες, αριθμούς και ονόματα, όσα συνέβησαν τις σκοτεινές εκείνες ημέρες που ο φόβος και η σκλαβιά είχαν απλώσει τα φτερά τους και σκέπαζαν τον τόπο.
Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα δείχνει το αληθές του γράφοντος, από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου:
«Μόλις οι Γερμανοί φθάνουν στη γέφυρα της Αγριμοκεφάλας, οι δικοί μας τους πυροβολούν. Αστραπιαία οι Γερμανοί στρατιώτες σταμάτησαν την πορεία τους και τρέχοντας απλώθηκαν στη γύρω περιοχή.
Αφού τοποθέτησαν τα πυροβόλα τους σε κατάλληλες θέσεις, απάντησαν με καταιγιστικά πυρά κατά των οπλισμένων χωρικών που είχαν ταμπουρωθεί στους γύρω λόφους.
Η μάχη που διεξήχθη στη ρεματιά της Αγριμοκεφάλας στα Μεσαύλια, τοποθεσία που απέχει τρία χιλιόμετρα βορειότερα των Φλωρίων ήταν πολύ σκληρή με πολλούς νεκρούς, τραυματίες και αιχμαλώτους Γερμανούς.
Το σημαντικότερο όμως και άξιο μνείας είναι το γεγονός ότι τις απογευματινές ώρες η πάλη μεταξύ των Γερμανών στρατιωτών και των χωρικών έγινε σώμα με σώμα, χωρίς τη χρήση όπλων, που θύμιζε ομηρικές μονομαχίες· το συγκλονιστικότερο δε ήταν η παράδοση πάνοπλων Γερμανών στρατιωτών σε σχεδόν άοπλους πολίτες, που μάχονταν για την ελευθερία και για τα σπίτια τους…»
Εντύπωση προκαλεί επίσης το πλούσιο φωτογραφικό υλικό τόσο προσώπων όσο και σημαντικών εγγράφων, που εκδόθηκαν από τις αρχές κατοχής.
Ο θεσμός της υποχρεωτικής εργασίας (αγγαρείες) υπήρξε βασικό στοιχείο της κατοχικής πολιτικής στην Κρήτη.
Αψευδείς μάρτυρες τα έγγραφα που διασώθηκαν:
«Διάταξις περί υποχρεωτικής εργασίας του πληθυσμού της Κρήτης» (13-2-1943).
«1. Όλοι οι δι’ εργασίαν ικανοί κάτοικοι της Κρήτης υποχρεούνται εις υποχρεωτικήν εργασίαν και διάθεσιν ζώων εις τας Αρχάς Κατοχής. Η πρόσκλησις αυτών θα γίνεται υπό της υπηρεσίας Αρχών Κατοχής, Δημάρχου ή Προέδρου Κοινοτήτων.
2. Άπασαι αι Κοινότητες υποχρεούνται κατόπιν ειδοποιήσεων να διαθέτουν ένα καθορισμένο αριθμό εργατικών χειρών και ζώων.
3. Όλοι οι εργολάβοι υποχρεούνται να εκτελούν τα εις αυτούς διατασσόμενα έργα.
4. Δεν επιτρέπεται εις ουδένα εργάτην να εγκαταλείψει την θέσιν του ή να παραιτηθεί της εργασίας, άνευ εγκρίσεως της υπηρεσίας εις ην εργάζεται».
Ο συγγραφέας φαίνεται να διέθεσε χρόνο και κόπο, για τη συλλογή, ταξινόμηση και παρουσίαση ενός τόσο εκτεταμένου υλικού.
Λέγεται πως η πραγματική Ιστορία γράφεται 50 τουλάχιστον χρόνια μετά τα γεγονότα και ο κ. Λαμπουσάκης φαίνεται πως διάλεξε σωστά το χρόνο, για να ασχοληθεί με τα γεγονότα της Κατοχής…
