1943: Oλη η Ελλάδα η πατρίδα μας αντιμετωπίζει τη γερμανική λαίλαπα, ο ελληνικός λαός στο κάλεσμα της ιστορίας του αντιστέκεται στους κατακτητές.
Σ’ αυτό το λαό ο εθνικός του ποιητής του έχει αφήσει γραφή “οι Μαραθώνες μάθετε – γεννούν τους Παρθενώνες” δεν έμεινε Έλληνας να μην σκέφτεται την απελευθέρωση της πατρίδας μας και η απελευθέρωση έρχεται με την αντίσταση στη γερμανική κατοχή. Την αρετή αυτή της φιλοπατρίας και της δικαιοσύνης οι Γερμανοί την αντιμετώπισαν με τις εκτελέσεις νέων, γερόντων, γυναικών και παιδιών. Τότε ήλθε η ώρα που οι Έλληνες βροντοφώναξαν σε όλο τον κόσμο “εμείς εμάθαμε τον κόσμο πως να ζει, τώρα θα τον μάθουμε πως να πεθαίνει”. Στις φυλακές Αγιάς Χανίων σύμφωνα με τον Ν. Καζαντζάκη (βλ. “Εκθεσις της Κεντρικής Επιτροπής Διαπιστώσεως Ωμοτήτων εν Κρήτη” σελ. 39-40) εκτέλεσαν πάνω από 1000 Ελληνες πατριώτες χωρίς να κουραστεί η μαύρη τους ψυχή για το άδικο των πράξεών τους. Οι ποιητές διαλάλησαν τον φλογερό πατριωτισμό των εκτελεσθέντων.
Τρόπος εκτελέσεως
Οι εκτελέσεις αυτές της Αγιάς γινόταν σ’ ένα σημείο που βρισκόταν κοντά στη Βορειοδυτική γωνία του μεγάλου περιβόλου των. Εκεί υπήρχε ένας στύλος όπου προσδένονται κάθε μελλοθάνατος. Οι άλλοι – επειδή συχνά στο εκτελεστικό απόσπασμα εστέλλοντο κατά ομάδες ήσαν υποχρεωμένοι να περιμένουν την σειράν των και να παραστέκουν μάρτυρες της τύχης του συνανθρώπου των, που μερικές φορές ετύχαινε να είναι πατέρας, γυιός, αδελφός, συνηθέστατα δε ή συγγενής ή φίλος των. Για να κάμουν το μαρτύριο των μελλοθανάτων μεγαλύτερο, οι Γερμανοί τους έδεναν οπισθάγκωνα και τους υποχρέωναν να σκύβουν και να ακουμπούν τα κεφάλια των σ’ ένα τοίχο που βρισκόταν μπροστά των, από τον οποίον το σώμα των απείχεν ένα μέτρο. Σ’ αυτό το άρκετά βασανιστικό σκύψιμο περίμεναν τη σειρά των για τις χώρες του θανάτου και άκουγαν την υστάτη κραυγή του εκτελουμένου, τις ομοβροντίες του αποσπάσματος και τον ξηρό κρότο της χαριστικής βολής. Πρέπει να σημειωθεί ότι μόλις το θύμα δενόταν στο στύλο, ο επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος του εκαρφίτσωνε στο στήθος και ακριβώς στο μέρος της καρδιάς ένα χαρτάκι για να βλέπουν πού θα σκοπεύουν οι στρατιώται.
Γενάρης 27 του 1943, εξόρμηση Γερμανών στο χωριό μας, Κάμποι Κυδωνίας, ημέρα Τετάρτη πρωί πρωί και άρχισαν μεγάλη έρευνα σε κάθε σπίτι, έψαχναν για όπλα ή οτιδήποτε μπορούσε να δείχνει αντίσταση εναντίον της γερμανικής κατοχής. Στη γειτονιά Τσακίστρα συλλαμβάνουν τον Κατσουλάκη Φανούριο του Κωνσταντίνου, γεννηθείς το 1923, ετών 20, τον Κατάκη Γεώργιο του Ιωάννου, γεννηθείς το 1899, ετών 44 και τον Τσιχλάκη Σπυρίδωνα του Γεωργίου, γεννηθείς 1899, ετών 44 με τις ίδιες κατηγορίες, κάτοχοι παλαιών κυνηγετικών όπλων. Τους μετέφεραν στις φυλακές της Αγιάς, εκεί έμειναν 44 ημέρες και τα βασανιστήρια τους δεν μπορούν εύκολα να περιγραφούν. Οι δύο πρώτοι εκτελέστηκαν στις 13 Μαρτίου 1943, ο δε Τσιχλάκης Σπυρίδωνας μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο Ματχάουζεν της Γερμανίας όπου απανθρακώθηκε το Δεκέμβριο του 1943.
Απόβραδο Παρασκευή 12 Μαρτίου 1943. Στην εσπερινή ώρα ειδοποιούσαν ποιοί θα εκτελεστούν το πρωί. Η σημερινή ειδοποίηση έλεγε: Κατσουλάκης Φανούριος του Κωνσταντίνου ετών 20 από Κάμπους Κυδωνίας και Κατάκης Γεώργιος του Ιωάννου ετών 44 από Κάμπους Κυδωνίας θα εκτελεστούν το πρωί 13 Μαρτίου 1943.
Ο Φανούριος τα τελευταία του λόγια τα άφησε στο χαρτί γραμμένα.
Το γράμμα… Κατσουλάκης Φανούριος
Αγαπητοί μου συγγενείς χάνομαι και δεν με νοιάζει για τη ζωή μου παρά για τις γυναίκες που μένουν στο σπίτι να προστατεύετε, και δεν με νοιάζει που με σκοτώνουνε αλλά λυπούμαι πολύ που σας περίπαιζα και λέγαμε πως είχαμε μέσον και σας δίνανε το λόγο τους. Για δες καιρό που διάλεξε ο χάρος να με πάρει. Που ανοίγουν τα κλαδιά και βγάζει η γη χορτάρι. Σας φιλώ και σας αποχαιρετώ. Γεώργιος Κατ.
Ο Φανούριος μας, ο εικοσάχρονος νέος, δεν τον νοιάζει που θα χαθεί, δεν τον νοιάζει για τη ζωή του, δεν τον νοιάζει που τον σκοτώνουν, αλλά τον νοιάζει για τις γυναίκες, τις αδελφές του που μένουν απροστάτευες και παραγγέλνει ιερή παρακαταθήκη να τις προστατεύουν, η Αντιγόνη που δεν την ενδιαφέρει η ζωή της την ενδιαφέρει μόνο να μην προσβληθεί ο αδερφός της. Η ελληνικής ψυχή παραμένει η ίδια. Δεν τον νοιάζει που θα τον σκοτώσουν για την πατρίδα, λυπάται πολύ που κάποιος έδωσε το λόγο του και δεν τον κράτησε. Ο Φανούριος την πατρίδα του την ήθελε ελεύθερη και υπερήφανη. Και στο τέλος τη θυσία για την πατρίδα του Αθανασίου Διάκου. Συναπάντημα με τις ριπές που θα λάβει το κορμί τους το πρωί. Μας αποχαιρετά γράφοντας και το όνομα του συγγενή και γείτονά του Γεωργίου Κατάκη.
Βαθειά συκγινημένη ασπάζομαι το μικρό αυτό γράμμα – Ευαγγέλιο, κοινωνώ με τα λόγια του. Στις πληγές Σας το δάκρυ μου.
Tελευταίες σκέψεις προς τους εκτελεστές
όταν κολλούσαν το χαρτάκι
στο μέρος της καρδιάς για στόχο
Με τις πράξεις σας αυτές το ανθρώπινο γένος προσβάλλετε
για τον αφανισμό των Ελλήνων μη σκέφτεστε
των Ελλήνων το πνεύμα παντοτινά θα ζει
θα τραγουδιέται δοξασμένο και θα υμνεί
τις πανανθρώπινες αξίες τις ιερές
εις του Ομήρου τις ωδές
και η μορφή των Ελλήνων θα ζει
στου Πραξιτέλη τον Ερμή.
Εσύ ψυχή μου ανέβα στα ψηλά
εκεί που έχεις γεννηθεί, εκεί θα βρεις μια πλαγιά που τ’ άνθη
οι αναστεναγμοί τα έχουν γερμένα
το δρόμο αυτό ακολούθησε, εκει θα βρεις τη μάνα μου εμένα
και πες της οτι την τελευταία μου στιγμή
θα φύγει της σκλαβιάς η μύρια πίκρα
θα μείνει μόνο να αισθανθώ το γάλα που με βύζαξε τη γλύκα.
Για τον αγωνιστή πατέρα μου ένα μονάχα νιώθω
ότι παράμεινα ο γιός του.
