« Στην πραγματικότητα, η πίστη δεν πηγάζει από το θαύμα αλλά το θαύμα από την πίστη»
Φ. Ντοστογέφσκι
O ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας ειναι ένα θαύμα από εκείνα που ξέρουν πως να ειναι αιώνια ,που ξέρουν πως να πολλαπλασιάζουν και να ορίζουν την ύπαρξη τους μέσα στο χρόνο και στο χώρο. Λίγο μπορουν να την βλάψουν οι άνθρωποι απλά γιατί δεν μπορείς ποτέ να βλάψεις μια ιδέα, μια ιδεολογία. Η αιώνια παρουσία της δεν είναι μόνο φυσική, το μεγαλείο της υπάρχει στη ζωή του κάθε χριστιανού, η ιδέα της είναι χαραγμένη στις μνήμες που συνοδεύουν τον Ελληνισμό και αντηχεί στα πέρατα της Γης. Το σημείο που βρίσκεται η Αγία Σοφία είναι ένα σημείο που είχαν επιλέξει να χτίσουν ναούς , αιώνες πριν από τους βυζαντινούς.
Ο πρώτος ναός της Αγίας Σοφίας θεμελιώθηκε από το μεγάλο Κωνσταντίνο το 330 μ.χ. οταν ονόμασε τη μετέπειτα Κωνσταντινούπολη πρωτεύουσα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η ανέγερση του ναού ολοκληρώθηκε από το γιο του Κωνστάντιο και τα εγκαίνια έγιναν στις 15 Φεβρουαρίου του 360. Κατά την εποχή του Αρκάδιου, το 404, η πρώτη Αγία Σοφία πυρπολείται και θα κτισθεί εκ νέου από τον Θεοδόσιο Β. Τα εγκαίνια θα γίνουν στις 10 Οκτωβρίου του 415, όμως ο ναός θα πυρποληθεί και πάλι το 532, κατά τη στάση του Νίκα. Έτσι ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α αποφασίζει να κατασκευάσει την εκκλησία από την αρχή, στον ίδιο χώρο, αλλά πολύ πιο επιβλητική, για να δεσπόζει στη Βασιλεύουσα. Τα θεμέλια αυτού του μεγαλοπρεπή ναού θα μπουν στις 23 Φεβρουαρίου του 532, με σχέδια που εκπόνησαν οι αρχιτέκτονες Ανθέμιος Τραλλιανός και Ισίδωρο ο Μιλήσιος. Για την ολοκλήρωση του κολοσσιαίου έργου δούλεψαν αδιάκοπα επί 6 χρόνια 10.000 τεχνίτες, ενώ ξοδεύτηκαν 320.000 λίρες ( περίπου120.000.000 ευρώ ). Από τον υπόλοιπο κόσμο προσφέρθηκαν τα πολύτιμα πετράδια, ο χρυσός, το ασήμι και το ελεφαντόδοντο, για τη διακόσμηση του εσωτερικού. Τα εγκαίνια έγιναν στις 27 Δεκεμβρίου του 537 από τον Ιουστινιανό, ο οποίος βλέποντας την υπεροχή της Αγίας Σοφίας έναντι του ξακουστού ναού του Σολομώντα, αναφωνεί, « Δόξα των Θεώ το καταξιωσάντι με τελέσαι τοιούτον έργον. Νενίκηκά σε Σολομών ».
Για χίλια και πλέον χρόνια (537-1453), η Αγία Σοφία θα αποτελέσει το κέντρο της ορθοδοξίας και του Ελληνισμού. Εκεί ο λαός θα γιορτάσει τους θριάμβους, θα θρηνήσει τις συμφορές και θα αποθεώσει τους νέους αυτοκράτορες. Η τελευταία λειτουργία τελέστηκε στις 29 Μαΐου του 1453. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΙΑ Παλαιολόγος αφού προσευχήθηκε μαζί με το λαό και ζήτησε συγνώμη για λάθη που πιθανόν έκανε, έφυγε για τα τείχη, όπου έπεσε μαχόμενος. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, η Αγία Σοφία έγινε τζαμί από τον Μωάμεθ Β τον πορθητή και μετά την Μικρασιατική καταστροφή και την επικράτηση του Κεμάλ Ατατούρκ, του ιδρυτή του σύγχρονου Τουρκικού Κράτους μετατράπηκε σε μουσείο με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου που ελήφθη στις 24 Νοεμβρίου του 1934.
Η Αγία Σοφία ως μουσείο άνοιξε τις πύλες της την 1η Φεβρουαρίου του 1935 και στις 6 Δεκεμβρίου του 1985 ανακηρύχθηκε απο την UNESCO Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Στις 10 Ιουλίου του 2020, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταπίγ Ερντογάν υπέγραψε διάταγμα με το οποίο η Αγία Σοφία θα μετατραπεί και πάλι σε τζαμί, το οποίο θα ειναι ανοιχτό σε όλους τους μουσουλμάνους, τους χριστιανούς και τους ξένους , όπως δήλωσε. Το πράσινο φως είχε δώσει νωρίτερα με απόφαση του το Συμβούλιο Επικράτειας, το κορυφαίο διοικητικό δικαστήριο της Τουρκίας, ακυρώνοντας το προεδρικό διάταγμα του Κεμάλ Ατατούρκ.
Η Αγία Σοφία λοιπόν έχει ήδη νικήσει,γιατί τα θαύματα δεν αλώνονται, ούτε τα ιδανικά, ούτε τα σύμβολα, αλλά ούτε και ο Ελληνισμός.
