Το θεσμικό-χωροταξικό πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης

Αξιότιμε κύριε υπουργέ,
η αλλαγή του θεσμικού-χωροταξικού πλαισίου της τοπικής αυτοδιοίκησης, που προωθείτε, είναι αναγκαία και επιτακτική όσο ποτέ, καθώς σοβαρά θέματα λειτουργικότητας σκόπιμα παραμερίστηκαν κατά την υλοποίηση του σχεδίου Καλλικράτης.
Επειτα από εφτά χρόνια είναι φανερό πως ο σχεδιασμός του Καλλικράτη, επί της ουσίας όχι μόνο ήταν ανοργάνωτος, αλλά λόγω μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων συρρίκνωσε και αλλοίωσε, εν πολλοίς περιοχές με ιδιαίτερο γεωγραφικό, αναπτυξιακό και ιστορικό αντίκτυπο.
Μεγάλο παράδειγμα, οι Μαρτυρικές πόλεις και τα χωριά της Ελλάδας, που πλήρωσαν βαρύ το τίμημα της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της εθνικής ανεξαρτησίας, αφανίστηκαν όμως από τον αυτοδιοικητικό χάρτη της χώρας. Η πολιτεία δεν ανταπόδωσε το ηθικό της χρέος σε αυτούς τους τόπους, που ευρέως είναι ιστορικά γνωστές σε ολόκληρο τον κόσμο.
Κυριάρχησε σκόπιμα από την τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών και τον τότε Υπουργό κ. Ραγκούση η εξυπηρέτηση μικροπολιτικών συμφερόντων, αγνοώντας παντελώς περιοχές με ιδιαίτερο ιστορικό συμβολισμό.
Την ίδια στιγμή συχνά γίνεται λόγος για τη διεκδίκηση των Γερμανικών αποζημιώσεων και οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, χωρίς όμως να κατανοηθεί πως το ουσιαστικότερο διαπραγματευτικό εργαλείο που διαθέτουμε στην εθνική αυτή υπόθεση, δεν είναι άλλη από την διατήρηση της ιστορικής μας μνήμης, άρα την ουσιαστική ύπαρξη των μαρτυρικών μας πόλεων και χωριών.
Πριν εφτά χρόνια για αυτούς τους λόγους απευθυνθήκαμε στη τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, εκθέτοντας αυτά τα επιχειρήματα, το αποτέλεσμα γνωστό και σε πολλές μαρτυρικές πόλεις και χωρία της χώρας μας δυστυχώς σήμερα φανερό.
Στην περίπτωση της Μαρτυρικής Καντάνου που είχα την τιμή να είμαι δήμαρχος, την περίοδο 2007-2011, υπήρχε η διαβεβαίωση του κ. Ραγκούση και κυβερνητικών τοπικών βουλευτών του νομού μας τότε, πως οι υπηρεσίες δεν θα έκλειναν στην Κάντανο, εφτά χρόνια όμως μετά, η μια υπηρεσία μετά την άλλη κλείνουν.
Και τα ερωτήματα είναι απλά, αξίζει στην Κάντανο, όπως και σε κάθε μαρτυρικό τόπο στην χώρα μας τέτοια αντιμετώπιση;
Αυτή είναι η ιστορική συμβολή της πολιτείας σε τόπους θυσίας και ιστορίας;
Είναι τόσο μεγάλο το οικονομικό κόστος στον εθνικό προϋπολογισμό που καθιστά αναγκαίο το κλείσιμο υπηρεσιών στις μαρτυρικές περιοχές;
Πραγματικά, το αποτέλεσμα είναι αποκαρδιωτικό, αδικεί και την ιστορική σημασία και τους ανθρώπους του τόπου μας, μα πιο πολύ τους λιγοστούς επιζήσαντες των γερμανικών θηριωδιών.
Η διατήρηση της ιστορικής μνήμης των μαρτυρικών μας πόλεων και χωριών, είναι αναγκαία παρά ποτέ, αν και αντιπροσωπεύουν ένα μικρό κομμάτι της ιστορίας της Ελλάδος, τα διδάγματα τους σήμερα, είναι επίκαιρα παρά ποτέ. Διότι αποτελούν ζωντανά μουσεία θυσίας και ιστορίας της πατρίδας μας.
Η διατήρηση της ιστορικής μνήμης καθώς και η ανάδειξη αυτής. μπορεί να αποτελέσει ένα αναπτυξιακό εργαλείο, ενισχύοντας την τοπική οικονομία και πιο πολύ ένα μέσο να παραμείνουν οι νέοι στην ενδοχώρα.
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
πέραν της περίπτωσης των Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών της Ελλάδας, δεν μπορεί να μην γίνει αναφορά και στο ζήτημα της χρηματοδότησης και της οικονομικής αυτοτέλειας των δήμων.
Είναι γεγονός πως η ενοποίηση των δήμων αντικειμενικά αποσκοπούσε και στην συγχώνευση οικονομικών χρεών, έχοντας ως αποτέλεσμα να μην προβλεφθεί η εξυγίανση καθώς και η δυνατότητα οικονομικού αναπτυξιακού σχεδιασμού των νέων δήμων.
Αλλωστε η έλλειψη πόρων καθιστά αδύνατο τον αναπτυξιακό σχεδιασμό, πόσο μάλλον το οικονομικό νοικοκύρεμα κάθε δήμου.
Επιπλέον η υποστελέχωση βασικών υπηρεσιών όπως π.χ. (Οικονομική, τεχνική) που είναι βασικό εργαλείο ανάπτυξης και συντονισμού κάθε δήμου, φέρνει σε δύσκολη θέση κάθε δημοτική αρχή, πόσο μάλλον σε μικρούς δήμους, που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να καλύψουν τις ανάγκες τους και ο σχεδιασμός είναι πολύ δύσκολος.
Η κατάργηση της Τ.Υ.Δ.Κ. βασικό εργαλείο εκπόνησης τεχνικών μελετών, συνετέλεσε στο γεγονός σήμερα να μην εκτελούνται σημαντικά έργα τοπικής ανάπτυξης λόγω έλλειψης μελετών.
Ως εκ τούτου αντιλαμβάνομαι, όπως αντιλαμβάνεται και κάθε πολίτης της χώρας μας, πως η οικονομικές συνθήκες είναι δύσκολες, η τοπική αυτοδιοίκηση όμως, ανέκαθεν ήταν ο στυλοβάτης της ανάπτυξης και της ευημερίας προς όφελος της καλυτέρευσης της καθημερινότητας των πολιτών.
Η αλλαγή του  χωροταξικού σχεδιασμού είναι επιβεβλημένη, οι δήμοι όπως αυτοί διαμορφώθηκαν με το σχέδιο Καλλικράτης δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών καθώς σε πολλές περιπτώσεις και ιδιαίτερα σε ορεινούς απομακρυσμένους δήμους, η εξυπηρέτηση του δημότη από τις υπηρεσίες του δήμου του, καθίσταται δύσκολη.
Επιπροσθέτως, είναι φανερό πως σε ένα δήμο που η έδρα του, η μέρος της περιοχής του έχει έντονο τουριστικό αναπτυξιακό ενδιαφέρον, ουσιαστικά εκτοπίζει σε δεύτερη μοίρα την ενδοχώρα μη δίνοντας αναπτυξιακές προοπτικές.
Ως πρώην δήμαρχος, όπως και κάθε αιρετός πιστεύω, που έχει υπηρετήσει την “δημοκρατία της αυτοδιοίκησης”, αντιλαμβάνομαι πως ο Καλλικράτης απέτυχε να υπηρετήσει τον πολίτη και να ενισχύσει τις δυνατότητες τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η αλλαγή του χωροταξικού σχεδιασμού σε συνδυασμό, με την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης, είναι βέβαιο πως μπορεί να συντελέσει αποφασιστικά και ουσιαστικά στην ανάπτυξη, την ευημερία και την πρόοδο, της κοινωνίας και της χώρας μας συνολικά.
Σας καλώ να σταθείτε αρωγός στην προσπάθεια για μια αυτοδιοίκηση που θα είναι πρωταγωνιστής και όχι παρατηρητής των γεγονότων, που θα εξυπηρετεί ουσιαστικά τον πολίτη και την καθημερινότητα του.
Με εξαιρετική τιμή και σεβασμό στο πρόσωπό σας
Ευτύχιος Δασκαλάκης
πρώην Δήμαρχος Καντάνου
πρώην Πρόεδρος Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων & Χωριών Ελλάδος
(περιόδου 1940-1945)