Το Τριώδιο ως ταυτότητα συγκεκριμένης λειτουργικής και εκκλησιαστικής περιόδου κακοποιείται βάναυσα από τότε που ο καρνάβαλος μπήκε στην πατρίδα μας ως κατακτητής των εορτών.
Είναι γνωστό ότι το ξεκίνημα του καρναβαλικών εκδηλώσεων ταυτίζεται με το άνοιγμα του Τριωδίου και κορυφώνεται με τις δύο τελευταίες Κυριακές των Απόκρεω και της Τυρινής.
Διευκρινίζουμε απαρχής ότι δεν καταδικάζουμε τον εορταστικό χαρακτήρα των καρναβαλικών εκδηλώσεων και μάλιστα το μέρος που επηρεάζει την οικονομία της χώρας και συμβάλλει λιγότερο ή περισσότερο στην ανάπτυξη του πολιτισμού. Καταννοούμε ότι χιλιάδες άνθρωποι απασχολούνται στην προετοιμασία των καρναβαλικών εκδηλώσεων που χωρίς αυτές θα ήταν άνεργοι, με ό,τι σημαίνει ανεργία σε μια κοινωνία γενικότερα και την πατρίδα μας.
Γνωρίζουμε επίσης ότι «βίος ανεόρταστος μακράν οδός απανδόχευτος» και επομένως κρίνεται επιτακτικό και αναγκαίο να προσφέρουμε στη ζωή και στην κοινωνία διασκέδαση και χαρά, καθόσον πολλοί άνθρωποι δεν έχουν αφ’ εαυτών τη δυνατότητα να οργανώνουν και να πραγματοποιούν έστω και μικρές οικογενειακές εκδηλώσεις.
Βέβαια δεν κρύβουμε τις επιφυλάξεις μας για το κατά πόσον οι εορταστικές εκδηλώσεις λειτουργούν στα πλαίσια του ήθους που επικρατεί στην πατρίδα μας και κατά πόσον μ’ αυτές προάγεται ο πολιτισμός του τόπου και αν ακόμα υπάρχει κίνητρο σε αυτές ηθικής τροφοδότησης κυρίως των νέων που εργάζονται και μετέχουν σε αυτές τις εκδηλώσεις.
Υπενθυμίζουμε ότι στην παράδοσή μας την ελληνική και την ορθόδοξη έχουμε την ονομαστική εορτή, που είναι εορτή της οικογένειας και μερικές φορές και ευρύτερα της τοπικής κοινωνίας.
Την ημέρα που τιμάται η μνήμη του Αγίου του οποίου φέρουμε το όνομα γιορτάζουμε τον Άγιο και τον εαυτό μας. Γιατί το όνομα ταυτίζεται με την ύπαρξη, δηλαδή με τη βάφτισή μας, που παίρνουμε το όνομα ενός Αγίου, ταυτιζόμαστε με αυτόν τον Άγιο, τον αποδεχόμαστε όπως δεχόμαστε και το όνομά του. Άρα η εορτή του Αγίου είναι και δική μας εορτή.
Οι γονείς ετοιμάζουν την εορτή πρωτίστως με τη συμμετοχή τους στη λειτουργία του Αγίου με την καθιερωμένη προσφορά στη θεία λειτουργία και πολύ συχνά και με αρτοπλασία.
Πρώτες ευχές από τον λειτουργό ιερέα και ύστερα και από το εκκλησίασμα. Η αποδοχή των ευχών σημαίνει το αυτονόητο δηλαδή την βραδινή διασκέδαση στο σπίτι του εορτάζοντος.
Όλοι οι γείτονες, γνωστοί και φίλοι από κοντά και από μακριά μαζεύονται, ανταλλάσσουν ευχές, προσφέρονται καλοχερίδια (κεράσματα που οι νοικοκυρές τα παρασκεύασαν οι ίδιες με τα χέρια τους ή τα παρήγαγαν μαζί με άλλα σπαρτά στα κτήματά τους) και ακολουθούν τραγούδια και χοροί μερικές φορές μέχρι πρωΐας.
Όλα αυτά ανέξοδα, όλα ήταν παραγωγή δική τους και δική τους χαρά.
Έχουμε ιερές αναμνήσεις εκείνων των ευλογημένων εορτών και θυμούμαστε τους λουκουμάδες της Μιχαλάκαινας, με σιτάλευρο και ψημένους με ελαιόλαδο και σιροπιασμένους με πετιμέζι. Το ίδιο θυμούμαστε το ζηλοκούμπι (τυρί σπιτικό) της Ζαχαράκαινας, τις αλατσολιές της Αριστείδαινας, τους λαγούς και το τσιγαριαστό του Λουβιτοβασίλη, καθώς και το παλαιό κρασί μαρουβά του αστυφύλακα.
Διασκέδαση, πανηγύρι, κέφι και χαρά, ό,τι καλύτερο για όλους. Ταυτόχρονα υπήρχε και λειτουργούσε ένας ιερός ανταγωνισμός ήθους και λεβεντιάς.
Με αυτή την αναφορά μας στο παρελθόν δεν λέμε ότι πρέπει να γυρίσουμε πίσω. Προχωρούμε μπροστά.
Όμως το ήθος και οι συγκεκριμένες συμπεριφορές αλληλοσεβασμού της εποχής τις αναζητούμε, τη λεβεντιά, το κέφι, το μεράκι, την πίστη εκείνων των ανθρώπων θέλουμε να βάλουμε μπροστά ως πλαίσιο πλεύσης για την παρέα, την επικοινωνία και τον πολιτισμό.
Έχουμε αυτή την άποψη γιατί πράγματι ο πολιτισμός παράγει πλούτο, παράγει χαρά, παράγει αισιοδοξία και ζωή.
Οι πρόγονοί μας που έχτισαν την Ακρόπολη όχι μόνο δεν κέρδισαν οι ίδιοι αν δεν συκοφαντήθηκαν μερικοί και αν δεν φυλακίστηκαν ως καταχραστές, η πατρίδα κερδίζει σήμερα όμως και χρήματα και τιμή και δόξα από αυτό το διαχρονικό αρχιτεκτονικό αριστούργημα.
Τα μάτια των ανθρώπων από όλο τον κόσμο είναι στραμμένα προς αυτό το μεγαλούργημα των αιώνων όπως και σε άλλα μεγάλα και ιερά μνημεία του ελληνικού πολιτισμού και χαιρόμαστε γιατί είμαστε απόγονοι εκείνων που γέννησαν αυτόν τον πολιτισμό και σήμερα λειτουργεί ως παγκόσμιο δώρο ευλογίας και χαράς.
Τα ίδια μπορούμε να προσθέσουμε για την Αγία Σοφία, το μέγα μοναστήρι που μόνο η χώρα που το φιλοξενεί δεν σέβεται και το βεβηλώνει με την μετατροπή του σε τζαμί. Δόξα τω Θεώ όμως που δεν το γκρέμισαν και σήμερα υπάρχει αυτό το θαυμαστό οικοδόμημα, όραμα ενός υπερτελούς πολιτισμού των γραμμάτων και των τεχνών του ελληνικού Βυζαντίου.
Με αυτούς τους προβληματισμούς καλούμαστε καθεμιά και καθένας μας να εκφράζουμε και να εκτιμούμε μετά παρρησίας τις απόψεις μας για ό,τι υπάρχει στον τόπο μας.
Οι πρόγονοί μας πάσχιζαν για το όνομα ως πρώτη και κύρια κληρονομιά γιατί γνώριζαν ότι αυτό υπερτερεί από ό,τι άλλο υλικό αγαθό.
Αν ο καρνάβαλος προάγει τον πολιτισμό μας σε αυτή τη διάσταση, χαλάλι του για ό,τι γίνεται αυτές τις πρώτες ημέρες του Τριωδίου για χάρη του. Αν όμως αποτελεί ανασχετική δύναμη στην πραγματική πρόοδο και τον αληθινό πολιτισμό γιατί τόσος θόρυβος; Για το πρόσκαιρο κέρδος;
Εμείς υποστηρίζουμε την προσκαιρότητα όταν αυτή έστω και ελάχιστα διακονεί την αιωνιότητα.
Το παρόν που δεν έχει μέλλον είναι σαθρό και επικίνδυνο, όχι μόνο για το μέλλον αλλά και για το ίδιο το παρόν. Στην ορθόδοξη εκκλησιαστική μας παράδοση έχουμε αφετηρία την προσκαιρότητα αλλά το όραμα και η προσδοκία μας είναι η αιωνιότητα. Στη γη αγωνιζόμαστε αλλά στόχος μας να κατακτήσουμε τους ουρανούς. Αυτή είναι η πλέον ασφαλής τροχειά ανάπτυξης του πολιτισμού, υπερανάβασης και καταξίωσης του ανθρώπου στο θεανθρώπινο και άγιο μέλλον του.
«Άνω σχώμεν τας καρδίας».
Όχι στην έκπτωση και στην ισοπέδωση των αξιών και των προσώπων.
Έχουμε το προνόμιο της κατά Θεόν εξέλιξης από το «κατ’ εικόνα» της δημιουργίας στο «καθ’ ομοίωσιν» του δημιουργού.
Αυτό είναι το όραμά μας για το παρόν και το μέλλον.
