Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 ο σπουδαίος συγγραφέας και διανοητής Χρόνης Μίσσιος παρουσίαζε στην κρατική τηλεόραση µια εκποµπή για τα δικαιώµατα των ζώων, ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ.
Συνολικά προβλήθηκαν 44 επεισόδια, που σκοπό είχαν να ευαισθητοποιήσουν τους τηλεθεατές, µε θεµατικές ενότητες όπως οι συνθήκες εκτροφής, αναπαραγωγής και µεταχείρισης των ζώων στο σύγχρονο κόσµο, τα άστεγα ζώα, τα κυνοκοµεία, οι ζωολογικοί κήποι, τα τσίρκo, τα πειραµατικά εργαστήρια, οι ιππήλατες άµαξες, η άγρια πανίδα του τόπου µας.
Αλλά και οι σχέσεις στοργής µας µε τα κατοικίδια ζώα µας, τα οφέλη των ζώων στη συναισθηµατική ανάπτυξη των παιδιών, στην αίσθηση συντροφικότητας και ασφάλειας, τη µείωση της µοναξιάς, την αύξηση της αυτοεκτίµησης, της κοινωνικότητας, της συµπόνιας, η βοήθεια που µπορούν να παρέχουν τα ζώα σε παιδιά µε ειδικές ανάγκες, η θεραπευτική επαφή µας µε τη φύση.
Από την αρχή της ανθρωπότητας τα ζώα συµπορεύτηκαν µαζί µας, οι ζωές µας ταυτίστηκαν τόσο πολύ που η επιβίωση του ενός εξαρτήθηκε από την επιβίωση του άλλου. Είτε στην υπηρεσία του ανθρώπου είτε ως φίλοι αφοσιωµένοι, τα ζώα έδωσαν στον άνθρωπο µεγάλες δυνατότητες για τη δηµιουργία του πολιτισµού του, µε την εργασία τους, τις µεταφορές τους, τη συµµετοχή τους στις µάχες, τη θυσία τους στους θεούς.
Ωστόσο, σε παλιότερες εποχές η σχέση ανθρώπου και ζώου δεν αντανακλούσε τη σύγχρονη ανθρωποκεντρική θεώρηση του κόσµου. Κάποτε, όχι πολύ παλιά, η ανθρωπότητα υπήρξε µέρος µιας αρµονικής συµβίωσης µε τα ζώα, πριν τους στερήσουµε οριστικά τη φύση, την ελευθερία, τη ζωή.
Η αλόγιστη εκµετάλλευση και αντικειµενοποίηση των ζώων σε όλες τις µορφές της σύγχρονης βιοµηχανίας (κτηνοτροφική και ιχθυοτροφική βιοµηχανία, βιοµηχανία της γούνας, ζωολογικοί κήποι, εκτροφεία ζώων συντροφιάς, λαθρεµπόριο εξωτικών ζώων, πειραµατικά εργαστήρια) συνιστούν µια βαρβαρότητα αταίριαστη µε την επιστηµονική γνώση που διαθέτουµε σήµερα για τα ζώα και την εµπειρία τους.
Επιστήµες όπως αυτή της ευζωίας των ζώων δεν µας αφήνουν πλέον περιθώρια για παρερµηνείες: οφείλουµε άµεσα να αλλάξουµε τη συµπεριφορά µας απέναντι στα ζώα, επανεξετάζοντας συνολικά την ηθική µας στάση και τις ηθικές µας υποχρεώσεις απέναντί τους.
Η αληθινή ηθική δοκιµασία της ανθρωπότητας, γράφει ο Μίλαν Κούντερα, αποτελείται από τη στάση της απέναντι σε εκείνους που είναι στο έλεός της: τα ζώα.
Και από αυτή την άποψη η ανθρωπότητα έχει υποστεί µια πανωλεθρία τόσο θεµελιώδη που όλες οι άλλες πηγάζουν από αυτήν. Υπάρχει περιθώριο αντίστασης στην καταπίεση και την αδικία; Το ερώτηµα αυτό θα προσπαθήσουµε να διερευνήσουµε µέσα από τη στήλη που εγκαινιάζουµε σήµερα, δανειζόµενοι τον τίτλο της από την εκποµπή του Χρόνη Μίσσιου.
Φόρος τιµής στον άνθρωπο που πρώτος µας έδειξε αυτό που µέχρι πρόσφατα φοβόµασταν να αντικρύσουµε, το βλέµµα των ζώων,και ταυτόχρονα µια προσπάθεια να αλλάξουµε το δικό µας βλέµµα απέναντί τους. Απέναντι στα ζώα, τους παντοτινούς µας συνοδοιπόρους, τους συνεργάτες, τους φίλους, τις οικογένειές µας. Τα όµορφα, περήφανα, ελεύθερα, πιστά, αστεία ζώα της ζωής µας, µα και τα φυλακισµένα, τα βασανισµένα, τα απειλούµενα, τα αδικηµένα ζώα του καιρού µας.
Φιλοζωικός Σύλλογος Χανίων
«Η Προστασία των Ζώων»