Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Aσθματος, την οποία γιορτάζουμε στις 5 Μαΐου, οι ιδιώτες πνευμονολόγοι των Χανίων σας παρουσιάζουμε κάποιες χρήσιμες πληροφορίες για το άσθμα και την αντιμετώπισή του.
Το άσθμα αποτελεί συχνή μακροχρόνια ασθένεια που μπορεί να επηρεάσει άτομα όλων των ηλικιών. Είναι ένα νόσημα στο οποίο συμβαίνει φλεγμονή στους αεραγωγούς, στους σωλήνες δηλαδή που μεταφέρουν τον αέρα που αναπνέουμε στους πνεύμονες. Η φλεγμονή αυτή μπορεί να προκαλείται από πολλά αίτια με συνηθέστερο την αλλεργία. Για τον λόγο αυτό το άσθμα συνδέεται συχνά με αλλεργικές ασθένειες, όπως είναι η αλλεργική ρινίτιδα.
Πόσο συχνό είναι;
Το άσθμα είναι συχνό στην παιδική ηλικία, ωστόσο μπορεί να πρωτοεμφανιστεί και στην ενήλικη ζωή. Στην Ευρώπη, περίπου 10 εκατομμύρια παιδιά και ενήλικες κάτω των 45 ετών πάσχουν από άσθμα. Στη χώρα μας πάσχουν από άσθμα περίπου 300.000 Έλληνες, με αυξημένα ποσοστά στην Κρήτη που μάλιστα ξεπερνούν το 10% του πληθυσμού.
Ποια είναι τα συμπτώματα του άσθματος;
Το άσθμα προκαλεί σφύριγμα στην αναπνοή, δύσπνοια, βάρος στο στήθος και βήχα. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή, συμβαίνουν ωστόσο κυρίως τη νύχτα ή νωρίς το πρωί και χαρακτηριστικά μεταβάλλονται σε βάθος χρόνου.
Σε ενήλικες που πάσχουν από αλλεργίες παράλληλα με το άσθμα τους, τα συμπτώματα προκαλούνται από την έκθεση σε αλλεργιογόνα, όπως η οικιακή σκόνη, τα κατοικίδια ζώα, ή υλικά στο χώρο εργασίας. Άλλοι παράγοντες επιδείνωσης περιλαμβάνουν τη σωματική άσκηση σε ψυχρό ή ξηρό αέρα και τους ατμοσφαιρικούς ρύπους.
Κάποιες φορές, τα συμπτώματα ενδέχεται να επιδεινωθούν με την πάροδο ωρών ή λεπτών, οδηγώντας σε σοβαρή στένωση των αεραγωγών, γνωστή ως κρίση άσθματος. Η κατάσταση αυτή αμβλύνεται συνήθως μόνο με πρόσθετη φαρμακευτική αγωγή ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις χρειάζεται νοσηλεία. Η επιδείνωση των συμπτωμάτων προκαλείται συνήθως από πνευμονικές λοιμώξεις.
Ποιες είναι οι αιτίες εμφάνισης άσθματος;
Τα περισσότερα περιστατικά άσθματος ξεκινούν στην παιδική ηλικία. Τα δύο τρίτα των παιδιών με άσθμα βλέπουν την ασθένειά τους να εξαφανίζεται στην εφηβεία. Το ένα τρίτο όμως από αυτά τα παιδιά θα εμφανίσει ξανά άσθμα στην ενήλικη ζωή.
Ο κίνδυνος εμφάνισης άσθματος συνδέεται με γενετικούς παράγοντες, δηλαδή με γονίδια που κληρονομεί ένας άνθρωπος από τους γονείς του, καθώς επίσης και με περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η έκθεση σε αλλεργιογόνα ή ρύπους. Από την εμφάνιση άσθματος φαίνεται να προστατεύει ο φυσιολογικός τοκετός, ο μητρικός θηλασμός και η διαβίωση σε αγροτικό περιβάλλον.
Ένας σημαντικός τύπος άσθματος στην ενήλικη ζωή είναι το επαγγελματικό άσθμα. Προκαλείται από υλικά στο χώρο εργασίας. Πιστεύεται ότι το 15% όλων των περιπτώσεων άσθματος στους ενήλικες σχετίζεται με την εργασία. Πιο συχνά συμβαίνει σε αρτοποιούς, κομμωτές και βαφείς αυτοκινήτων.
Πώς γίνεται η διάγνωση του άσθματος;
Η διάγνωση του άσθματος δεν είναι πάντα εύκολη καθώς τα συμπτώματα εμφανίζονται σε διαφορετικό βαθμό σε κάθε ασθενή, μεταβάλλονται στον χρόνο και μερικές φορές είναι περιορισμένα. Για το λόγο αυτό είναι αναγκαίος ο έλεγχος από πνευμονολόγο, ο οποίος από το ιστορικό, την κλινική εξέταση, και τη χρήση συγκεκριμένων διαγνωστικών μεθόδων, με κύρια εξέταση τη σπιρομέτρηση, μπορεί να διαγνώσει το άσθμα.
Η σπιρομέτρηση είναι μια εύκολη για τον ασθενή εξέταση με την οποία μετράμε την ταχύτητα και την ποσότητα του αέρα που διέρχεται από τους βρόγχους. Με τις μετρήσεις αυτές μπορούμε να διαγνώσουμε και να μετρήσουμε με ακρίβεια την απόφραξη που προκαλεί το άσθμα, να παρακολουθήσουμε την ανταπόκριση στη θεραπεία και να αναγνωρίσουμε έγκαιρα τις παροξύνσεις. Είναι μια εξέταση εντελώς απαραίτητη για τη σωστή αντιμετώπιση του άσθματος.
Ποια είναι η σύγχρονη θεραπεία του βρογχικού άσθματος;
Εμείς οι πνευμονολόγοι χρησιμοποιούμε τον όρο «έλεγχος του άσθματος» για να αναφερθούμε στο πόσο καλά διαχειριζόμαστε τα συμπτώματα και τον αντίκτυπο που αυτά έχουν στις καθημερινές δραστηριότητες. Σκοπός μας είναι, λαμβάνοντας τις κατάλληλες προφυλάξεις (πχ αποφυγή των αλλεργιογόνων) και χορηγώντας την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή και στη σωστή δοσολογία, να ζει ο ασθενής φυσιολογικά και να μην εμφανίζει συμπτώματα ή παροξύνσεις.Το άσθμα είναι μια χρόνια νόσος και επομένως χρειάζεται μια χρόνια θεραπεία, την οποία ονομάζουμε ρυθμιστική θεραπεία. H ρυθμιστική θεραπεία για το άσθμα είναι τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή.
Αλλα ρυθμιστικά φάρμακα είναι οι β2 διεγέρτες μακράς δράσης, η μοντελουκάστη, η ομαλιζουμάμπη και η μεπολιζουμάμπη. Εκτός από τα ρυθμιστικά φάρμακα υπάρχουν και τα ανακουφιστικά τα οποία πρέπει να έχει μαζί του ο ασθενής για να τα χρησιμοποιεί σε ανάγκη.
Κάθε άτομο είναι διαφορετικό και δεν χρειάζεται το ίδιο επίπεδο θεραπείας. Ως εκ τούτου, οι δοσολογίες της φαρμακευτικής αγωγής τροποποιούνται σύμφωνα με τα εκάστοτε συμπτώματα αλλά και τη σπιρομέτρηση. Ο ειδικός ιατρός για την ρύθμιση αυτή είναι ο πνευμονολόγος. Το 10% περίπου των ενηλίκων με άσθμα αντιμετωπίζουν επίμονα συμπτώματα και εξάρσεις που δεν μπορούν να ελέγξουν, παρά τη χορήγηση επαρκούς θεραπείας. Το άσθμα αυτό αναφέρεται ως σοβαρό άσθμα και συχνά μπορεί να έχει επιζήμιες συνέπειες στην ποιότητα ζωής ενός ατόμου. Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος είναι αφιερωμένη στο σοβαρό άσθμα.
Σημαντική βοήθεια μπορείτε να βρείτε από τον πνευμονολόγο σας και στο διαδίκτυο στο www.myasthma.gr.
Η ιστοσελίδα www.myasthma.gr έχει δημιουργηθεί από πνευμονολόγους – μέλη της ομάδας άσθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας που έχουν μεγάλη εμπειρία στο άσθμα σε όλα τα επίπεδα της φροντίδας του. Στόχος είναι η παροχή έγκυρων πληροφοριών για τη νόσο στους ασθενείς και τους συγγενείς τους, ενώ υπάρχει η δυνατότητα να στείλουν τις απορίες τους και να πάρουν έγκυρες απαντήσεις από ειδικούς ανώνυμα. Για κάθε όμως ασθενή υπεύθυνος είναι ο πνευμονολόγος του.
Οι ιδιώτες πνευμονολόγοι των Χανίων:
Βαληλή Μαρία, Χανιά
Βιττωράκης Στυλιανός, Χανιά
Βουλγαράκη Όλγα, Καστέλι Κισάμου
Γεωργουδάκης Γρηγόριος, Χανιά
Δημητριάδου Μαρία, Χανιά
Καλογεράκης Στυλιανός, Χανιά
Κασαπάκη Βασιλική, Βρύσες
Μαρκάτος Μιλτιάδης, Χανιά
Μιχελάκη Ελένη, Χανιά
Νικολουδάκης Θεοχάρης, Χανιά
Νταουκάκης Εμμανουήλ, Χανιά
Πρωτοπαπαδάκης Χαράλαμπος, Χανιά
Σολάκης Αθανάσιος, Σούδα
