Η μεγάλη γιορτή των Εισοδίων (τα Εισόδια) της Παναγίας στον Ναό αύριο. Μόλις τριών χρονών παιδούλα ήταν η μικρή Μαρία, όταν οι γονείς της την έφεραν για να την αφιερώσουν στον Θεό. Ευγνωμοσύνης ένεκεν, γιατί την απέκτησαν στα γέρα τους, όταν πια δεν το περίμεναν. Οι γραφές δεν κάνουν λόγο αν τους αναζητούσε τις πρώτες μέρες, ούτε αν πήγαιναν να τη βλέπουν. Πάντως με το που γεννήθηκε ήταν η Παναγία! Η Μάνα του Χριστού, η Πλατυτέρα των Ουρανών, η Τιμιωτέρα των Χερουβείμ, η Ενδοξοτέρα των Σεραφείμ, η Κλίμαξ που οδηγεί από τη γη στον ουρανό, ο μόνος αναμάρτητος επί γης άνθρωπος, η Αγία Ζώνη πάντων των Χριστιανών…
Για μας που έπρεπε να είχαμε σπείρει τον μισό καρπό μέχρι την ημέρα των Εισοδίων, η Παναγία ήταν η Μεσοσπορίτισσα. Σε κάποια άλλα μέρη, ωστόσο, που τότε ξεκινούσε η σπορά, την έλεγαν Αρχισπορίτισσα και σε κάποια άλλα που η δουλειά αυτή είχε τελειώσει την αποκαλούσαν Ξεσπορίτισσα. Και Πολυσπορίτισσα την έλεγαν σε ορισμένα μέρη, όπου έβραζαν τα πολυσπόρια: κάθε λογής σπόρους από δημητριακά και σπόρους, μαζί με αμύγδαλα, σταφίδες και καρύδια, τα οποία μάλιστα για να προκαλέσουν οι πανηγυρίζοντες την καλή σοδειά, την πανσπερμία, τα έτρωγαν, αφού “τάιζαν” μ’ αυτά τη βρύση του χωριού. Τώρα, βέβαια, ούτε σπέρνουμε, ούτε θερίζουμε, την Παναγία του Νοέμβρη, επιμένουμε, ωστόσο, κάποιοι από μας, να τη λέμε όπως την έλεγαν οι παλιοί μας…
Μαρία λεν την Παναγιά. Μαρία λεν κι εσένα/ κι αν αρνηθώ την Παναγιά, θα αρνηθώ κι εσένα! Να πω “χρόνια πολλά” στις ελεύθερες, μα και στις παντρεμένες, Μαρίες και Δέσποινες που επιμένουν στα Χανιά να γιορτάζουν σήμερα κι όχι στις 15 Αυγούστου, στη γιορτή της Κοίμησης της Παναγίας, απλώς ήθελα. Να, όμως, που δεν είπα “όχι” και στη γνωστή μαντινάδα.
Της Τριμάρτυρης
Μου αρέσει πολύ να βλέπω στην εικόνα των Εισοδίων τη μικρούλα Παναγία να προσέρχεται χαμογελαστή, μα και με άκρα ευσέβεια, μαζί με τους γέροντες γονείς της και με τη συνοδεία νεανίδων που κρατούν αναμμένες λαμπάδες, στο Ναό, όπου την περιμένει ο Ζαχαρίας για να την οδηγήσει στα Άγια των Αγίων.
Μα πιο πολύ μου αρέσει να τη φαντάζομαι ν’ αφήνει το κεντρικό κλίτος της Τριμάρτυρης, όπου το σπίτι της, εδώ κι 150 χρόνια και να υπερίπταται πάνω απ’ την αγαπημένη μας πολιτεία, πάντα έτοιμη να προστρέξει σε βοήθεια εκείνων που την έχουν ανάγκη. Να δώσει χαρά στους θλιμμένους, απαντοχή στους απογοητευμένους, προστασία στους αδικουμένους…
Τείχος και προστασία για όλους τους Χριστιανούς η Παναγία. Ξεχωριστό, ωστόσο, τείχος και ιδιαίτερη προστασία, ειδικά για την πόλη μας, η μικρούλα Παναγία της Τριμάρτυρης. Και γιατί είναι δεμένη με τα πρόσωπα και τα πράγματα του παρελθόντος της. Και γιατί αποτελεί το αποκούμπι του παρόντος και του μέλλοντός της. Ιερή κληρονομιά της πόλης η εικόνα της Παναγίας που δεν συνδέει μόνο τους αιώνες, αλλά και τους ανθρώπους, που την προσκυνούν με άκρα ευλάβεια.
Ω Παναγιά Τριμάρτυρη, που τα Χανιά στολίζεις/ της Κρήτης μέρες δύσκολες μα κι ένδοξες θυμίζεις. Η μαντινάδα που μου είχε στείλει πέρυσι για τα “Πεταχτά” ο γνωστός φίλος ιερωμένος. Μ’ αυτήν κλείνω σήμερα, παραμονή της Χάρης της, τις “Στάσεις”. Βοήθειά μας η Χανιώτισσα Παναγιά!
