Μαγια Ε. Σπανουδακη MSc*
Η επιχειρηματικότητα σε καιρό κρίσης: Το συνέδριο του Πολυτεχνείου Κρήτης που έγινε με στόχο την “Ανταλλαγή γνώσεων, ιδεών και εμπειρίας. Η οπτική του φύλου” στα Χανιά (29 – 30 Αυγούστου) στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Χανίων.
Με μια σειρά εξαιρετικών παρουσιάσεων (μεταξύ άλλων: Εναρξη και ανάπτυξη γυναικείων επιχειρήσεων. Νέα δεδομένα Λεωνίδας Ζαμπετάκης, Πολιτισμική ταυτότητα, συναίσθημα και κίνητρα επίτευξης: Κωνσταντίνος Καφέτσιος, Επιχειρηματικές προθέσεις στην Ελλάδα: οδηγοί και εμπόδια εν καιρώ οικονομικής κρίσης Αικατερίνη Σαρρή, Διοίκηση Ολικής Ποιότητας: το κλειδί για την επιτυχή δημιουργία και ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας εν καιρώ κρίσης Μαρία Μπακατσάκη, Παρουσίαση του Εθελοντικού έργου της Ηλιαχτίδας, Μαρία Ευστρατίου, Χαράζοντας νέα Startup μονοπάτια, η μόνη λύση! Βαλεντίνος Τζέκας / Ιδρυτής της Near, Τοπική Ανάπτυξη στα Χανιά μέσω της Δημιουργικής Οικονομίας από τη γράφουσα) το διήμερο συνέδριο αποτέλεσε πηγή σημαντικών ιδεών για την επιχειρηματικότητα, έγινε όμως με την απουσία των τοπικών επιχειρηματιών. Ετσι αποτελέσματα από μια ενδελεχή ακαδημαϊκή έρευνα δεν διαχύθηκαν σε όσους σχεδιάζουν και υλοποιούν προγράμματα τοπικής ανάπτυξης. Τις ίδιες μέρες εξελισσόταν δημόσιος διάλογος σχετικά με τις στοχεύσεις και τα αποτελέσματα του Αγροτικού Αυγούστου, ενώ ήδη είχαν υλοποιηθεί παρόμοια “φεστιβάλ” σε Κίσαμο και Πλατανιά. Η ευκαιρία χάθηκε, παρότι πολλά θα μπορούσε να συνεισφέρει η ζύμωση ανάμεσα στους επιχειρηματίες, τους ακαδημαϊκούς για την εξέλιξη των τοπικών “φεστιβάλ”.
Γιατί;
Τα τοπικά φεστιβάλ αποτελούν πόλο έλξης επισκεπτών, τουριστικής αναζωογόνησης, οικονομικής εξέλιξης στην Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο. Τα Ηνωμένα Έθνη, η UNESCO, η Ευρωπαϊκή Ένωση τα προσεγγίζουν (με βάση τις αρχές της Δημιουργικής Οικονομίας) ως εργαλεία οικονομικής ανάπτυξης. Στην Ε.Ε. υλοποιείται πληθώρα διάσημων φεστιβάλ (https://www.fest300.com/festivals/where/europe) όπου η Ελλάδα απουσιάζει.
Στο κείμενο που ακολουθεί παρατίθενται εργαλεία επιχειρηματικής ανάπτυξης, υπό το πρίσμα των αρχών της Δημιουργικής Οικονομίας για τον σχεδιασμό των τοπικών φεστιβάλ.
1. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΦΟΡΕΩΝ. Η δημιουργία μόνιμης δομής (από Ο.Τ.Α. και λοιπούς φορείς που διοργανώνουν σχετικές δράσεις) που θα σχεδιάζει και θα προγραμματίζει δράσεις υπερτοπικού ενδιαφέροντος. Στόχοι; Καλύτερη προβολή τοπικού Πολιτιστικού Προϊόντος (μουσική, χορός, διατροφή, πολιτιστικό απόθεμα κ.ά.), αποτελεσματική διοικητική οργάνωση, εύρεση πόρων και χορηγών.
2. Θεμελίωση συνεργασίας Ο.Τ.Α. (και λοιπών δημόσιων φορέων), Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου, Πολυτεχνείου, και ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ. Στόχοι; Το πολιτιστικό απόθεμα (αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς της τοπικής εφορίας) να εξελιχθεί σε Πολιτιστικό Προϊόν. Πολιτιστικά διαμάντια όπως το ΚΑΜ, το Μουσείο Τυπογραφίας Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη, το Νεώριο Μόρο (κ.ά.) να αποκτήσουν διεθνές κοινό.
3. Bελτιστοποίηση λειτουργίας ΒΙΟ.ΠΑ. και Καλλιτεχνικού Χωριού “Βερέκυνθος” και ένταξή τους στα τοπικά φεστιβάλ. Στόχοι; Αύξηση κύκλου εργασιών επιχειρήσεων που στεγάζονται εκεί και στήριξη της βιωσιμότητάς τους. Επέκταση επισκεψιμότητας. Εξωστρεφή λειτουργία των 2 δομών.
4. Εγκαιρος προγραμματισμός. Δεν νοείται φεστιβάλ που να ανακοινώνεται τέλος Ιουλίου και να υλοποιείται Αύγουστο. Στόχος; Οι επισκέπτες να έχουν πληροφόρηση πριν έρθουν στα Χανιά (η πλειοψηφία όπως προκύπτει από τις έρευνες Μ.Α.Ι.Χ. – Πολυτεχνείου – Πανεπιστημίου Κρήτης προγραμματίζει τα των διακοπών από τον χειμώνα), ώστε να εντάξουν τα φεστιβάλ που θέλουν να επισκεφθούν.
5. Δικτύωση. Η απουσία δικτυακού τόπου στον οποίο αναφέρονται -τουλάχιστον σε δύο γλώσσες- τα δρώμενα. Στόχος; Η πληροφόρηση αφού πλέον του 50% των τουριστών που έρχονται στα Χανιά οργανώνουν τις διακοπές τους μέσω διαδικτύου.
6. Επιστημονική οργάνωση. Σε διεθνές επίπεδο οι διευθυντές των φεστιβάλ είναι εξειδικευμένοι στη διοργάνωση βιώσιμων και αυτοχρηματοδοτούμενων εκδηλώσεων. Πρόκειται για άτομα με επιστημονική γνώση της διοικητικής οργάνωσης (πολιτιστικούς διαχειριστές – cultural managers), του σύγχρονου μάρκετινγκ (κ.λπ.). Αποτελεί ελληνική πατέντα η ανάθεση καθηκόντων σε εκλεγμένους (οι οποίοι έχουν άλλα σημαντικά καθήκοντα να επιτελέσουν), καλλιτέχνες (πρέπει να διαχωριστεί η καλλιτεχνική επιμέλεια και δημιουργία, από τη διοικητική οργάνωση την οποία κάνει ο πολιτιστικός διαχειριστής) ή ερασιτέχνες λάτρεις του πολιτισμού. Στόχοι; Αύξηση των επισκεπτών. Αύξηση του αριθμού εργαζομένων στα φεστιβάλ. Βελτίωση διοργανώσεων. Επαγγελματική προσέγγιση των αναγκών των επισκεπτών. Βιωσιμότητα φεστιβάλ – μεγιστοποίηση οικονομικών αποτελεσμάτων από τις επιχειρήσεις που μετέχουν.
7. Εξωστρεφής σχεδιασμός, δηλαδή διοργανώσεις βασισμένες στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των ξένων επισκεπτών. Με εργαλεία όπως: υπότιτλους στα αγγλικά, ψηφιακές εφαρμογές (για κράτηση θέσεων, χάρτες με τα σημεία ενδιαφέροντος, μεταφορές κ.ά.) μεταβολή της συμβατικής ώρας οργάνωσης εκδηλώσεων μπορεί να αναπτυχθεί ένα εξωστρεφές Πολιτιστικό Προϊόν. Στόχοι; Αύξηση των ξένων επισκεπτών στις τοπικές εκδηλώσεις και της απασχόλησης.
8. Επισκέπτες κρουαζιέρας. Σύμφωνα με άρθρο των Χ.Ν. (http://www.haniotika-nea.gr/83-krouazieroplia-anamenonte-to-2016-sta-chania/) 83 κρουαζιερόπλοια ήρθαν – θα έρθουν στα Χανιά το 2016. Όμως πρωινές ώρες στα Χανιά δεν οργανώνονται εκδηλώσεις, ενώ τα “φεστιβάλ” ανοίγουν τις πύλες τους μετά τις 7 το απόγευμα, όταν τα κρουαζιερόπλοια έχουν αναχωρήσει. Στόχοι; Η αύξηση των σημείων ενδιαφέροντος των επισκεπτών που βρίσκονται στα Χανιά για 8-10 ώρες (προς το παρόν οι επισκέπτες των κρουαζιερόπλοιων κάνουν μια βόλτα στη Δημοτική Αγορά, πίνουν έναν καφέ στα τριγύρω στενά, κατεβαίνουν στο λιμάνι για μεσημεριανό ή πάνε για μπάνιο στη Χρυσή Ακτή). Η αύξηση της τουριστικής δαπάνης. Η δημιουργία επιθυμίας των επισκεπτών να επιστρέψουν για περισσότερες μέρες.
H κατακλείδα: Υπάρχουν ευκαιρίες επιχειρηματικότητας εν μέσω κρίσης. Οι πολιτιστικοί και δημιουργικοί τομείς προσφέρουν σημαντικές δυνατότητες στη νεανική και γυναικεία απασχόληση. Η διοικητική οργάνωση, ο στρατηγικός σχεδιασμός, το project management, η λήψη αποφάσεων είναι ακρογωνιαίοι λίθοι στην επιχειρηματικότητα. Το ΕΜΒΕ όπως φάνηκε από τις εισηγήσεις της Κ. Ματαλιωτάκη / Επιχειρηματικής Σύμβουλου ΕΜΒΕ και Γιάννη Μαργαρώνη προέδρου ΕΜΒΕ έχει αντιληφθεί τις ανάγκες και κινείται στη σωστή κατεύθυνση. Το Πολυτεχνείο Κρήτης προσφέρει σημαντικά εργαλεία επιχειρηματικής βιωσιμότητας. Ας δικτυωθούμε και ας συνεργαστούμε άπαντες προς όφελος της οικονομικής ανάπτυξης του τόπου!
*Η Μάγια Ε. Σπανουδάκη είναι υποψ. διδάκτορας Πολυτεχνείου Κρήτης, Σχολή Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης
