Ι.- ΚΑΙ ΠΑΛΙ γέμισαν τα χωριά της Κρήτης από πιστούς εορταστές της Παναγιάς τ’ Αυγούστου: έρχονται από παντού στο ετήσιο καλοκαιρινό “ραντεβού” τους να προσκυνήσουν την Κοίμησή της, και ν΄ανάψουν ένα κερί στη Χάρη Της.
ΤΟ μήνα της Παναγίας έχουμε τα σημαντικότερα πανηγύρια και εορτασμούς του καλοκαιριού. Και, είτε αυτά γίνονται στα νησιά του Αιγαίου (Παναγία της Τήνου, Εκατονταπυλιανή της Πάρου), είτε στη στεριά (Παναγία Σουμελά των Ποντίων στο Βέρμιο), αντιπροσωπεύουν μια μοναδική έκφραση ελληνικότητας. Σ΄αυτές, φυσικά, δηλώνουν την παρουσία τους και οι πολιτικοί μας…
ΣΤΟ όνομά Της είναι αφιερωμένες εκατοντάδες διάσπαρτες ιερές μονές και ναοί σε όλο τον ελλαδικό χώρο. Πρόκειται για κτίσματα που διαθέτουν σημαντικά ιερά κειμήλια και εικόνες που θεωρούνται θαυματουργές και συνδυάζονται με κάποιο θεομητορικό γεγονός ή και με την ιστορία της εικόνας Της.
ΟΠΟΥ, λοιπόν, και να ταξιδέψει κανείς Αυγουστιάτικα, από το Αγιον Όρος, τη Μάνη και τα Καλάβρυτα, μέχρι την Αμοργό, την Ευρυτανία και την Κρήτη, θα βρει αφιερωματικές στη Θεοτόκο υπέροχες εκκλησίες και μοναστήρια.
ΣΤΗΝ Κρήτη ιδιαίτερα, υπάρχουν πάμπολλες Παναγίες, αλλά οι πιο γνωστές είναι αυτές της Παναγιάς της Χρυσοσκαλίτισσας (Κίσσαμος), της Παναγίας της Γωνιάς (Κολυμπάρι), της Κοίμησης της Θεοτόκου Θρόνου (Αμάρι, Ρεθύμνου, κτισμένη το 1491), της Κοίμησης Θεοτόκου Αγκαράθου (Ηράκλειο), της Μονής Κεράς (Λασίθι) κ.ά.
ΙΙ.- Η ΠΑΝΑΓΙΑ, ως “η Θεός μετά τον Θεόν” έχει εξυμνηθεί σε όλες τις μορφές της τέχνης. Είναι η Μεσιτεύουσα των πάντων και δια τα πάντα. Ο δε θάνατός Της υπερβαίνει την έννοια του κοινού θανάτου, έτσι που στην Ορθοδοξία (αλλά και στην Καθολική Εκκλησία) να μη ονομάζεται πια θάνατος, αλλά “Κοίμησις” (Dormitio) και “θεία μετάστασις” προς τον Κύριο.
ΕΝΑΣ ΑΠΟ τους κορυφαίους, βαθιά θρησκευόμενους στοχαστές και ποιητές μας, ο Τ.Κ.Παπατσώνης, αφιερώνει στην Παναγία τον “Ρεμβασμό του Δεκαπενταυγούστου” (“Τετράδια Ευθύνης”, τ. 1, σ.118/119, Αθήνα, 1976), όπου γράφει:
“Εδώ χρειάζεται κοντύλι του Ζωγράφου, στη μοναξιά,
στην προσευχή και στην προσήλωση, με τα ζωογόνα
τα χρώματα τα πρώτα να ξαναγαλουχήσει
το βρέφος-Θεό, να ξαναγράψει τις πληγές της Αγάπης,
να ξαναδροσίσει τη ρίζα τη συμπονετική,
ν΄αποδείξει τί απέραντη είναι η αγκαλιά της μητέρας,
να συναθροίσει πάλι εκ περάτων όλους εκείνους,
που με σέβας πολύ θα σταυρώσουν τα χέρια της Κόρης
με συνοδεία αγγέλων, με ηχητικές αρμονίες
και θα ενεργήσουν όπως αξίζει την ταφή της,
ανοίγοντας το δρόμο για την καθέδρα τ΄ουρανού,
όπου η αδιάκοπη Παράκληση.”
… Χρόνια πολλά σε όλους!
