Τους τουρίστες με τα υψηλότερα εισοδήματα, αλλά και εκείνους που είναι περισσότερο “πιστοί” στην Κρήτη, δηλώνοντας αποφασισμένοι να έρθουν ξανά, προσελκύει ο Νομός Χανίων συγκριτικά με τους υπόλοιπους Νομούς του νησιού. Την ίδια στιγμή, οι Ρώσοι εμφανίζονται να είναι οι πιο “ανοιχτοχέρηδες” στις διακοπές τους σε αντίθεση με τους Γάλλους που είναι οι πιο “σφικτοί”, ενώ στα Χανιά καταγράφεται ο μεγαλύτερος βαθμός ικανοποίησης σε όλους τους παράγοντες που συσχετίζονται με τον τρόπο λειτουργίας των καταστημάτων και τα χαρακτηριστικά των προϊόντων, με τον Νομό Ηρακλείου να βρίσκεται στον αντίποδα.
Τα παραπάνω αποτελούν μερικά από τα συμπεράσματα της παγκρήτιας έρευνας για τον τουρισμό και το εμπόριο που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ) της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ) σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Εμπορικών Συλλόγων Κρήτης και τα Εμποροβιομηχανικά Επιμελητήρια του νησιού.
Η έρευνα, που παρουσιάστηκε στο Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο Ελλάδας το περασμένο Σάββατο από τη διευθύντρια του ΙΝΕΜΥ Βάλια Αρανίτου, έγινε σε δείγμα 1.705 τουριστών και από τους 4 Νομούς της Κρήτης με τη μέθοδο των προσωπικών συνεντεύξεων. Την ευθύνη οργάνωσης, παρακολούθησης και συντονισμού του έργου είχαν η Δήμητρα Γούναρη και ο Παναγιώτης Κολοκυθάς, αντίστοιχα συντονίστρια και στέλεχος του Τμήματος Έρευνας και Τεκμηρίωσης του ΙΝΕΜΥ καθώς και ο Φραγκίσκος Γεωργιλάς, ο οποίος συντόνισε τη διεξαγωγή της πρωτογενούς έρευνας στην Κρήτη.
ΤΟ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το δημογραφική προφίλ των ερωτηθέντων, οι 5 πολυπληθέστερες εθνικότητες τουριστών που συμμετείχαν στην έρευνα είναι Γερμανοί, Αγγλοι, Ρώσοι, Γάλλοι και Σκανδιναβοί. Η Κρήτη, όπως προέκυψε από την έρευνα, προσελκύει τουρίστες όλων των ηλικιών, με μια τάση προς τα νεαρότερα άτομα, αφού σχεδόν οι μισοί δεν ξεπερνούν την ηλικία των 34 ετών. Ειδικότερα για τα Χανιά οι 4 βασικότερες εθνικότητες των ξένων τουριστών είναι Σκανδιναβοί, Αγγλοι, Γερμανοί και Γάλλοι, με 1 στους 2 να διαμένουν μόνιμα σε κάποια σκανδιναβική χώρα. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι οι τουρίστες που διέμειναν στον Ν. Χανίων εμφανίζουν υψηλότερα εισοδήματα, με 1 στους 5 να δηλώνει ατομικό ετήσιο εισόδημα άνω των 50.000 €.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ
Σε ό,τι αφορά το τουριστικό προφίλ προκύπτει ότι οι 2 βασικές πηγές πληροφόρησης πριν από το ταξίδι τους στην Κρήτη ήταν το Διαδίκτυο (43%) και τα ταξιδιωτικά πρακτορεία (32%). Η πλειονότητα οργάνωσε το ταξίδι μέσω ταξιδιωτικών πρακτορείων (53%), ενώ το 39% μέσω Διαδικτύου. Τα ξενοδοχεία έως 4 αστέρων αποτελούν την κύρια επιλογή καταλύματος σε ποσοστό 40%, ενώ 1 στους 4 επιλέγει all-inclusive καταλύματα κατά τη διαμονή του στην Κρήτη.
Επίσης, το 57% διαμένει συνολικά στο νησί έως 1 εβδομάδα, το 46% των τουριστών έχει επαναλάβει τις διακοπές του στην Κρήτη και το 67% δηλώνει ότι είναι πολύ πιθανό να ξαναέρθει στο νησί.
Από την έρευνα προκύπτει ακόμα ότι οι 3 βασικότεροι παράγοντες που επηρέασαν τους ερωτώμενους στην επιλογή της Κρήτης ως προορισμού διακοπών είναι το φυσικό τοπίο / κλίμα, η φιλοξενία / φιλικότητα των ντόπιων και η ποιότητα υπηρεσιών.
Ως προς τις διαφοροποιήσεις που διαπιστώνονται ανάμεσα στο τουριστικό προφίλ των ξένων επισκεπτών των 4 Νομών αξιοσημείωτο είναι πως στον Νομό Λασιθίου 1 στους 5 διέμεινε σε ξενοδοχείο 5 αστέρων και η πλειονότητα παρέμεινε στην Κρήτη περισσότερο από 1 εβδομάδα σε ποσοστό 54%.
Επίσης, οι τουρίστες του Ν. Λασιθίου εμφανίζουν υψηλό σκορ στον δείκτη πιστότητας (62,8) με το 75% των ερωτώμενων να δηλώνει ότι είναι πολύ πιθανό να επισκεφθεί ξανά το νησί. Στον Νομό Ηρακλείου εμφανίζει το μεγαλύτερο ποσοστό τουριστών που διέμειναν σε all-inclusive καταλύματα (29%) και σημειώνεται το μικρότερο σκορ στον δείκτη πιστότητας (55.4), ενώ στον Νομό Χανίων η πλειονότητα των τουριστών διέμεινε στην Κρήτη έως 7 ημέρες, σε ποσοστό 63% και εμφανίζεται το μεγαλύτερο σκορ στον δείκτη πιστότητας (65,3), με το 75% των ερωτώμενων να δηλώνει ότι είναι πολύ πιθανό να επισκεφθεί ξανά το νησί.
ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διαπιστώσεις της έρευνας για το καταναλωτικό προφίλ. Συγκεκριμένα, όπως προέκυψε, η μέση συνολική δαπάνη για το ταξίδι στην Κρήτη υπολογίστηκε στα 1.162 € ανά άτομο, ενώ το 60% περίπου των δαπανών αντιστοιχεί σε διαμονή και μεταφορικά, ενώ το υπόλοιπο σε έξοδα κατά τη διάρκεια της διαμονής στην Κρήτη.
Οι τουρίστες που διέμειναν στον Ν. Λασιθίου εμφανίζουν τις μεγαλύτερες συνολικές δαπάνες (1.308 €), ενώ οι τουρίστες του Ν. Ηρακλείου τις μικρότερες (1.121 €).
Η υψηλότερη εκτίμηση σε δαπάνες εστίασης υπολογίστηκε για τους τουρίστες του Ν. Χανίων (244 €).
Επίσης, οι Ρώσοι είναι η εθνικότητα με τη μεγαλύτερη εκτίμηση συνολικών δαπανών (1.487 €) καθώς και οι μόνοι που παρουσιάζουν δαπάνες σε αγορές (283 €) υψηλότερες από δαπάνες σε εστίαση (214 €).
Αντίθετα οι Γάλλοι εμφανίζουν τη μικρότερη εκτίμηση συνολικών δαπανών (950 €) και οι Γερμανοί τη μικρότερη εκτίμηση δαπανών σε αγορές (105 €).
Σημαντική διαφορά βρέθηκε ανάμεσα στις εκτιμήσεις των δαπανών σε αγορές και σε ψυχαγωγικές / πολιτιστικές δραστηριότητες μεταξύ των πρωτευουσών των Νομών και των υπόλοιπων περιοχών της Κρήτης, με τους τουρίστες που κατέλυσαν στις 4 πρωτεύουσες να δαπανούν περισσότερα χρήματα.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα και τα είδη δώρων – σουβενίρ αποτελούν τα πιο δημοφιλή προϊόντα που αγοράζουν οι τουρίστες κατά την παραμονή τους στην Κρήτη και οι 2 εθνικότητες που αγοράζουν με μεγαλύτερη συχνότητα προϊόντα των συγκεκριμένων αυτών ειδών είναι οι Ρώσοι και οι Γάλλοι.
Επιπλέον, η πλειονότητα των τουριστών επιλέγει προϊόντα ειδών διατροφής – συσκευασμένων τροφίμων και είδη δώρων – αξεσουάρ με ελληνική προέλευση σε ποσοστά 87% και 77% αντίστοιχα. Αντίθετα, τα είδη ένδυσης και υπόδησης που αγόρασαν είχαν κυρίως διεθνή προέλευση.
Σχεδόν οι μισοί ερωτώμενοι (48%) δήλωσαν ότι κατά τη διάρκεια των διακοπών τους πραγματοποιούν αγορές αυθόρμητα, χωρίς να σκέφτονται το κόστος, ενώ 1 στους 4 (27%) έχει ορίσει πριν από το ταξίδι ένα συγκεκριμένο ύψος χρημάτων που θα διαθέσει κατά βούληση σε αγορές.
Θα πρέπει ακόμα να υπογραμμιστεί ότι, όπως προέκυψε, ο βασικότερος λόγος για τον οποίο πραγματοποιούν αγορές κατά τη διάρκεια των διακοπών τους είναι γιατί τους αρέσουν τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα.
Η ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
Σε ό,τι αφορά την εμπορική αγορά ο Ν. Χανίων εμφανίζει το μεγαλύτερο ποσοστό ατόμων που γνωρίζουν «πάρα πολύ καλά» ή «πολύ» καλά τις εμπορικές αγορές, ενώ ο Ν. Λασιθίου το μικρότερο.
Επίσης, ο Ν. Χανίων σε γενικές γραμμές σημειώνει τον μεγαλύτερο βαθμό ικανοποίησης σε όλους τους παράγοντες που συσχετίζονται με τον τρόπο λειτουργίας των καταστημάτων και τα χαρακτηριστικά των προϊόντων, ενώ ο Ν. Ηρακλείου τον μικρότερο.
Ωστόσο, την ίδια στιγμή, οι πόλεις των Χανίων και του Ηρακλείου εμφανίζουν τα μικρότερα ποσοστά ικανοποιημένων επισκεπτών όσον αφορά τη δυνατότητα στάθμευσης.
Η ποιότητα των προϊόντων και οι συμφέρουσες τιμές είναι τα 2 βασικότερα χαρακτηριστικά που αξιολογούν οι τουρίστες ως τα σημαντικότερα δυνατά σημεία των εμπορικών αγορών που επισκέφθηκαν κατά την παραμονή τους στην Κρήτη και ακολουθούν η εξυπηρέτηση πελατών και η τοποθεσία της αγοράς.
Ωστόσο, εν γένει οι μετακινήσεις στο νησί φαίνεται ότι άφησαν αρνητική εντύπωση στους τουρίστες, με μεγαλύτερο πρόβλημα τη δυσκολία στάθμευσης και την κυκλοφοριακή συμφόρηση, ενώ εμφανίστηκαν προβλήματα όσον αφορά την έλλειψη υποδομών που αφορούν το οδικό δίκτυο, τη σηματοδότηση και τις αστικές συγκοινωνίες. Η καθαριότητα και οι κράχτες των μαγαζιών ήταν άλλα 2 στοιχεία που ενόχλησαν τους επισκέπτες της Κρήτης.
Τουρισμός κρουαζιέρας
Περίπου 176 € εκτιμάται η μέση ατομική συνολική δαπάνη για τους τουρίστες που επισκέφθηκαν την Κρήτη με κρουαζιερόπλοιο καθώς οι δαπάνες αγορών υπολογίζονται στα 102 € και οι δαπάνες σε επιχειρήσεις εστίασης στα 46 €.
Ειδικότερα για τον τουρισμό κρουαζιέρας οι ερευνητές σημειώνουν, μεταξύ άλλων, ότι οι τουρίστες που επισκέφθηκαν την Κρήτη με κρουαζιερόπλοιο είναι εν γένει ευκατάστατοι, μεγάλων ηλικιών και ανώτερου μορφωτικού επιπέδου.
Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία και αυτοί που διαμένουν μόνιμα σε χώρες εκτός Ευρώπης έχουν μεγαλύτερα ατομικά εισοδήματα, ενώ τα νεαρότερα άτομα είναι πιο πιθανό να έχουν λάβει ανώτερη/ανώτατη εκπαίδευση.
Σε ό,τι αφορά το τουριστικό και καταναλωτικό προφίλ τους προκύπτει ότι οι οικογενειακές διακοπές είναι κυρίαρχο χαρακτηριστικό των τουριστών που ήρθαν στην Κρήτη με κρουαζιερόπλοιο και γίνεται εντονότερο γι’ αυτούς με μεγαλύτερα εισοδήματα.
Η πλειονότητα των τουριστών από ευρωπαϊκές χώρες έχουν επισκεφθεί την Κρήτη τουλάχιστον μία φορά, σε αντίθεση με τους μη Ευρωπαίους.
Συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά τις δαπάνες η εκτίμηση της μέσης ατομικής συνολικής δαπάνης υπολογίστηκε στα 176 €, οι δαπάνες αγορών στα 102 € και οι δαπάνες σε επιχειρήσεις εστίασης στα 46 €. Οσο λιγότερες χώρες έχουν επισκεφθεί πριν από την Ελλάδα κατά τη διάρκεια της κρουαζιέρας τους τόσο μεγαλύτερες είναι οι δαπάνες στη χώρα μας. Επίσης και το ύψος των δαπανών αυξάνεται ανάλογα με τις ώρες που έμειναν εκτός του κρουαζιερόπλοιου.
Τα 4 δημοφιλέστερα είδη προϊόντων που αγοράζουν οι τουρίστες στην Κρήτη είναι σουβενίρ, τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, είδη ένδυσης και τρόφιμα.
Επίσης, το 1/3 περίπου των ερωτώμενων έβαλε στο καλάθι του προϊόντα από 3 και περισσότερες κατηγορίες προϊόντων και η δαπάνη σε αγορές εκτιμήθηκε γι’ αυτούς στα 168 €, ενώ μόλις το 7% δεν έκανε καμία αγορά κατά την παραμονή του στην Κρήτη.
Τα σουβενίρ και τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα τα προτιμούν οι μεγαλύτερες ηλικίες, ενώ τα προϊόντα ένδυσης και υπόδησης τα άτομα έως 34 ετών.
Τα άτομα που δήλωσαν ατομικό εισόδημα μεγαλύτερο των 30.000 € εμφανίζουν μια τάση να αγοράζουν τοπικά παραδοσιακά προϊόντα και σουβενίρ σε μεγαλύτερο βαθμό, ενώ οι τουρίστες με εισόδημα έως 30.000 € είδη ένδυσης και υπόδησης.
Τέλος, η πλειονότητα των τουριστών (57%) πραγματοποίησε τις περισσότερες αγορές σε μικρά καταστήματα, ενώ τα άτομα που επέλεξαν μεγάλα καταστήματα, εμπορικά κέντρα ή πολυκαταστήματα και διεθνείς αλυσίδες, αν και αποτελούν το 13% του δείγματος, εμφανίζουν δαπάνες μεγαλύτερες από 200 €.
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ
«Χρειάζεται αξιοποίηση των στοιχείων»
Την ανάγκη να αξιοποιηθούν τα στοιχεία και τα συμπεράσματα της έρευνας υπογράμμισε η διευθύντρια του ΙΝΕΜΥ Βάλια Αρανίτου προαναγγέλλοντας συγχρόνως ότι τον Σεπτέμβριο θα πραγματοποιηθεί μια ευρεία σύσκεψη προκειμένου να συζητηθούν με τους αρμοδίους οι κατευθύνσεις και οι πολιτικές που θα μπορούσαν να αναπτύξουν περαιτέρω τη σχέση τουρισμού και εμπορίου στην Κρήτη.
«Από την έρευνα είδαμε τις διαφοροποιήσεις ανάμεσα στους Νομούς με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια και τη χώρα προέλευσης. Αυτό που είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον και που πρέπει να δει η τοπική κοινωνία είναι οι διαφοροποιήσεις ανάμεσα στους Νομούς. Για παράδειγμα ο Νομός Ηρακλείου προσεγγίζει πολύ μεγάλο αριθμό τουριστών, αλλά έχει το χαμηλότερο “επίπεδο” τουρίστα με τη χαμηλότερη κατανάλωση στην εστίαση και τα είδη εμπορίου. Αντίθετα τα Χανιά και το Λασίθι έχουν πολύ υψηλό “επίπεδο” τουριστών και είναι επισκέπτες που θέλουν να ξαναέρθουν στην Κρήτη», σημείωσε η κα Αρανίτου και πρόσθεσε: «Επίσης, στην κρουαζιέρα βλέπουμε ότι πολλοί έρχονται τυχαία αλλά -παρότι μένουν πολύ λίγες ώρες- αυτό που ξοδεύουν είναι μεγάλο ποσό. Ο Ρώσος τουρίστας καταναλώνει πολύ περισσότερο από τον Γάλλο, ενώ οι Σκανδιναβοί καταναλώνουν πολύ και συγχρόνως αγαπούν τον τόπο και θέλουν να ξαναέρθουν. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, υπάρχουν και προβλήματα που επισημαίνουν οι επισκέπτες, όπως για παράδειγμα το θέμα του πάρκινγκ, της κακής οδήγησης κ.λπ.».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος ΕΣΕΕ Βασίλης Κορκίδης τόνισε ότι «τα στοιχεία πρέπει να αξιοποιηθούν καθώς τώρα πλέον ξέρουμε τι θέλει ο τουρίστας που έρχεται στην Κρήτη και τα Χανιά, πόσο καιρό μένει, τι ξοδεύει και γιατί θέλει να ξαναέρθει». «Αυτό, λοιπόν, που πρέπει να εξετάσουμε είναι το επιπλέον που πρέπει να προσφέρουμε αφενός για να ξαναέρθει και αφετέρου για να ξοδέψει κάτι περισσότερο», επεσήμανε μιλώντας στους δημοσιογράφους, ενώ ο πρόεδρος του Ε.Β.Ε.Χ. Γιάννης Μαργαρώνης υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ότι πρόκειται «για μια πολύ καλή μελέτη, με πολλά αναλυτικά στοιχεία, που μπορούν να αποτελέσουν ένα ακόμα εργαλείο και μια τεράστια βάση δεδομένων πάνω στην οποία μπορούμε να φτιάξουμε τη στρατηγική μας και να θέσουμε τους στόχους».
