Αλήθεια, πως μπορούμε εμείς οι ανάξιου πιστοί , οι έχοντες δια του μυστηρίου του Βαπτίσματος το Χρίσμα του Χριστιανού Ορθόδοξου, τυπικά και όχι ουσιαστικά , να αποδώσουμε τις πρέπουσες τιμές στους Τρείς Ιεράρχες στα τρία αυτά … Τρισάγια και μέγιστα πρόσωπα της Ορθόδοξης Χριστιανικής Πίστης με την τεράστια προσφορά στον «συνάνθρωπο»;
Τα άπειρα έργα και οι πράξεις τους, οι … μελίρρυτες διδασκαλίες και οι προτροπές σε μικρούς και μεγάλους, η άπειρη αγάπη τους, όχι μόνο στο πρόσωπο του Θεού, αλλά και στον ίδιο τον άνθρωπο, οι πολύπλευρες πανεπιστημιακές σπουδές, οι αρετές, το θάρρος και οι τεράστιες θυσίες καθ’ όλη τη διάρκεια του βίου τους, δικαίως τους απέδωσε το όνομα «Φωστήρες» και ορθώς η Εκκλησία τους κατέταξε ως τα «Μέγιστα Πρόσωπα» της Τρισηλίου Θεότητος.
Τι άραγε θυσιάσαμε όλοι εμείς οι… κοσμικοί και … υποτιθέμενοι πιστοί, ώστε να τολμήσουμε να ομολογήσουμε με παρρησία ότι εφαρμόσαμε κάτι το ελάχιστο από όσα μας δίδαξαν μέσα από την ταπεινή και λιτή ζωή τους, τα σπουδαία συγγράμματά τους που κληροδότησαν στις επόμενες γενιές των πιστών, την αλληλεγγύη και την γεμάτη πόθο αγάπη τους; Απολύτως…τίποτα!
Να γιατί τα Άγια αυτά Χαρισματικά και Ταπεινά Πρόσωπα ονομάστηκαν όχι απλά … ΑΓΙΟΙ, αλλά … ΜΕΓΙΣΤΟΙ ΦΩΣΤΗΡΕΣ.
Η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη τους στις 30 Ιανουαρίου.
Οι Τρεις αυτοί Διδάσκαλοι και Πατέρες της Χριστιανικής Πίστης είναι : Ο Μέγας Βασίλειος, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος
Διψασμένοι για «μόρφωση» προς Δόξαν Θεού και όχι για να ικανοποιήσουν το εγωϊσμό τους, δεν περιορίστηκαν μόνο στον Θεολογικό Τομέα της γνώσης.
Υπήρξαν « Πανεπιστήμονες » στην θεολογική τους συγκρότηση, εμπλουτίζοντάς την με την ρητορική, την φιλοσοφία, την ιατρική, την νομική και την ποιητική και … συγγραμματική μόρφωση .
Τις γνώσεις και τη σοφία τους δεν τις κράτησαν για τον εαυτό τους , αλλά τις προσέφεραν απλόχερα στον συνάνθρωπό τους, περιφρονώντας δόξες και τιμές.
Υποστήριξαν με τόλμη και θέρμη το δίκαιο των αδυνάμων, αψήφισαν τις συνέπειες και τις απειλές , αρνήθηκαν θρόνους και υπερασπίστηκαν την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη, χωρίς να δείξουν ανοχή στις παραχαράξεις της διδασκαλίας του Ευαγγελίου, αντιμέτωποι διαρκώς με τους αιρετικούς, τους υποκριτές και τους καταπιεστές της εξουσίας.
Ιδιαίτερα ευαίσθητοι για τους νέους της Χριστιανοσύνης , τους προέτρεπαν να μην είναι όργανα « άβουλα» , αλλά να έχουν δική τους κριτική σκέψη και ευρύτητα γνώσεων με σωστούς πνευματικούς και κοινωνικούς ορίζοντες.
Οι Κοινωνικές θέσεις των Τριών Ιεραρχών , απόλυτα εναρμονισμένες με τις σύγχρονες , αποδεικνύουν περίτρανα ότι η δική μας εποχή έχει πολλά κοινά στοιχεία με την δική τους έστω και αν παρήλθαν αρκετοί αιώνες.
Κοινωνικές διαμάχες, ανισότητες , ανθρώπινη εκμετάλλευση, αδικίες, καταπίεση, οικονομικά προβλήματα και πόλεμοι έρχονται να μας θυμίσουν πόσο επίκαιρο είναι το μήνυμά τους.
Σήμερα ο « ατομικισμός » ο « εγωϊσμός » και ο « εγκλεισμός » είναι τα κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα του ανθρώπου.
Κλεισμένοι στον εαυτό μας διηρημένοι και « ου συνημμένοι αλλήλοις » είναι σίγουρο ότι κανένα πρόβλημα σοβαρό δεν μπορούμε να επιλύσουμε , όπως προφητικά περιέγραψε ο Μέγας Βασίλειος με τις φράσεις του « Γεγενήμεθα καθάπερ η ψάμμος , διηρημένοι ου συνημμένοι αλλήλοις» , δηλαδή ζούμε απομονωμένοι στον εαυτό μας όπως η άμμος η οποία ενώ από μακριά φαίνεται ως ενιαίο σύνολο, αντίθετα από κοντά είναι … κόκκοι άμμου διηρημένοι.
Πάνω λοιπόν στην άπειρη αγάπη, την ταπεινοφροσύνη, την αλληλεγγύη και τις γνώσεις , οι Τρεις Ιεράρχες θεμελίωσαν τα Ιεραρχικά και παιδαγωγικά τους αξιώματα.
Έζησαν ασκητικά και φτωχικά μοιράζοντας τα υπάρχοντά τους στους φτωχούς.
Ίδρυσαν φιλανθρωπικά ιδρύματα μέσα στα οποία φιλοξενήθηκαν αδύναμοι και ορφανά, δημόσια νοσοκομεία και οργάνωσαν συσσίτια και άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις αγάπης και αλληλεγγύης.
Αυτοί ήταν οι Τρείς Μέγιστοι Φωστήρες της Χριστιανοσύνης.
Η Καθιέρωση της Εορτής των Τριών Ιεραρχών ως Εορτή των ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ και της ΕΛΛΗΝΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ.
Η Κοινωνική Διδασκαλία των Τριών Ιεραρχών μέσα από τις γνώσεις και την άπειρη σοφία θεμελίωσε την ισότητα μεταξύ των ανθρώπων , την αγάπη και την αλληλεγγύη. Οι σπουδές τους σε πολλούς τομείς της μόρφωσης γίνονται σπουδαία πρότυπα για την σύγχρονη παιδεία.
Αναμφίβολα σήμερα η Παιδεία έχει ως στόχο την « παραγωγική » εκπαίδευση προς χάριν της κατανάλωσης και της εξεύρεσης εργασίας , παραβλέποντας ωστόσο την ύπαρξη της έννοιας του ανθρώπου και της συνέχειας της ιστορικής συνείδησης, ώστε η Κοινωνία μας να μπορεί να ξεπερνά τα αδιέξοδα στα οποία περιέρχεται συχνά , διαμέσου της αγάπης και της προσφοράς προς τον συνάνθρωπο.
Η ΕΟΡΤΗ των Τριών Ιεραρχών είναι λοιπόν ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΟΡΤΗ και αρχικά είχε καθιερωθεί στα Δημοτικά και τα Γυμνάσια και αργότερα επεκτάθηκε σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης, ΑΚΡΙΒΩΣ ΓΙΑΤΙ οι Μεγάλοι αυτοί Διδάσκαλοι πρέπει να είναι ΦΩΤΕΙΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ για εκπαιδευτικούς και εκπαιδευομένους.
Ψάλλοντας όλοι μαζί το ωραίο Απολυτίκιο των ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ της ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ , εύχομαι Υγεία, Σοφία, Πρόοδο και των Φως των Φωστήρων σε όλους τους ανθρώπους και ιδιαίτερα στους ανθρώπους όλων των βαθμίδων της Εκπαίδευσης.
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ Ἦχος α’
Τούς τρεῖς μεγίστους φωστῆρας τῆς τρισηλίου Θεότητος, τούς τήν οἰκουμένην ἀκτῖσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας, τούς μελιρρύτους ποταμούς τῆς σοφίας, τούς τήν κτίσιν πᾶσαν, θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Βασίλειον τόν μέγαν καί τόν θεολόγον Γρηγόριον, σύν τῷ κλεινῷ Ἰωάννῃ, τῷ τήν γλῶτταν χρυσορρήμονι, πάντες οἱ τῶν λόγων αὐτῶν ἐρασταί, συνελθόντες ὕμνοις τιμήσωμεν˙ αὐτοί γάρ τῇ Τριάδι ὑπέρ ἡμῶν ἀεί πρεσβεύουσιν.
*Ο Ιωάννης Π. Στρατιδάκης είναι Πτυχιούχος Βυζαντινής Μουσικής
Ιεροψάλτης