16.7 C
Chania
Δευτέρα, 17 Φεβρουαρίου, 2025

Τρεις Ιεράρχες : τρεις στυλοβάτες της Ορθοδοξίας, της Παιδείας και του Ελληνισµού

Ξεχωριστή ηµέρα η 30ή Ιανουαρίου για την Ορθοδοξία, τις επιστήµες και τον ελληνισµό,. Είναι η ηµέρα του κοινού εορτασµού τριών Αγίων µορφών της ορθόδοξης πίστης που τίµησαν τα γράµµατα, τις επιστήµες και τον ελληνικό πολιτισµό. Πρόκειται για τον εορτασµό της µνήµης των τριών Ιεραρχών του Αγίου Βασιλείου, του Αγίου Γρηγορίου του Ναζιανζηνού και του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόµου. Γόνοι πλουσίων αριστοκρατικών οικογενειών της εποχής προικισµένοι µε µαθησιακές δυνατότητες ασχολήθηκαν µε τα γράµµατα και σπούδασαν όλες τις σύγχρονες επιστήµες.

∆ιακρίθηκαν στις σπουδές των γνωρίζοντας δυο δρόµους τον δρόµο από το σπίτι στην εκκλησία  και τον δρόµο από το σπίτι στο πανεπιστήµιο. ∆εν τους παρέσυρε το κλίµα της εποχής για να υπηρετήσουν τα είδωλα. Τάξανε τον εαυτό τους εις την υπηρεσία των ανθρώπων δια µέσου της πίστης της ειλικρινούς Αγάπης προς κάθε αδελφό, όπως δίδαξε ο Κύριος ηµών Ιησούς Χριστός.

Πωλούν τα υπάρχοντά τους και αφιερώνονται εις την εκκλησία. ∆ιακονούν τον εµπερίστατο αδελφό , τον άρρωστο, τον πεινώντα, τον ενδεή. Την εποχή τους η έννοια της οργανωµένης νοσοκοµειακής περίθαλψης των ασθενών δεν υφίσταται. Πιστοί στην εντολή του Χριστού βάζουν τα θεµέλια της νοσοκοµειακής περίθαλψης του ασθενούς µέχρι την θεραπεία, µε την επίβλεψη ιατρών και νοσηλευτών και συγχρόνως την παροχή δωρεάν εστίασης. Μη ξεχνάµε την περίφηµη Βασιλειάδα που δηµιούργησε ο Μέγας Βασίλειος µε την βοήθεια του φίλου του Γρηγορίου και εις τη συνέχεια του Ιωάννου Χρυσοστόµου ο οποίος ίδρυσε Λεπροκοµείο εις την Κωνσταντινούπολη.

Εις το έργο τους συνάντησαν µεγάλα προβλήµατα και δυσκολίες. Οι ειδωλολάτρες και αιρετικοί άρχοντες τους απειλούσαν µε εξορίες και θάνατο. Όµως, δεν λύγισαν και δεν υποχώρησαν, δεν απαρνήθηκαν τον Χριστό και το πλήρωσαν µε εξορίες και καθαιρέσεις από τους αιρετικούς, τους οποίους πολέµησαν.

Καυτηρίαζαν τα κακώς κείµενα της εποχής, χωρίς να εξαιρούν από την κριτική των και τους ισχυρούς του κόσµου. Η ζωή των ήταν απολύτως σύµφωνη µε το κήρυγµα του Χριστού. Ότι δίδασκαν το εφάρµοζαν εις την καθηµερινή βιωτή τους .

Εις την εποχή των 3 Ιεραρχών η γυναίκα βρίσκονταν σε τραγική θέση σε σχέση µε αυτή του άνδρα. Οι Τρεις Ιεράρχες δεν έµειναν αδιάφοροι γιατί και ο άνδρας και η γυναίκα είναι εικόνες  του Θεού. Η αντίληψη της κατωτερότητας της γυναίκας είχε περάσει και εις την αντίληψη του κοσµικού δικαίου της εποχής. Εις το ζήτηµα της µοιχείας π.χ. ο άνδρας είχε το δικαίωµα να διώξει την σύζυγό του ενώ η γυναίκα δεν στερείτο οποιασδήποτε προστασίας. Ο Μ. Βασίλειος επισηµαίνει το πρόβληµα και το θέτει υπό µορφή απορίας, ο Γρηγόριος ανεβάζει τους τόνους και διατρανώνει την αντίθεσή του εις την επικρατούσα κατάσταση µε βαρυσήµαντη οµιλία εις την οποία µεταξύ των άλλων λέγει, σε µετάφραση του Αγίου Νικοδήµου του Αγιορείτου «Καί τόν νόµον ὅπου ἔχουσι (διά τήν σωφροσύνην) τόν βλέπω ἄνισον καί ἀνώµαλον. Ἐπειδή, διά ποίαν ἀφορµήν ὁ νόµος αὐτός (τῶν Ρωµαίων) τήν µέν γυναίκα παιδεύει ἐάν πορνεύσῃ, εἰς δέ τόν ἄνδρα δίδει ἄδειαν νά πορνεύει; Καί ἄν µέν ἡ γυνή ἐπιβουλευθῇ τήν κοίτην τοῦ ἀνδρός, κρίνεται ὡς µοιχαλίς, ἐάν δέ ὁ ἄνδρας, ἔχοντας τήν γυναῖκα του, πορνεύσῃ µέ ἄλλας γυναίκας, εἶναι ἀνεύθυνος; ∆έν δέχοµαι τήν νοµοθεσίαν αὐτήν, δέν ἐπαινῶ τήν συνήθειαν. Ἄνδρες ἦσαν ὅπου ἔκαµαν τόν νόµον αὐτόν, καί διά τοῦτο µόνον κατά τῶν γυναικῶν ἐνοµοθέτησαν…». Και εις το θέµα της υπεξουσιότητας των τέκνων  η ρωµαϊκή νοµοθεσία ήταν εις βάρος των γυναικών και υπέρ των ανδρών. Πάλι επαναστατεί ο Γρηγόριος λέγων «Ἐπειδή αὐτοί οἱ ἴδιοι νοµοθέται τοῦ πολιτικοῦ τούτου νόµου, εἰς µέν τούς πατέρας ἐνοµοθέτησαν νά εἶναι τά τέκνα ὑπεξούσια, τό δέ άσθενέστερον µέρος, ἤτοι τήν µητέρα, γυναῖκα οὖσαν ἀσθενή, ἀφῆσαν ἀνεπιµέλητον, µή νοµοθετήσαντες νά εἶναι τά τέκνα καί εἰς αὐτήν ὑπεξούσια. Ὁ δέ Θεός δέν ἐνοµεοθέτησεν ἔτσι, ἀλλά λέγει, Τίµα τόν Πατέρα σου καί τήν Μητέρα σου, ἥτις ἐστίν ἐντολή πρώτη ἐν ἐπαγγελίαις, ἵνα εὖ σοι γένηται… Βλέπετε τήν ἰσότητα τῆς νοµοθεσίας ( τοῦ Θεοῦ); ἕνας εἶναι ὁ ποιητής τοῦ ανδρός καί τῆς γυναικός. Ἕνα χώµα εἶναι καί οἱ δύο. Ἕνας νόµος εἶναι καί εἰς τούς δύο. Μία ἀνάστασις. Ἐξίσου ἀπό τόν ἄνδρα καί ἀπό τήν γυναῖκα ἐγεννήθηµεν, καί ἕν χρέος ἀπό τά τέκνα εἰς τούς γονεῖς χρωστεῖται. Πῶς λοιπόν ἐσύ ὁ νοµοθέτης ἄνδρας, ζητεῖς σωφροσύνην ἀπό τήν γυναῖκα, σύ δέ οὐ σωφρονεῖς; Πῶς ζητεῖς ἐκεῖνο ὁπού δέν δίδεις; …».

Λίγο αργότερα ο ιερός Χρυσόστοµος µε την έµπνευση του Αγίου Πνεύµατος θα ανατρέψει την ελληνορωµαϊκή αντίληψη για τις σχέσεις ανδρός και γυναικός, ανανοηµατοδώντας την συζυγία υπό το φως της χριστιανικής αντίληψης της ιερότητας του γάµου. Βασιζόµενος στον Απόστολο Παύλο ο ιεράρχης της Κωνσταντινουπόλεως εντοπίζει το πρότυπο του γάµου στη µυστική γαµήλια σχέση του Χριστού µε την Εκκλησία. Το κέντρο που νοηµατοδοτεί το γάµο είναι ο Χριστός και η θυσία Του για την Εκκλησία. Η αγάπη των συζύγων δεν είναι κύκλος αυτόκεντρης µόνωσης, αλλά άνοιγµα στην όντως αλήθεια του προσώπου του άλλου που είναι ο Χριστός. Οι σύζυγοι αγαπούν ο ένας τον άλλον πρωτίστως για χάρη του Χριστού.

Οι τρείς Ιεράρχες εντρύφησαν εις την µελέτη της αρχαίας ελληνικής γραµµατείας όσον ολίγοι άλλοι. Βαθείς γνώστες της σοφίας των προγόνων µας άντλησαν και διαφύλαξαν ότι πολυτιµότερο και ψυχοφελές υπάρχει εις αυτήν. Όπως η µέλισσα από το άνθος τρυγεί το νέκταρ για να δηµιουργήσει το µέλι και όπως από τις τριανταφυλλιές κόβουµε τα ευωδιαστά ωραία τριαντάφυλλα και προσέχουµε να µη πληγωθούµε από τα αγκάθια έτσι προσεγγίζουµε την αρχαιοελληνική γραµµατεία. Εις το πλουσιότατο συγγραφικό έργο που κατέλειψαν σύζευξαν άριστα δυο κατά µια, πρώτη µατιά αντίθετα πράγµατα την Ορθοδοξία και τον ελληνισµό. Η ένωση αυτή δηµιούργησε τον ελληνορθόδοξο πολιτισµό. Η θαυµάσια ελληνική γλώσσα µε την πλαστικότητα και µε τη δυνατότητα δηµιουργίας λέξεων εκ των εννοιών βοήθησε εις τα µέγιστα εις την εξάπλωση, εδραίωση και κατανόηση των αληθειών της Πίστεώς µας.

Πλουσιότατο είναι το συγγραφικό των έργο, όπως γράψαµε πριν. ∆ίνουν απαντήσεις και εις τα πολύπλοκα σηµερινά προβλήµατα σε πολλούς επιστηµονικούς τοµείς, όπως παιδαγωγική,ψυχολογία, κοινωνικές επιστήµες κλπ. ∆ιαβάζοντας τα συγγράµµατά τους νοµίζεις κανείς ότι έχουν γραφεί από σύγχρονους και όχι πριν από πολλούς αιώνες. Τα συγγράµµατά τους είναι θεόπνευστα όπως όλων των Αγίων. Η µελέτη τους θα µας ωφελήσει και ως Ορθόδοξους και ως Έλληνες, θα γνωρίσουµε τον  τεράστιο πλούτο και το µεγαλείο της ελληνικής γλώσσας και της Ορθοδοξίας.

Τα πρόσωπα των τριών Ιεραρχών, των µελιρρύτων ποταµών, όπως διαβάζουµε εις το απολυτίκιο της εορτής των, είναι τα πλέον κατάλληλα για να εορτάζει η Παιδεία η πραγµατική, η κατά Χριστόν, και να πανηγυρίζουν οι επιστήµες που σέβονται τον ρόλο τους και υπηρετούν τον όλο άνθρωπο και όχι ανιστόρητες και απάνθρωπες σκοπιµότητες. Έτσι εξηγείται και ο πόλεµος που δέχεται η εορτή αυτή από γνωστά κέντρα και παράκεντρα.

Όσα και να γράψει κανείς το θέµα δεν εξαντλείται, απλά το αδικεί. Ευχής έργον θα ήταν κάθε χρόνο εις την µνήµη τους να διοργανώνονταν πολυήµερες εκδηλώσεις προβολής του επαναστατικού έργου των τριών φωστήρων της τρισηλίου θεότητος.

* O Μυργιώτης Παναγιώτης  είναι µαθηµατικός


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα