» Ο Βασίλης Πεντάρης ανασύρει µνήµες από τις κηδείες του Σ. Πέτρουλα, του Γ. Παπανδρέου και του Αλ. Παναγούλη
Τρεις κηδείες ανθρώπων που µε διάφορους τρόπους “σηµάδεψαν” πολιτικά γεγονότα στην Ελλάδα του 20αιώνα και ένας Χανιώτης που βρέθηκε σε αυτές ως µαθητής, φοιτητής και βουλευτής αντίστοιχα.
Ο κ. Βασίλης Πεντάρης ήταν µαθητής στη κηδεία του δολοφονηµένου Σωτήρη Πέτρουλα, φοιτητής στο τελευταίο αντίο του Γιώργου Παπανδρέου µέσα στη χούντα, βουλευτής της “Ένωσης Κέντρου” στην εξόδιο ακολουθία για τον Αλέκο Παναγούλη.
Μιλώντας στα “Χ.ν.” ο κ. Πεντάρης φέρνει στη µνήµη του όλα όσα έζησε την εποχή εκείνη και πως βίωσε ο ίδιος τα γεγονότα.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΕΤΡΟΥΛΑΣ
Ιούλιος του 1965 και όλη η Ελλάδα διαδηλώνει ενάντια στις πραξικοπηµατικές κινήσεις του παλατιού για να ρίξει την κυβέρνηση της “Ένωσης Κέντρου”. Σε διαδήλωση στις 21 Ιουνίου δολοφονείται από δακρυγόνο που έριξε η Αστυνοµία ο φοιτητής Σωτήρης Πέτρουλας.
Ο κ. Πεντάρης είχε τελειώσει το γυµνάσιο και έκανε φροντιστήριο στην Αθήνα για να µπει στο Πανεπιστήµιο. ∆ιηγούµενος αναφέρει πως: «Ήµουν στη νεολαία της Ε∆ΗΝ τότε και ήλθε η ενηµέρωση στο φροντιστήριο ότι θα γίνει η κηδεία του Πέτρουλα και φύγαµε να πάµε. δεν έµεινε κανείς να κάνει µάθηµα. Μας είχε συνταράξει ως µαθητές ότι ένας φοιτητής δολοφονήθηκε για αυτό και στην κηδεία ήταν χιλιάδες κόσµος. Πήγαµε στα “Χαυτεία” από όπου θα περνούσε το φέρετρο. Πρέπει να θυµίσω πως είχε πάει η αστυνοµία να πάρει το σώµα του Πέτρουλα από το νεκροτοµείο και να τον θάψει µακριά και από τους γονείς του και την τελευταία στιγµή το απέτρεψε η οικογένεια του. Η κινητοποίηση της “νεολαίας Λαµπράκη” – που πρόεδρος ήταν ο Μ. Θεοδωράκης – για την κηδεία ήταν τεράστια. Ήταν µια απίστευτη εµπειρία που µας πολιτικοποίησε έντονα. Ο κόσµος φώναζε συνθήµατα κατά της Αυλής, του Τούµπα (υπουργού ∆ηµ. Τάξης), του Νόβα, του Μητσοτάκη, πετούσαν γαρίφαλα από τα µπαλκόνια. Ακόµα και ο Γιώργος Παπανδρέου είχε έλθει στην κηδεία».
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝ∆ΡΕΟΥ
Τρία χρόνια µετά…χούντα. Το Νοέµβριο του 1968 πεθαίνει ο Γιώργος Παπανδρέου. «Καταλαβαίνεται το κλίµα της εποχής, να µην υπάρχουν κόµµατα , να µην υπάρχουν νεολαίες, η χούντα να είναι πανίσχυρη στην ακµή της και παρ’ όλα αυτά η κηδεία έγινε συλλαλητήριο σε βάρος των συνταγµαταρχών» θυµάται ο κ. Πεντάρης.
Κατά το προσκύνηµα του νεκρού στο παρεκκλήσι των Αγ. Θεοδώρων δίπλα στη Μητρόπολη, ο κ. Πεντάρης απαθανατίστηκε από ένα φωτογράφο που τραβούσε πλάνα από τον κόσµο και την επόµενη, την ηµέρα της κηδείας, αγόρασε τη φωτογραφία που παρουσιάζουµε σήµερα. «Τη µέρα της κηδείας πήρα ένα µαγνητόφωνο φορητό, του έβαλα µπαταρίες και µπήκα στο ναό. ∆εν είχαν φέρει ακόµα το νεκρό όταν µπήκαν µέσα ασφαλίτες που τους ήξερα γιατί κάποιους από αυτούς τους είχα δει όταν µε κάλεσαν στην ασφάλεια πριν 2-3 µήνες για αναγνώριση. Ανάµεσα τους ο γνωστός Κραβαρίτης. Φώναζαν λοιπόν “έξω όλοι”, για να αδειάσουν την εκκλησιά από τον κόσµο. Εγώ µπήκα µέσα στο ιερό και κρύφτηκα εκεί. Όταν έφεραν το νεκρό βγήκα έξω και στους επικήδειους πάτησα το µαγνητόφωνο να γράφει. Τον πρώτο επικήδειο τον έκανε ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, σκληρός αντίπαλος του Παπανδρέου που είχε δώσει ψήφο εµπιστοσύνης στην κυβέρνηση των “αποστατών”. Πρέπει να προσθέσω πως οι “αποστάτες” δούλευαν από πολύ πριν για να “ρίξουν” τον Παπανδρέου προφανώς µε τη στήριξη των Αµερικάνων γιατί ο “γέρος της δηµοκρατίας” δεν είχε αποδεχθεί το σχέδιο Ατσεσον για την Κύπρο. Ο Κανελλόπουλος είπε στον επικήδειο πως “µας χώριζαν τα κόµµατα µε τον Γιώργο Παπανδρέου αλλά πιστεύαµε και οι δύο στη ∆ηµοκρατία”. Εγώ έγραφα µε το κασετόφωνο. Ακολούθησε ο επικήδειος του Μπακόπουλου του συνεργάτη του Γιώργου Παπανδρέου. Μετά ξεκινάει η ποµπή για το Α ΄ Νεκροταφείο και µπήκα εκεί και µαγνητοφωνούσα τα συνθήµατα: “Σήκω γέρο να µας δεις”, “Αθάνατος”, “∆ηµοκρατία”, “Κάτω η χούντα”! Μάλιστα πολλοί που µε έβλεπαν µε το κασετόφωνο πίστευαν ότι είµαι δηµοσιογράφος και µου έλεγαν “στείλτε τις κασέτες στο εξωτερικό να µάθουν τι γίνεται στην Ελλάδα”. Έφτασα µέχρι τον τάφο και εκεί εµφανίστηκε ο γιος του Γιώργου Παπανδρέου, το Γιωργάκη όπως το έλεγαν πολλοί ετεροθαλής αδελφός του Ανδρέα, που έβγαλε ένα λόγο και πήρε τη σηµαία από το φέρετρο λέγοντας πως “πάµε να υψώσουµε τη σηµαία στην Ακρόπολη”. Μέχρι να πάει βέβαια στην είσοδο του νεκροταφείου τον είχαν συλλάβει οι ασφαλίτες τον έβαλαν σε ένα αυτοκίνητο και τον εξαφάνισαν. Πήγα χαρούµενος στο σπίτι µου για το υλικό που είχα µαζέψει και βάζω την κασέτα να ακούσω τι είχα γράψει και…Καταστροφή! Ούτε οι επικήδειοι, ούτε τα συνθήµατα, ούτε τίποτα! Ένα “γρρρ” ακούγονταν! αυτό που είχε εγγραφεί ήταν µόνο ο λόγος του Γιωργάκη Παπανδρέου. »
ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΣ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗΣ
«Με τον Παναγούλη ήµασταν µετά τη χούντα µαζί βουλευτές της “Ένωσης Κέντρου”ο ίδιος βέβαια είχε ανεξαρτητοποιηθεί γιατί δεν συµφωνούσε µε τον Μαύρο τον επικεφαλής της “Ένωσης”. Σκοτώθηκε την 1η Μαΐου του 1976 σε ένα τροχαίο ατύχηµα. Όλοι είπαν τότε ότι ήταν σκηνοθετηµένο το τροχαίο για να δολοφονηθεί γιατί είχε το αρχείο της ΕΑΤ – ΕΣΑ που είχε όλους τους συνεργάτες της. Και ο ίδιος ο Παναγούλης µου είχε πει πως το αρχείο της ΕΑΤ-ΕΣΑ είχε όλους τους “χαφιέδες” της ΕΣΑ όλους όσους κατέδιδαν φοιτητές, αγωνιστές, ανθρώπους που ήταν στο εξωτερικό. Εµείς λέµε πως αυτό το αρχείο ήταν η αιτία που τον καθάρισαν γιατί αναφέρονταν και σε πολιτικά πρόσωπα που συνεργάζονταν µε τους αρχιβασανιστές της χούντας» επισηµαίνει ο κ. Πεντάρης.
Για τον Παναγούλη προσθέτει πως «ήταν ένας σεµνός αγωνιστής, ένας ήρωας κατά της χούντας και βέβαια πραγµατικό παλικάρι. Η συµµετοχή στη Βουλή ήταν πολύ µικρή ως βουλευτής δεν ασχολούνταν πολύ».
Η κηδεία του Παναγούλη έγινε λαϊκό προσκύνηµα. «Ως βουλευτής εγώ ήµουν παραστάτης στο φέρετρο του. Και αυτή η κηδεία είχε χιλιάδες κόσµο, απίστευτο κόσµο» σηµειώνει.
«Θα είχαν αλλάξει τα δεδοµένα για την “Ένωση Κέντρου” αν ζούσε ο Παναγούλης;», κάνουµε µια υποθετική ερώτηση στον κ. Πεντάρη. «Όχι δε θα είχαν αλλάξει, ήταν προδιαγεγραµµένη η πορεία της γιατί ήταν µεγάλη πίεση και από τον Καραµανλή και τον Παπανδρέου. Μετά τη χούντα ο Καραµανλής ήθελε να απογαλακτιστεί από τη δεξιά και έφτασε στο προοδευτικό κέντρο. Νοµιµοποίησε το ΚΚΕ, συνέβαλλε στο να φύγει ο Βασιλιάς, έβαλε τους πρωτεργάτες της χούντας στη φυλακή (θυµηθείτε πως οι χουντικοί της Ισπανίας και της Πορτογαλίας που ήταν πολλές δεκαετίες δεν µπήκαν στη φυλακή), εθνικοποίησε την Εµπορική Τράπεζα, την Ολυµπιακή» απαντάει ο συνοµιλητής µας που από το 1978 έως το 1981 ήταν συνεργάτης του Καραµανλή σε θέµατα αθλητισµού και νεολαίας προχωρώντας µια σειρά από αθλητικά έργα στα Χανιά.
