Η ανάγκη ενός δημιουργού να γράψει ένα τραγούδι μπορεί να προέρχεται από ετερόκλητα ερεθίσματα, όπως ένα βίωμα, ένα γεγονός της επικαιρότητας, μια μυθοπλασία ή και κάποιο πείσμα!
Η ιστορία που ακολουθεί θα φωτίσει το παρασκήνιο ενός αγαπημένου τραγουδιού αλλά και ενός δίσκου που μετά την κυκλοφορία του τίποτα δεν θα ήταν το ίδιο στο χώρο του νεοελληνικού τραγουδιού!
Είναι Μάρτης του 1978 και εμφανίζεται στα δισκοπωλεία ο δίσκος “Η εκδίκηση της γυφτιάς” του Νίκου Παπάζογλου με τραγούδια του Μανώλη Ρασούλη και του Νίκου Ξυδάκη.
Ο Σαββόπουλος είναι αυτός που μεσολαβεί για να γίνει ο δίσκος που αποτελεί την πρώτη δουλειά που ηχογραφήθηκε στο στούντιο “Αγροτικό” του Παπάζογλου στη Θεσσαλονίκη.
Το πρώτο τραγούδι του δίσκου είναι το “Τρελή κι αδέσποτη” που γεννήθηκε από ένα πείσμα!
Το συνέθεσε ο Νίκος Ξυδάκης, τους στίχους έγραψε ο Μανόλης Ρασούλης και ερμήνευσε ο Νίκος Παπάζογλου. Η μελωδία, όπως αποκάλυψε ο ίδιος ο συνθέτης στη “Μηχανή του Χρόνου”, γράφτηκε σε πιάνο και όχι με μπουζούκι ή κάποιο άλλο έγχορδο. Ήταν η απάντηση του Ξυδάκη στον Μανόλη Ρασούλη, που αστειευόταν και τον πείραζε ότι δεν μπορούσε να γράψει λαϊκή μουσική σε πιάνο. Μετά από αυτήν την “πρόκληση”, ο Ξυδάκης πείσμωσε και κλείστηκε ένα ολόκληρο βράδυ σκαρώνοντας τη μελωδία.
Ο Νίκος Ξυδάκης διηγείται στον Χρήστο Βασιλόπουλο: «Ανακάλυψα, ξαφνικά ότι μπορούσα να γράφω με αυτό το λαϊκότροπο χαρακτήρα. Τότε ξέρετε ήταν τα χρόνια λίγο μποέμικα, λίγο λυρικά – συγκατοικούσαμε με το Ρασούλη πάνω στο Λυκαβηττό, στην οδό Δαφνομήλη.
Το τραγούδι αυτό, στο οποίο γράφτηκε πρώτα η μουσική, θυμάμαι ότι το είχα γράψει λίγο σαν απάντηση. Γιατί ο Ρασούλης πίστευε ότι δεν μπορούσα να γράψω λαϊκή μουσική και ότι είχα μια εστέτ προσέγγιση. Πίστευε ότι θα γράφω μια μουσική άλλου τύπου, γαλλική μουσική. Ίσως φταίει και η Αίγυπτος γιατί κουβαλάει μια τέτοια μυθολογία, ο Αιγύπτιος ελληνισμός. Έτσι λοιπόν, κάπου από πίκα – έχει κι αυτό ενδιαφέρον καμιά φορά – και λίγο αστειευόμενος, είπα ότι θα γράψω ένα τραγούδι για να του αποδείξω ότι μπορώ να κάνω τέτοια μουσική. Κι έγραψα μόνο την μουσική για το “Τρελή κι αδέσποτη”, χωρίς την εισαγωγή. Αργότερα, τη νύχτα που επέστρεψε ο Ρασούλης, του έπαιξα τη μουσική και αμέσως κάθισε και έγραψε τους στίχους. Ήταν το πρώτο, και μπορεί κανείς να πει ότι ήταν και το εμβληματικό, τραγούδι αυτού του δίσκου. Κατά κάποιο τρόπο είχα εκπλήξει τον ίδιο μου τον εαυτό! Θυμάμαι ότι όλα τα τραγούδια αυτού του δίσκου έγιναν μέσα σε λίγες μέρες μαζί με τον Μανώλη Ρασούλη, σε μια εποχή άκρως πολιτικοποιημένη και υπό το δέος των τραγουδιών του Χατζιδάκι, του Θεοδωράκη… κι ενός ανάλογου μουσικού κλίματος που κυριαρχούσε τότε. Και ίσως να ήταν μια διακριτική απάντηση σ’ αυτήν την εποχή. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τη νύχτα που ταξιδεύαμε με το τρένο για τη Θεσσαλονίκη, που θα ηχογραφούσαμε το δίσκο σ’ ένα μικρό στούντιο του Παπάζογλου. Μου φαινόταν απίθανο ότι αυτά τα τσιφτετέλια και οι ρούμπες θα κυκλοφορούσαν δημοσίως!».
Κάπως έτσι, ένα πείσμα στάθηκε αφορμή για την δημιουργία ενός υπέροχου τραγουδιού.
Καλές ακροάσεις μέχρι την επόμενη ιστορία με ρεφρέν
O δίσκος αυτός τραγουδιών ” η εκδίκηση της γυφτιάς” ( Ρασούλη – Ξυδάκη )και ” τα τραγούδια της Χαρούλας” του Μάνου Λο’ί’ζου -Ρσούλη Πυθαγόρα , έσπασαν – καινοτόμησαν έτσι- τον συρμό του πολιτικού τραγουδιού που ξεχύθηκε και αναμοχλεύτηκε από το 1974 και μετά.
Το 1975 είχε προηγηθεί ο σπυδαίος δίσκος τραγουδιών ” Υπάρχω” των Νικολόπουλου- Πυθαγόρα , αλλά το κλίμα δεν ήταν ακόμη έτοιμο να αποφορτιστεί από την πολιτική χρήση του τραγουδιού και τα πολιτικότερα τραγούδια.
”Τα τραγούδια της Χαρούλας ΄΄ οριστικοποίησαν πλατύτερα την ανάγκη εξόδου απ το μεταπολιτευτικό πολιτικό τραγούδι.. Που το έδαφος είχε προετοιμάσει ” η εκδίκηση της γυφτιάς ”.
Ο Ρασούλης ήταν ο κυριότερος εκπρόσωπος που είχε καταλάβει την ανάγκη αυτή στις μουσικές αναγκαιότητες της εποχής. Και ακολούθησε ο Μάνος Λο’ι’ζος. Και δεν είναι τυχαίο ότι μέσα στον δίσκο ” τα τραγούδια της Χαρούλας” συμμετείχε ώς στιχουργός π Πυθαγόρας, που έπιανε – καλύτερα από κάθε άλλον ώς τότε παλαιότερο στιχουργό- τις αναγκαιότητες των καιρών.
Σε όρους τραγουδιών που ακούστηκαν και τραγουδήθηκαν την δεκαετία του 1970, πρωτοκαθεδρεί το ” υπάρχω” μακράν όλων των άλλων τραγουδιών.