Η πρωτοβουλία του Συνδέσμου Δρομέων Υγείας Χανίων να προσκαλέσει τον παγκόσμια αναγνωρισμένο υπερμαραθωνοδρόμο, Γιάννη Κούρο, για ένα τριήμερο που περιελάμβανε διάφορες δραστηριότητες οι οποίες είχαν και φιλανθρωπικό χαρακτήρα, μας έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσουμε από κοντά τον άνθρωπο με τα πολλά “κατορθώματα” σε αγώνες αποστάσεων άνω των 200χλμ.
Με τον Ι. Κούρο, που δηλώνει ότι ο νους του κερδίζει τη μάχη με το σώμα και ότι το “θέλω” του ξεπερνάει τη σωματική άρνηση, είχαμε μια σύντομη, αλλά ενδιαφέρουσα συνομιλία, μετά την παρουσίαση του βιβλίου του.
Καλώς ήρθατε στα Χανιά. Θα ήθελα να μου πείτε τι σας έχει κάνει εντύπωση από τη μέχρι τώρα παραμονή σας στο Νομό μας.
Τα στοιχεία που μπορώ να πω ότι ξεχωρίζω σε σχέση από τον υπόλοιπο Ελλαδικό χώρο είναι αυτό της αλληλεγγύης αλλά και της μαζικής άθλησης, την οποία έχει αγκαλιάσει περισσότερος κόσμος, κάτι που δεν συναντάς εύκολα σε μια σχετικά μικρή κοινωνία όπως αυτή των Χανίων. Είναι πολύ σημαντικό πράγμα η ενασχόληση με τον αθλητισμό και θα ήθελα με την ευκαιρία να πω ότι, γενικότερα, στον ευαίσθητο αυτό τομέα χρειάζεται καλύτερη διαπαιδαγώγηση, κουλτούρα, αυτογνωσία, ώστε τα παιδιά που ασχολούνται με τον αθλητισμό να ξέρουν τι ακριβώς κάνουν.
Ξεχωρίζετε κάποιον αγώνα από αυτούς που έχετε πάρει μέρος;
Πιστεύω ότι τη μεγαλύτερη σημασία απ’ όλους είχε ο εξαήμερος της Νέας Υόρκης, το 1984, τον οποίο αναφέρω και στο βιβλίο μου, γιατί είναι αυτός που με καθιέρωσε, για δυο λόγους. Ο ένας είναι ότι κατέρριψα 16 παγκόσμια ρεκόρ κάποια εκ των οποίων κρατούσαν πάρα πολλά χρόνια και ο άλλος είναι επειδή δόθηκε πάρα πολύ μεγάλη δημοσιότητα από όλα τα ΜΜΕ. Έτσι, αν και στην πορεία βελτίωσα το ρεκόρ απόστασης στον αγώνα 6 ημερών άλλες δυο φορές, με τελευταία μετά από 21 χρόνια, το 2005 στην Αυστραλία, οπότε έτρεξα περίπου 13χλμ περισσότερα, ο αγώνας της Νέας Υόρκης αποτελεί σταθμό για την καριέρα μου. Από πλευράς επίδοσης, το πιο δυνατό μου ρεκόρ είναι αυτό που έχω κάνει στην Αδελαΐδα της Αυστραλίας στον 24ωρο αγώνα, το 1997, οπότε κάλυψα 303,5χλμ παρότι δεν πήγα σε απόλυτα καλή φόρμα αφού είχα την εποχή εκείνη κάποια προβλήματα, ωστόσο το ρεκόρ εκείνο φαντάζει για την ώρα πολύ ψηλά, ενώ έχω τις 11 καλύτερες επιδόσεις που έχουν σημειωθεί μέσα σε 24ωρο αγώνα. Όσον αφορά το βαθμό δυσκολίας, σίγουρα ήταν η διαδρομή Σίδνεϋ – Μελβούρνη, γιατί είχε πάρα πολλές ανηφόρες, σε μια απόσταση γύρω στα 1.000χλμ.
Εχοντας φτάσει σε ηλικία 57 χρόνων, τι στόχους βάζετε για τη συνέχεια;
Έχω δηλώσει πολλές φορές ότι η επιθυμία για νέες διακρίσεις παραμένει ίδια με αυτήν πριν από 30 χρόνια. Ξέρω ότι τουλάχιστον για το 6ήμερο οι δυνατότητες μου είναι πάρα πολλές, μπορώ να κάνω ρεκόρ και να φτάσω από τα 1038,5χλμ που έχω τώρα στα 1150-1200. Περιμένω να βρεθεί ο κατάλληλος αγώνας για να το πραγματοποιήσω και ελπίζω ότι θα γίνει σύντομα. Πιστεύω ότι και στο 48ωρο μπορώ να βελτιώσω τις επιδόσεις μου, αλλά και στον τριήμερο, όπως και στα 1.000 μίλια. Το ζητούμενο, επαναλαμβάνω, είναι να βρεθεί η κατάλληλη διοργάνωση και να επιδιώξω το ρεκόρ.
Βέβαια όσο πάμε στα μικρότερα σε διάρκεια αγωνίσματα, ξέρω ότι πλέον στο 24ωρο δεν μπορώ να βελτιώσω το ρεκόρ μου, το οποίο θα ήταν καλύτερο αν την εποχή που το έκανα υπήρχαν τα σημερινά μέσα και γινόταν με καλύτερες συνθήκες.
Σωματικά πώς αισθάνεστε και τι πιστεύετε ότι είναι αυτό που σας επιτρέπει να διατηρείστε σε τόσο υψηλό επίπεδο;
Είμαι πάρα πολύ καλά, τουλάχιστον ως προς το καρδιοαναπνευστικό. Βιολογικά έχω σίγουρα απώλειες λόγω ηλικίας, όμως αυτό το αντισταθμίζω με την εμπειρία που έχω πλέον, αφού εφαρμόζοντας τώρα πια καλύτερες μεθόδους, μπορώ βασιζόμενος στα προαναφερόμενα να βελτιώσω κάποιες επιδόσεις μου και το κατά πόσο θα εξαρτάται κάθε φορά από τις συνθήκες της διοργάνωσης. Τώρα για το τι με κρατάει σε υψηλό επίπεδο, θα εστίαζα περισσότερο στον παράγοντα πνεύμα. Δηλαδή έχει να κάνει με την ιδιοσυγκρασία του ανθρώπου και θαρρώ ότι όσο πιο εύκολη ζωή είχε ο δρομέας στα παιδικά του χρόνια, τόσο περισσότερο δεν μπορεί ν’αποδώσει. Αν π.χ. οι γονείς του τα παρείχαν όλα όταν ήταν μικρός, όσο καλά σωματικά προσόντα και να έχει, όταν θα βρεθεί αντιμέτωπος με την κόπωση, τον πόνο, τα τραύματα, θα εγκαταλείψει ή θα μειώσει κατά πολύ την επίδοσή του, που σημαίνει ότι πάμε στον τομέα της φυγοπονίας. Για τον εαυτό μου πιστεύω ότι επειδή έχω περάσει πολλές ακρότητες, μπορεί να μην είμαι τόσο καλός προπονητικά ή βιολογικά από τα γονίδια μου, αλλά ανταπεξέρχομαι κάνοντας συγκρίσεις της ζωής μου με αυτά τα δύσκολα χρόνια που πέρασα μικρός και αυτό με βοηθάει πάρα πολύ. Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, άνθρωποι που έχουν περάσει δυσκολίες και κακουχίες στα παιδικά τους χρόνια και είναι βέβαια σε θέση να εφαρμόσουν και ν’ αξιοποιήσουν τα βιώματα αυτά μέσα σ’ έναν αγώνα, αυτοί είναι οι προνομιούχοι. Επαναλαμβάνω, απατείται μια άλλη ιδιοσυγκρασία ανθρώπων. Βλέπετε δεν χρησιμοποιώ τον όρο χαρακτήρας, που έχει να κάνει με το καλός ή κακός, ιδιοσυγκρασία σημαίνει πως φιλοσοφείς, τι στάση ζωής έχεις απέναντι στα πράγματα. Από ένα σημείο και μετά το μυαλό, η ψυχή, το πνεύμα είναι αυτά που έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στους αγώνες μεγάλης διάρκειας. Οταν οι αποστάσεις είναι μικρές, είναι θέμα κυρίως σωματικό. Ο Μαραθώνιος έχει να κάνει με την καλή προπόνηση, όμως ακόμη και μέχρι τα 100χλμ. θεωρώ ότι κατά κύριο λόγο συμβαίνει κάτι ανάλογο. Άλλωστε για τον λόγο αυτό έχω πει πολλές φορές ότι μέχρι την απόσταση αυτή, μιλάμε για γήινα αγωνίσματα, που υπακούουν σε φυσικούς νόμους και είναι αναλύσιμα. Η ταχύτητα είναι φυσική ικανότητα, η αντοχή επίσης. Από κει και πάνω αρχίζει ο υπερμαραθώνιος, δηλαδή κάτι που έχει σχέση με ένα μεταφυσικό φαινόμενο. Το “αντέχω” για μένα σημαίνει “υπομένω”, άρα πρόκειται για πνευματική ικανότητα και όχι το “αντέχω” με την απλή ικανότητα που μπορούν να μετρήσουν στον εργομετρικό έλεγχο.
Εχετε εκφράσει πικρία για την αντιμετώπιση που είχατε στην Ελλάδα.
Πράγματι έτσι είναι, με τη διαφορά ότι πλέον δεν λέω “η Ελλάδα”. Παλιά χρησιμοποιούσα και εγώ τη λέξη αυτή, αλλά η Ελλάδα είναι απρόσωπη και δεν φταίει σε τίποτα. Το παράπονό μου έχει να κάνει με συγκεκριμένα άτομα. Δυστυχώς μπορεί από τη δεκαετία το ’80 μέχρι σήμερα να έχουν αλλάξει όλοι, δηλαδή να έχουν περάσει από τα πόστα διαφορετικοί άνθρωποι, όμως εκτός ελαχίστων ατόμων, η σκέψη και λειτουργία τους ήταν και παραμένει ίδια. Συγκεκριμένοι άνθρωποι σε θέσεις κλειδιά όχι μόνο δεν με βοήθησαν, αλλά μπορώ να μπω ότι με εμπόδιζαν και να κάνω αυτό που ήμουν σε θέση να κάνω.
Για τον λόγο αυτό άλλωστε υποχρεώθηκα να φύγω στην Αυστραλία τη δεκαετία του ’90, χωρίς όμως κάτι ν’ αλλάξει, αφού από την όποια επικοινωνία είχα με συγκεκριμένους φορείς στην πατρίδα μας το διάστημα αυτό, θα χαρακτήριζα τη συμπεριφορά τους άθλια. Ισως λόγω του ότι οι επιδόσεις μου και τα ρεκόρ που σημείωνα το χρονικό αυτό διάστημα καταχωρούνταν αναφέροντας ως χώρα προέλευσής μου την Αυστραλία, δέχθηκα το 1997 μια επίσημη πρόταση από τον υφυπουργό αθλητισμού. Αποφάσισα να γυρίσω πίσω και να εκπροσωπώ ξανά, από το 1998, την Ελλάδα, αλλά αποδείχθηκε ότι και αυτό ήταν παγίδα, από τα 5 πράγματα που είχαμε πει, ούτε το ένα καλά-καλά δεν εφαρμόστηκε στην πράξη.
Εχετε αντιμετωπίσει κάποιον σοβαρό τραυματισμό;
Αυτόν στον αχίλλειο τένοντα το 1989, τραύμα που επιδεινώθηκε και κράτησε μέχρι το 1991, γιατί έτρεχα παρά το πρόβλημα αυτό. Τελικά στο να το ξεπεράσω με βοήθησε η είσοδος μου στο πανεπιστήμιο, αφού υποχρεωτικά το διάστημα 1992-94 δεν μετείχα καθόλου σε αγώνες και έτσι όταν επανήλθα όλα ήταν φυσιολογικά. Γενικότερα, μπορώ να πω ότι μετά από τόσα χρόνια και με αμέτρητο αριθμό χιλιομέτρων, είναι λογικό τα πόδια μου να είναι καταπονημένα, όμως είμαι ευχαριστημένος από τη συνολική μου κατάσταση.
Ποιο θεωρείτε ως μεγαλύτερο προτέρημά σας και ποιο είναι το αντίστοιχο μειονέκτημα;
Θα έλεγα ότι είναι το ίδιο και πρόκειται για την ευαισθησία μου. Χάρη σε αυτήν έχω ενθουσιαστεί πάρα πολύ σε αγώνες και έχω πετύχει σημαντικά πράγματα. Από την άλλη, πολλές φορές με έχει κάνει να κλάψω, να υποφέρω και να χάσω το μέγιστο αποτέλεσμα που θα μπορούσα να πετύχω.
* Ο Γ. Κούρος γεννήθηκε το 1956 στην Τρίπολη Αρκαδίας και από μικρός ασχολήθηκε με τους δρόμους αντοχής. Ουσιαστικά, η καριέρα του ως υπερμαραθωνοδρόμος άρχισε το 1983, μετέχοντας στο “Σπάρταθλο”, αγώνα που έγινε στη διαδρομή Αθήνα – Σπάρτη, μήκους 250 χλμ και στον οποίο τερμάτισε 1ος, ενώ η νίκη του και τα 16 παγκόσμια ρεκόρ, ένα χρόνο μετά, στον αγώνα 6 ημερών της Νέας Υόρκης, τον ανέδειξαν περισσότερο και τον καταξίωσαν σε παγκόσμιο επίπεδο. Εκτός από δρομέας, είναι συγγραφέας (οι εκδηλώσεις στην πόλη μας περιελάμβαναν και την παρουσίαση του βιβλίου του “Το εξαήμερο του Αιώνα”), μουσικός, αλλά και ποιητής, ενώ έχει σπουδάσει στο πανεπιστήμιο La Trobe της Μελβούρνης, δίνοντας έμφαση στη μουσική και στη νεοελληνική λογοτεχνία.
ΤΡΕΞΙΜΟ 144 ΩΡΕΣ ΜΕ ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΞΕΚΟΥΡΑΣΗ
Στον αγώνα έξι ημερών υπάρχουν διαστήματα ξεκούρασης;
Η ξεκούραση και ο ύπνος είναι εις βάρος του δρομέα. Ο αγώνας δεν προβλέπει ανάπαυση στις 144 ώρες που διαρκεί. Είναι στο χέρι κάθε αθλητή να πάει να ξεκουραστεί, ξέροντας ότι αυτό θα του κοστίσει σε χιλιόμετρα. Εγώ, το ’84 επεδίωκα να ξεκουραστώ για να συνέλθω, όμως ο συνολικός μου ύπνος ήταν περίπου 3 ώρες, όχι συνεχόμενος. Στην Αυστραλία κοιμήθηκα περίπου μιάμιση ώρα, ενώ το ’08, στη Σουηδία, όπου αντιμετώπισα πρόβλημα τραυματισμού, ήμουν αναγκασμένος να μην κοιμηθώ προκειμένου να διατηρήσω την 1η θέση και η διακοπή που έκανα στις 6 ημέρες του αγώνα ήταν μόλις 13 λεπτά.
«ΝΑ ΣΠΡΩΧΝΕΙ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ ΣΤΑ ΑΚΡΑ»
Τι προσόντα πρέπει να έχει κάποιος που θέλει να γίνει δρομέας σε υπερμαραθώνιες αποστάσεις;
Πρέπει να διευκρινήσω ότι δεν είναι μόνον η απόσταση που σηματοδοτεί τον όρο “υπερμαραθωνοδρόμος”, αλλά πρέπει αυτή να συνδυάζεται με την υπέρβαση και ν’ αποδεικνύεται με την επίδοση. Ξέρω άτομα που μετείχουν σε 24ωρο αγώνα, περπατούν π.χ. 130χλμ και χαρακτηρίζουν τους εαυτούς τους “υπερμαραθωνοδρόμους”, όμως κάτι τέτοιο δεν είναι σωστό, από τη στιγμή που υπάρχουν κάποιοι άλλοι οι οποίοι καλύπτουν, βαδίζοντας, 50-60χλμ περισσότερα. Όταν η επίδοση του τρεξίματος είναι υποδεέστερη του βαδίσματος, δεν μπορούμε να μιλάμε για “υπερμαραθωνοδρόμο”. Ο συγκεκριμένος όρος πιστεύω ότι πρέπει ν’ αποδίδεται σε όποιον είναι από τη φύση του άτομο με μεταφυσικές ικανότητες, ηρωϊκό, που ρισκάρει τη ζωή του, σπρώχνει τον εαυτό του στ’ άκρα, οδεύει θα έλεγα κάποια στιγμή προς τον θάνατο. Αν είναι τέτοιος άνθρωπος, κάνει για το αγώνισμα αυτό.