Η Τουρκία έχει πολλούς, λόγους να κρατήσει μια ουδέτερη στάση αναμονής μέχρι να δει προς τα πού θα κλίνει η κατάσταση. Δεν αντιπαρατίθεται με κανέναν απ’ τους εμπλεκόμενους, ούτε έχει χαρακτηρίσει τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία ως εισβολή.
Συντάσσεται με την τακτική του Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Στόλτενμπεργκ «που δεν επιζητεί τη σύγκρουση με τη Ρωσία» και βρίσκεται μακριά απ’ τις εξελίξεις. Ο μεγαλοϊδεατισμός του τον ενθουσιάζει(!), να γίνει διαμεσολαβητής μετά που θα ησυχάσουν οι εχθροπραξίες.
Όσον αφορά τη Συνθήκη του Μοντρέ, για την οποίαν πολύς λόγος γίνεται τώρα, ο Τούρκος Υπ. Άμυνας Χουλουσί Ακάρ μίλησε με τον Ρώσο ομόλογό του, ενημερώνοντάς τον, ότι θα εφαρμοσθεί κατά γράμμα και θα αφορά τα πολεμικά πλοία όλων των χωρών της Μ. Θάλασσας εν καιρώ πολέμου, που έχουν δηλώσει ότι η βάση τους είναι στη Μ. Θάλασσα.
Εξαιρούνται αυτά των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, που θα κινούνται προς και από τη Μ. Θάλασσα. Εν προκειμένω έχει επιτρέψει την έξοδο των εμπορικών πλοίων, όσων υπήρχαν στη Μ. Θάλασσα και ήθελαν να φύγουν. Απεναντίας ο Τσαβούσογλου ξεκαθάρισε, ότι έχουν ειδοποιηθεί οι παράκτιες χώρες και όχι μόνον, να μην ζητούν προς το παρόν τη διέλευση των πλοίων τους απ’ τα στενά.
Η Συνθήκη του Μοντρέ θεσπίστηκε στη μικρή πόλη της Ελβετίας το 1936 κατόπιν πρωτοβουλίας Αγγλίας, ΕΣΣΔ και Τουρκίας, οι οποίες διέβλεπαν την έλευση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου με την παντοδυναμία του Χίτλερ. Υπεγράφη εκτός απ’ τις τρεΙς χώρες και από Γαλλία, Γερμανία, Γιουγκοσλαβία, Ελλάδα και Ιαπωνία.
Βάσει αυτής επιτρεπόταν απ’ τα στενά η διέλευση πλοίων ελεύθερα εκτός απ’ αυτά, που προέρχονται από χώρα με την οποία η Τουρκία ενεπλέκετο σε πόλεμο. Παράλληλα είχε το δικαίωμα να κλείνει τα στενά σε όλα τα εμπορικά πλοία, αν το επιθυμούσε. Οι απαγορεύσεις δεν είναι οι ίδιες για τα κράτη, που βρέχονται απ’ τη Μ. Θάλασσα, Ρωσία, Βουλγαρία, Ρουμανία και Γεωργία. Τα πολεμικά πλοία των παρευξείνιων κρατών πάνω από 15.000 τον. μπορούσαν να περνούν τα στενά μετά από προειδοποίηση οκτώ ημερών, των δε άλλων χωρών προ 15 ημερών, συνοδευόμενα απαραιτήτως από τουρκικά αντιτορπιλικά.
Οταν το Νοεμ. 1994 υπεγράφη η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, ζήτησε η Τουρκία την επαναδιαπραγμάτευση της Συνθήκης του Μοντρέ, για να είναι συμβατή με το καθεστώς της διεθνούς ναυσιπλοΐας, αλλά η άρνησή της να υπογράψει την UNCLOS, η Σύμβαση του Μοντρέ παρέμεινε να ισχύει χωρίς τροποποιήσεις.
Τώρα ο Ερντογάν δηλώνει ουδετερότητα, ότι εφαρμόζει τη Συνθήκη, ως έχει, γιατί θέλει να οδεύει σε δύο βάρκες “και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ”. Να εκπληρώνει, δηλαδή, τις υποχρεώσεις του στις διεθνείς συμμαχίες, που μετέχει ΟΗΕ, ΝΑΤΟ, Ε.Ε., θέλοντας να γίνει περιφερειακός ρυθμιστής στις εύθραυστες ισορροπίες μή εγκαταλείποντας τη Δύση, την Ουκρανία, ούτε τη Ρωσία.
