Στατιστικά στοιχεία
Ενδιαφέροντα στοιχεία για τα τροχαία ατυχήµατα στην Ελλάδα και ολόκληρη την ΕΕ παρουσίασε η Κοµισιόν. Το πρόβληµα της οδικής ασφάλειας στη χώρα µας είναι σοβαρό και κοστίζει πολύ σε ανθρώπινες ζωές.
Εντούτοις, η βελτίωση της οδηγικής συµπεριφοράς αλλά και η κατασκευή νέων αυτοκινητόδροµων έχει συµβάλλει σε σηµαντικό βαθµό στην µείωση των τροχαίων ατυχηµάτων.
Τα στοιχεία τα καταγράφει σχετική έκθεση της Κοµισιόν και αφορούν την δεκαετία από το 2012 – 2023.
Ας δούµε τα στοιχεία αυτά και ας εξάγουµε τα σχετικά συµπεράσµατα χωρίς να βγάζουµε αβίαστα πορίσµατα που δεν βοηθούν σε καµία περίπτωση στην αντιµετώπιση του σοβαρού αυτού προβλήµατος που σχετίζεται µε την οδική ασφάλεια.
Ελλάδα – υψηλός αριθµός θανάτων από δίκυκλα
Σύµφωνα µε στοιχεία του 2021, 624 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 610 τραυµατίστηκαν σοβαρά σε τροχαία δυστυχήµατα στην Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι η 6η από τις 27 χώρες της ΕΕ όσον αφορά τις υψηλότερο αριθµό θανάτων ανά εκατοµµύριο κατοίκων.
Σε σύγκριση µε τον µέσο όρο της ΕΕ, η κατανοµή των θανάτων σε Ελλάδα παρουσιάζει υψηλό ποσοστό µηχανοκίνητων δίκυκλων θανάτων και θανάτων που συνέβησαν στους δρόµους.
Το ποσοστό των επιβατών αυτοκινήτων, των πεζών και των ποδηλατών από την άλλη πλευρά είναι χαµηλότερο από τον µέσο όρο της ΕΕ.
Κατά την περίοδο 2012-2021, πάντως, ο αριθµός των θανάτων στην Ελλάδα έχει µειωθεί περισσότερο από τον µέσο όρο της ΕΕ.
Λαµβάνοντας υπόψη τον αριθµό των οχηµάτων, η Ελλάδα έχει χειρότερες επιδόσεις σε σύγκριση µε τον µέσο όρο της ΕΕ. Το ποσοστό των 0,72 νεκρών ανά 10.000 εγγεγραµµένων οχηµάτων στην Ελλάδα είναι πάνω από τον µέσο όρο της ΕΕ που είναι 0,63.
Το 2021, τα δίκυκλα αντιπροσώπευαν περισσότερο από το ένα τρίτο των θανάτων από τροχαία ατυχήµατα στην Ελλάδα.
Το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο από εκείνο που παρατηρείται στο σύνολο της ΕΕ (18%).
Οι πεζοί και οι ποδηλάτες στο από την άλλη πλευρά αντιπροσώπευαν το 17% των νεκρών από τροχαία ατυχήµατα, ποσοστό που είναι πολύ χαµηλότερο από το ποσοστό της ΕΕ (27%).
Κατά την περίοδο 2012-2021, υπήρξε πάντως µείωση των θανάτων από τροχαία ατυχήµατα και των σοβαρών τραυµατισµών στην Ελλάδα για όλα τα µέσα µεταφοράς.
Η υψηλότερη µείωση καταγράφηκε για τους επιβαίνοντες σε φορτηγά οχήµατα και τους πεζούς (45% και 44% αντίστοιχα). Όσον αφορά τους σοβαρούς τραυµατισµούς, η µεγαλύτερη µείωση καταγράφηκε για τους επιβάτες φορτηγών (70%) και επιβατικών αυτοκινήτων (64%).
Η Ελλάδα παρουσιάζει µεγαλύτερη µείωση των θανάτων σε ατυχήµατα µε επιβατικό αυτοκίνητο (38%) από τον µέσο όρο της ΕΕ (29%).
Επίσης, ο αριθµός των νεκρών σε ατυχήµατα µε ένα µόνο όχηµα έχει µειωθεί περισσότερο από ό,τι στην Ευρωπαϊκή Ένωση: 34% και 25%.
Σε αντίθεση µε τον µέσο όρο της ΕΕ, η πλειονότητα των θανάτων από τροχαία ατυχήµατα στην Ελλάδα συνέβησαν σε αστικούς δρόµους (50%). Οι θάνατοι από δίκυκλα µε κινητήρα σε Ελλάδα είναι πολύ υψηλότεροι (45%) από ό,τι κατά µέσο όρο στην ΕΕ (20%).
ΕΕ – µικρή µείωση των θανάτων από τροχαία
Σε επίπεδο ΕΕ, οι θάνατοι από τροχαία ατυχήµατα το 2023 µειώθηκαν κατά 1 % σε σχέση µε το προηγούµενο έτος. Ενώ αυτό αντιπροσωπεύει περίπου 2,360 λιγότερους θανάτους (-10 %) σε σύγκριση µε το 2019, η πτωτική τάση έχει περιοριστεί σε αρκετά κράτη µέλη.
Από το 2019, ο αριθµός των θανάτων από τροχαία ατυχήµατα έχει µειωθεί ελάχιστα στην Ισπανία, τη Γαλλία και την Ιταλία, ενώ έχει αυξηθεί στην Ιρλανδία, τη Λετονία, τις Κάτω Χώρες, τη Σλοβακία και τη Σουηδία. Αντιθέτως, κατά την τελευταία τετραετία, το Βέλγιο, η Τσεχία, η ∆ανία, η Ουγγαρία και η Πολωνία βρίσκονται σε καλό δρόµο για την επίτευξη του στόχου µείωσης κατά 50 % των θανάτων από τροχαία ατυχήµατα και των σοβαρών τραυµατισµών έως το 2030.
Ασφαλέστεροι δρόµοι
Η συνολική κατάταξη των ποσοστών θανάτων των χωρών δεν έχει αλλάξει σηµαντικά, καθώς οι ασφαλέστεροι δρόµοι εξακολουθούν να βρίσκονται στη Σουηδία (22 θάνατοι ανά ένα εκατοµµύριο κατοίκους) και στη ∆ανία (27/million). Η Βουλγαρία (82/million) και η Ρουµανία (81/million) ανέφεραν τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων το 2023. Ο µέσος όρος της ΕΕ ήταν 46 θάνατοι από τροχαία ατυχήµατα ανά εκατοµµύριο κατοίκων.
Οι ποδηλάτες κινδυνεύουν περισσότερο
Τα διαθέσιµα στοιχεία σε επίπεδο ΕΕ για το 2022 (δεν είναι ακόµη διαθέσιµα λεπτοµερή στοιχεία για το 2023) δείχνουν ότι το 52 % των θανάτων από τροχαία ατυχήµατα σηµειώθηκαν σε αγροτικές οδούς, έναντι 38 % σε αστικές περιοχές και 9 % σε αυτοκινητόδροµους. Η τάση του αριθµού των ποδηλατών που σκοτώνονται στους δρόµους της ΕΕ προκαλεί σοβαρή ανησυχία: το 2,000 σκοτώθηκαν περισσότεροι από 2022 ποδηλάτες.
Αυτή είναι η µόνη κύρια οµάδα χρηστών του οδικού δικτύου που δεν διαπιστώνει σηµαντική µείωση των θανάτων κατά την τελευταία δεκαετία, ιδίως λόγω της συνεχιζόµενης έλλειψης κατάλληλων υποδοµών και της µη ασφαλούς συµπεριφοράς όλων των χρηστών του οδικού δικτύου, όπως η υπερβολική ταχύτητα, η διάσπαση της προσοχής και η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και ναρκωτικών.
Άνδρες – γυναίκες και νέοι οδηγοί
Οι άνδρες ευθύνονταν για τρεις στους τέσσερις θανάτους από τροχαία ατυχήµατα (77 %). Τα άτοµα ηλικίας 65 ετών και άνω διατρέχουν µεγαλύτερο κίνδυνο, καθώς αντιπροσώπευαν το 29 % του συνόλου των θανάτων από τροχαία ατυχήµατα, ενώ αντιπροσωπεύουν το 21 % του πληθυσµού. Οµοίως, οι νέοι ηλικίας 18-24 ετών αντιπροσώπευαν το 12 % των θανάτων από τροχαία ατυχήµατα, αλλά το 7 % του πληθυσµού.
Οι επιβάτες αυτοκινήτων (οδηγοί και επιβάτες) αντιπροσώπευαν το 45 % του συνόλου των θανάτων, ενώ οι πεζοί αντιπροσώπευαν το 18 %, οι χρήστες µηχανοκίνητων δίκυκλων (µοτοσικλέτες και µοτοποδήλατα) το 19 % και οι ποδηλάτες το 10 %.
Τα µοτίβα αλλάζουν σηµαντικά ανάλογα µε την ηλικία. Μεταξύ των ατόµων ηλικίας 65 ετών και άνω, οι πεζοί αντιπροσωπεύουν το 29 % των θανάτων και των ποδηλατών το 17 %.
Στις αστικές περιοχές, οι ευάλωτοι χρήστες του οδικού δικτύου (πεζοί, ποδηλάτες και χρήστες µηχανοκίνητων δικύκλων) αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 70 % των συνολικών θανάτων. Οι θάνατοι των χρηστών αστικών οδών σηµειώνονται ως επί το πλείστον όταν µια σύγκρουση αφορά αυτοκίνητα και φορτηγά, υπογραµµίζοντας την ανάγκη βελτίωσης της προστασίας αυτών των ευάλωτων χρηστών του οδικού δικτύου. ∆είτε εδώ τον πιο πρόσφατο πίνακα συγκρούσεων για τους αστικούς δρόµους.
Οι στόχοι
Το 2018, η ΕΕ έθεσε ως στόχο τη µείωση κατά 50 % των θανάτων από τροχαία ατυχήµατα — και, για πρώτη φορά, των σοβαρών τραυµατισµών — έως το 2030.
Αυτό καθορίστηκε στο στρατηγικό σχέδιο δράσης της Επιτροπής για την οδική ασφάλεια και στο πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για την οδική ασφάλεια 2021-2030, στο οποίο καθορίζονται επίσης σχέδια οδικής ασφάλειας µε στόχο την επίτευξη µηδενικών θανάτων από τροχαία ατυχήµατα έως το 2050 («όραµα µηδενικών απωλειών»).
