Κάθε ηλικία του ανθρώπου έχει τις δικές της διατροφικές ανάγκες. Συγκεκριμένα η παιδική ηλικία του, όπως έχουμε αναφερθεί έχει αυξημένες ανάγκες σε πρωτεΐνες από ζωικό λεύκωμα, βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία από φρούτα, όσπρια, γαλακτοκομικά προϊόντα, η εφηβική ηλικία από παρεμφερή προϊόντα τροφίμων, αυξημένα ανάλογα με τις δραστηριότητες του νέου, όπως άθληση, την υγεία του, η μεσαία ηλικία ανάλογα με το είδος της εργασίας πχ γραφείου, χειρονακτική κ.λ.π, ενώ η τρίτη ηλικία με την οποία θα ασχοληθούμε παρακάτω, οι διατροφικές ανάγκες της είναι κατά τι διαφοροποιημένες.
Το γήρας συνοδεύεται από διάφορες φυσιολογικές και ψυχολογικές μεταβολές του οργανισμού του κάθε ατόμου π.χ μειωμένη αίσθηση της γεύσης και όσφρησης, διαταραχή της λειτουργίας κορεσμού, δυσκοιλιότητα, κατάθλιψη.
Ενεργός γήρανση σημαίνει να μεγαλώνουμε με καλή υγεία και ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας να αισθανόμαστε πιο ικανοποιημένοι από τη δουλειά μας και πιο ανεξάρτητοι στην ζωή.
Για να επιτευχθεί η ανεξάρτητη διαβίωση στην τρίτη ηλικία απαιτείται η επιβράδυνση της εμφάνισης των προβλημάτων υγείας που παρουσιάζονται συνήθως σε αυτή την ηλικία .
Ένας από τους παράγοντες που συμβάλει στη διατήρηση της υγείας στην τρίτη ηλικία , είναι η διατροφή σε συνδυασμό με την ψυχολογική στήριξη .
Τα τελευταία σαράντα χρόνια στην Ελλάδα με την αυξημένη κοινωνική στήριξη δηλαδή την στήριξη του Κράτους μέσω των Κ.Ε.Φ.Υ, τα Κ.Α.Π.Υ, ένας σημαντικός δημοτικός θεσμός , έχει επιτευχθεί σε σημαντικό βαθμό η ψυχολογική στήριξη του ηλικιωμένου πολίτη .
Σχετικά με τις αναγκαίες διατροφικές συνήθειες των ηλικιωμένων , αυτές εξαρτώνται από τις καθημερινές δραστηριότητες των , εάν δηλαδή εξακολουθούν να εργάζονται μερικώς ή ολικώς ή αναπαύονται.
Πόσες θερμίδες χρειάζεται ένας ηλικιωμένος
Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα η μέση θερμιδική πρόσληψη συνιστάται να είναι 1,6 φορές μεγαλύτερη του βασικού μεταβολισμού σε ηλικία 50-69 ετών και 1,5 του βασικού μεταβολισμού για ηλικίες άνω των 70 ετών . ‘Έτσι η προσλαμβανόμενη ενέργεια είναι
• 2000-2800 θερμίδες για άντρες 51-75 ετών και
• 1400-2000 για γυναίκες της ίδιας ηλικίας
Επειδή με τα χρόνια συμβαίνει εξασθένιση του ανθρώπινου μυικού συστήματος , οι ανάγκες σε θερμίδες ελαττώνονται περίπου παράλληλα με την ηλικία, ενώ οι ανάγκες άλλων διατροφικών στοιχείων όπως πρωτεϊνών, βιταμινών, μεταλλικών στοιχείων, δεν ελαττώνονται κατά το ίδιο ποσοστό.
Θρεπτικά συστατικά στην τρίτη ηλικία
Υδατάνθρακες
Οι υδατάνθρακες σύμφωνα με το παραπάνω ποσό θερμίδων για ηλικιωμένα άτομα και πρέπει να προέρχονται από αμυλούχες τροφές που βρίσκονται σε φρούτα και λαχανικά και εν γένει φυσικές τροφές
Πάντα με προσοχή ιδιαίτερα τα άτομα, που έχουν ευαισθησία στο σάκχαρο δηλαδή τα διαβητικά
Πρωτεΐνες
Οι ανάγκες σε πρωτεΐνες συνιστάται να είναι 1γρ. πρωτεΐνης ανά κιλό σωματικού βάρους του ατόμου της τρίτης ηλικίας , που πρέπει να εξασφαλίζεται από κρέας κυρίως μοσχαρίσιο ή πουλερικού
Λίπος
Το προσλαμβανόμενο λίπος συνιστάται να είναι να μην είναι λιγότερο από το 30% των συνολικών ημερησίων θερμίδων
Φυτικές ίνες
Η διατροφή με μεγάλη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της αρτηριακής πίεσης, διαβήτη, παχυσαρκία, στεφανιαία νόσο και καρκίνο του εντέρου.
Προτείνονται 20-25 γραμμάρια φυτικών ινών ημερησίως
Γαλακτοκομικά Προϊόντα
Τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι αναγκαία για την διατροφή των ατόμων τρίτης ηλικίας για το περιεχόμενο ασβέστιο , που συμβάλλει στην διατήρηση του σκελετού του. Η ημερήσια κατανάλωση θα πρέπει να κειμένεται για τυροκομικά προϊόντα 20-30 γρ. και 200-300 γρ. γάλατος.
Ψάρια – Θαλασσινά
Το ψάρι ως γνωστό, ως διατροφική συνήθεια, είναι η πιο υγιεινή διατροφή σε πρωτεΐνη, καθόσον δεν επηρεάζει την χοληστερίνη του αίματος. Επομένως για τα άτομα τρίτης ηλικίας παίζει σημαντικό ρόλο.
Συνιστάται η κατανάλωση μικρών ψαριών, όπως γαύρο, σαρδέλας και μεγαλύτερων όπως σολομού, γιατί είναι πλούσια σε Ω-3, που επιβραδύνουν την εμφάνιση του (ALZHEIMER)
Επίσης τα μεν οστρακοειδή, -μύδια, στρείδια, αστακοί περιέχουν σελήνιο, το οποίο προστατεύει το φλοιό των εγκεφαλικών νευρικών κυττάρων και κατ επέκταση απομακρύνει τον χρόνο εμφάνισης στον ηλικιωμένο το Alzheimer.
Τα δε μαλακόστρακα, καλαμάρια, σουπιές, χταπόδια περιέχουν ψευδάργυρο, ο οποίος επίσης προστατεύει τα εγκεφαλικά νευρικά κύτταρα.
Όλα τα παραπάνω ισχύουν με την προϋπόθεση ότι τα τρόφιμα αυτά να προέρχονται από ελεγχόμενες βιολογικής προέλευσης πηγές και πληρούν τις προϋποθέσεις του Κώδικα Τροφίμων – Ποτών και των Ευρωπαϊκών Διατάξεων.
Η παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος είναι αρνητικοί παράγοντες μακροζωίας του ηλικιωμένου, γιατί επηρεάζουν το σάκχαρο και την αρτηριακή πίεση του, που συμβάλλουν σε καρδιαγγειακά προβλήματα, καρκίνο.
Παράγοντες που οδηγούν τους ηλικιωμένους σε διατροφική ανεπάρκεια
– Άγνοια διατροφικών αναγκών
– Κοινωνική απομόνωση
– Φυσική ανικανότητα
– Διανοητικές διαταραχές
– Φτώχεια
– Ελάττωση της όρεξης
– Αλκοόλη και φάρμακα
*Ο Αναστάσιος Τριποδιανάκης είναι χημικός, πρώην προϊστάμενος της Διεύθυνσης Εμπορίου Χανίων και της Διεύθυνσης Ανάπτυξης Ρεθύμνης
